«Erg (basamortua)»: berrikuspenen arteko aldeak

'''ErgErga'''a, [[basamortu]] bateko lurralde [[harea]]tsua da. [[Arabiera]]zko erg`arq (عرق, "''duna-zelaia''") hitzetik dator, [[Sahara]] basamortuko toki horiek definitzekoizendatzeko erabiltzen dena. [[Hamada]] edo basamortu harritsuaren aurkakoa da.

Saharako [[mendigune]]etan urtaro euritsuan erortzen diren euriek potentzia handiko uharrak eratzen dituzte, mazeletatik materialak erauzi eta lautadara eramaten dituztenak, [[arrosakonune endorreiko]]etan galdu aurretik. Han, milaka urtetan zehar, [[higakin]] hauek antzaldatzen dituen haizehaizearen eta uraren arteko ekintza bateratuabateratuak [[higakin]] hauek gertatzeneraldatzen daditu. Modu horretan bi eraketaegitura ezberdin sortuko dira: ''erg''a, hareazkoa, eta ''reg''a, haizeak daraman hareak leundutako harriek eratzen duten harkadia.

[[Harea]] hau, harkaitzen [[meteorizazio]]aren ondorioaemaitza da, zatituakharriak zatikatuak izaten baitira oso tamaina txikikoak izateraino. Basamortuetan meteorizazioa motamekanikoa mekanikokoaizaten da.: Tenperatura kontraste zakarrek materialak uzkurtuegunaren eta dilatatzeragauaren behartzenartean dituzteoso etaaldaketa hauektermiko zatituhandiak egitenizaten dira. Ondoren,(egunez haizeakbero hareahandia altxatueta egitengauez duhotza) eta harkaitzekinhorrek talkamaterialen eginarazi,dilatazioa pixkanakaeta partikulauzkurketa berriakeragiten erauziz, [[abrasio]] deritzon prozesu bateandu. HaizeakZiklo hareahauen distantziaondorioz, handitaraharriak eraman dezake,zartatu eta metaketakpuskakatu sortu.egiten dira<ref>[[Dunahttp://www.euskadi.net/r33-2732/es/contenidos/informacion/publicaciones/eu_989/adjuntos/04UD.pdf]]k, hareaEuskadi.net: metaketak dira, eta ergaren eraketa ezaugarri bat da.Geosferaren

Ergak, bi hemisferioetako 20 eta 40 paraleloen artean daude. Erg aktiboak, urtean, bataz bestebatezbeste, 150 mm euri baino gehiago jasotzen ez dituztenduten lurraldeetara mugatzen dira. Handienak, [[Iparraldeko Afrika|Iparraldeko]] iparraldean eta hegoaldean[[Hegoaldeko Afrika]]n, Mendebaldeko eta [[Erdialdeko Asia|Erdialdeko]]ko mendebalde eta erdialdean[[Asia]]n eta [[Australia]] erdialdean daude. [[Hegoamerika]]n, [[Peru]]ko kostaldera eta [[Argentina]]ko iparmendebaldera mugatzen dira. [[Iparramerika]]n, [[Altarreko Basamortu Handia]] bakarrikbesterik ez dago, [[Mexiko]]ko [[Sonorako basamortua]]n, iparralderantz hedatzen dena, [[Arizona]]ko [[Yumako basamortua|Yumako basamorturaino]], eta [[Kalifornia]]ko hegoekialdeko [[Algodones Dunes]]-eraino hedatzen dena. [[Nebraska]]ko Hareazko Muinoak, landaretzak finkotutakofinkatutako erg bat dira.