Iberiar goi-lautada: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.1) (robota Erantsia: tr:Meseta Central
t r2.7.1) (robota Erantsia: zh:梅塞塔高原
43. lerroa: 43. lerroa:
[[sv:Meseta Central]]
[[sv:Meseta Central]]
[[tr:Meseta Central]]
[[tr:Meseta Central]]
[[zh:梅塞塔高原]]

02:35, 24 abuztua 2011ko berrikusketa

Iberiar penintsularen orografia

Iberiar goi-lautada[1] (gaztelaniaz: Meseta Ibérica edo Meseta Central) Iberiar penintsulan dagoen goi-ordokia da. Espainiako erdialdean kokatzen da eta ia bere lurralde osoa betetzen du. Geologikoki Paleozoikoko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendiguena higaduraren eraginez goi-ordoki bihurtu zen.

Goi-ordokiaren bataz besteko altuera 600 metrokoa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.

XIX. mendera arte, Iberiar goi-lautada ez zen Iberiar penintsularen zati batentzat hartuta, Alexander von Humboldtek hala adierazi arte.

Geografia

Iberiar goi-lautadak 210 000 km², hau da, Espainiaren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.

Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean Iberiar sistema du, Katalunia, Aragoi eta Euskal Herritik banatzen zaiona; ipar-mendebaldean Kantauriar mendilerroa Asturias, Kantabria eta Galizatik banatzen zaio eta hegoaldean Sierra Morena Andaluziatik banatzen zaio.

Badaude zenbait mendilerro Iberiar goi-lautada zeharkatzen dutenak. Nagusiak Erdialdeko mendigunea eta Toledoko mendiak dira. Era berean Tajo, Duero eta Guadiana ibaiak goi-ordokia zeharkatzen dute.

Erreferentziak

  1. 159. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-10-6).

Ikus, gainera