Zigoitia: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 42°58′06″N 2°43′42″W / 42.9683°N 2.7282°W / 42.9683; -2.7282
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
124. lerroa: 124. lerroa:
=== Jaiak ===
=== Jaiak ===
* Uztailaren azken asteburuan, Zigoitiko udalerriaren festak ospatzen dituzte.
* Uztailaren azken asteburuan, Zigoitiko udalerriaren festak ospatzen dituzte.
* Irailaren 2. asteburuan, Zigoitia Euskaraz jaia ospatzen da


=== Musika ===
=== Musika ===

13:37, 29 iraila 2011ko berrikusketa

Zigoitia
 Araba, Euskal Herria
Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaAraba
EskualdeaZuia-Gorbeialdea
Izen ofizialaZigoitia
AlkateaJoseba Mikel Las Heras Martinez de Lapera (Bildu)
Posta kodea01138
INE kodea01018
Herritarrazigoitiar
Kokapena
Koordenatuak42°58′06″N 2°43′42″W / 42.9683°N 2.7282°W / 42.9683; -2.7282
Map
Azalera102,07 km2
Garaiera600 metro
Distantzia15 km Gasteiza
Demografia
Biztanleria1.821 (2023)
−1 (2022)
alt_left 803 (%44,1) (%51,8) 944 alt_right
Dentsitatea0,02 biztanle/km²
Hazkundea
(2003-2013)[1]		% 31,86
Zahartze tasa[1]% 27,16
Ugalkortasun tasa[1]‰ 35,71
Ekonomia
Jarduera tasa[1]% 79,42 (2011)
Genero desoreka[1]% 2,47 (2011)
Langabezia erregistratua[1]% 5,24 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1]% 29,97 (2010)
Kaleko erabilera [2]% 16.7 (2016)
Etxeko erabilera[3]% 13.98 (2016)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.zigoitikoudala.org/


Zigoitia[4] Arabako iparraldeko udalerria da, Zuia-Gorbeialdea eskualdekoa, Gorbeia menditik gertuen dagoena. Gasteiztik 15 bat kilometrora dago.

Etimologia

Zigotia toponimoa Zuia Goitia izenetik eratorria izan daitekeela uste da, Zuia udalerriaren mendebaldean dagoen herria delarik.

1025eko Donemilagako Burdin Hesian Zuffia de Suso eta Zuffia de Suso ageri dira, Dibinako Alfozaren barruan. Bere kokapenarengatik, izenaren antzekotasunarengatik eta esleitutako zergengatik (herri batenak baino handiagoak, haran batenen antzekoak), nahiko argi dago izena gaurko Zuiarekin lotuta dagoela. Era berean, Osinganin Alfozean Zuhiabarrutia ere aipatzen da.

Juan Antonio Llorenteren Noticias históricas de las tres provincias Vascongadas (1807) Zuffia de Suso gaurko Zigotia eta Zuffia de Iuso gaurko Zuia izango ziratekeela aipatzen zen. Egilearen arabera, "Suso" esapidearen euskal ordaina "Goitia" zen, beraz ondorioztatzekoa da errioxar fraideek Zuffia de Suso idazten zutena, herrikoek Zuffia-Goitia izendatzea.

Hurrengo mendeetan Zuhigutia (1233), Çoygoitia (1257), eta Zuigoitia (1338) ageri izan ziren 1457an Cogoitia ageri arte. Dena den, badirudi ahozko hizkeran jatorrizko formari eutsi zitzaiola; izan ere, duela gutxi arte jaso izan da Suiguitixe Legutioko euskaldunzaharren artean.

Toponimoaren azpiko Zuia izena zubia hitzetik letorke, euskal toponimian beste hainbatetan gertatu den bezala. Toponimoaren bilakabidea honakoa izango zitekeen: Zubia ?-> Zuffia (1025) ->Zufia (1089) -> Zuia (1457). Honen alde aipa liteke Zigotiako ibai nagusiak Zubialde izena duela.

Geografia

Ingurune naturala eta klima

Udalerri mugakideak

Historia

Ekonomia

Herriko jarduera ekonomiko nagusiak abeltzaintza, nekazaritza eta baso ustiapena dira. Zekaleak, patata eta arbiak dira ekoizpen nagusiak. Baso azalera herri jabetzako 8.603 Ha-koa da. Abeltzaintza, batez ere, behi eta ardiena da. Irina egiteko hamar errota ere badaude.

Banaketa administratiboa

Zigoitiko udalerriak herri hauek ditu bere barnean:

Demografia

Zigoitiko biztanleria
1897 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 2001 2006
1.245 1.258 1.245 1.264 1.222 1.174 1.150 1.005 754 690 746 1.284 1.407

Politika

Udal hauteskundeetako emaitzak [5]

Alderdia 1987 1991 1995 1999 2003 2007
EB-IU - - - - 37 14
EE 35 27 - - - -
EA 148 134 111 120 - (ikus. EAJ) 133
EAJ-PNV 164 135 200 219 375 (EAJ+EA) 160
HB / EH / EAE-ANV 86 (HB) 98 (HB) 146 (HB) 202 (EH) - 180 (EAE-ANV)
PP - - 26 81 107 76
PSE / PSE-EE 28 - - 39 94 91
SS - - - - - 209
UA - 44 64 29 7 -

Hirigintza

Azpiegiturak

Kultura

Hizkuntza

2001eko datuen arabera, udalerriko 1258 biztanleetatik, 298 euskaldunak ziren, 274k euskaraz egiteko nolabaiteko gaitasuna zuten eta gainontzeko 686ak erdaldunak ziren. Etxeko hizkuntza eta ama hizkuntz nagusia, era beran, gaztelania zen alde handiz.

Literatura

Kirolak

Jaiak

  • Uztailaren azken asteburuan, Zigoitiko udalerriaren festak ospatzen dituzte.
  • Irailaren 2. asteburuan, Zigoitia Euskaraz jaia ospatzen da

Musika

Gastronomia

Ondasun nabarmenak

Mairuelegorretako sarrera.

Zigoitiar ospetsuak

Erreferentziak

  1. ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  3. ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  4. ↑ Euskaltzaindiaren 150. araua: Arabako herri izendegia. Deklinabideari buruz, hau dio arauak:
    «Zigoitia izenaren amaierako –a artikulua da eta deklinatzean honela egin behar da: Zigoitia, Zigoitiarekin, Zigoitian..., baina Zigoitiko, Zigoititik, Zigoitira... Era berean, izen honek ere azken –a galtzen du ondoan beste determinatzaile bat edo adjektiboa daramanean; adibidez: Zigoiti maitea, Zigoiti osoan, Gure Zigoiti hau...»
  5. ↑ Barne Ministerioa
  6. ↑ (Gaztelaniaz) «Juan Saenz de Buruaga», Auñamendi Eusko Entziklopedia.

Ikus, gainera

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Zigoitia


Zigoitiko herriak

Akosta • Apodaka • Berrikao • Buruaga • Eribe • Etxabarri Dibina • Etxaguen • Gopegi • Larrinoa • Letona • Maurga • Mendarozketa • Murua • Olano • Ondategi • Zaitegi • Zestafe

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Zigoitia&oldid=2357248"(e)tik eskuratuta