Grenada

Artikulu hau Karibeko uharte-estatuari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Granada».

Grenada
Hail Grenada Errege-ereserkia: God Save the Queen
flag of Grenada (en) coat of arms of Grenada (en)
Geografia
Hiriburua	Saint George's 12°2′40″N 61°44′30″W
Azalera	348,5 km²
Punturik altuena	Mount Saint Catherine (en)
Punturik sakonena	Karibe itsasoa (0 m)
Kontinentea	Ipar Amerika
Mugakideak	Venezuela
Administrazioa
Gobernu-sistema	Monarkia parlamentarioa
Grenadako monarka	Charles III.a Erresuma Batukoa
Prime Minister of Grenada (en)	Keith Mitchell
Legebiltzarra	Parliament of Grenada (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Afrikako, Karibeko eta Ozeano Bareko Herrialdeak Agency for the Prohibition of Nuclear Weapons in Latin America and the Caribbean (en) Alliance of Small Island States (en) Ameriketako Estatuen Erakundea Ameriketarako Bolibartar Alternatiba Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua Caribbean Development Bank (en) Caribbean Disaster Emergency Management Agency (en) Commonwealth International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) Interpol Karibeko Komunitatea Merkataritzaren Mundu Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Nazio Batuen Erakundea Nazioarteko Finantza Korporazioa Nazioarteko Garapen Elkartea Osasunaren Mundu Erakundea Petrocaribe (en) Posta Batasun Unibertsala Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO
Demografia
Biztanleria	114.299 (2023) 6.474 (2017)
Dentsitatea	327,97 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi ingeles Grenadian Creole English (en)
Erabilitako hizkuntzak	ikusi ingeles, Saint Lucian Creole French (en) eta Grenadian Creole English (en)
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 21
Emankortasun-tasa	2,149 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	1.022 (2015)
Bizi-itxaropena	73,659 (2016)
Giza garapen indizea	0,795 (2021)
Ekonomia
BPG nominala	1.118.816.679,4074 $ (2017) 62.628.086,81482 (2016)
BPG per capita	10.451 $ (2017) 559 (2016)
BPG erosketa botere paritarioa	1.634.179.094 nazioarteko dolar (2017) 107.710.017 (2016)
BPG per capita EAPn	15.155,846 nazioarteko dolar (2017) 931,92 (2016)
BPGaren hazkuntza erreala	3,1 % (2016)
Erreserbak	199.125.887 $ (2017) −8.563.387 (2016)
Inflazioa	1,4 % (2016) 0,3 (2015)
Historia
Sorrera data: 1974
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+1473
ISO 3166-1 alpha-2	GD
ISO 3166-1 alpha-3	GRD
Ordu eremua	ikusi UTC−04:00 : America/Grenada (en)
Elektrizitatea	230 V. 50 Hz.BS 1363 (en)
Internet domeinua	.gd
gov.gd

Grenada Karibe itsasoko uharte eta herrialdea da, hegoaldeko Grenadinak uharteak herrialde honen barne ere daudela. Herrialdeko hiriburua Saint George's da.

Historia

1498an Kristobal Kolonek uhartea ikusi zuen lehenbizikoz. ingelesak uhartean kokatzea saiatu ziren, baina ez zuten lortu. 1650ean, frantzesak Karibeko amerindiarrei uhartea erosi zieten. 1783an, uhartea Britainia Handiari laga zioten. 1877an Britainia Handiko koroaren kolonia bihurtu zen.

1974an, Grenadak independentzia lortu zuen, eta 1979an, ematen ari ezegonkortasun politikoaren ondorioz, Maurice Bishop buruzagi ezkertiarrak boterea lortu zuen demokratikoki. Barbados, Dominika eta Estatu Batuek ez zuten begi onez ikusi Bishopen sozialismoa eta Kubarekin zuen kooperazioa. New Jewel boterean zegoen alderdi politikoaren fakzio komunistak, Bernard Coardrekin leiala zenak, estatu kolpea eman zuen eta Bishop exekutatu zuten 1983ko urriaren 19an.

Sei egun geroago, Estatu Batuetako eta Karibe itsasoko beste sei herrialdeetako armadak Grenada inbaditu zuten premiazko amorru bizia zeritzan operazioan. Han, iraultzaren liderrak eta Kubako aholkulariak preso hartu zituzten. Hurrengo urtean, hauteskundeak egin zituzten.

2004ko irailaren 7an, kategoria 3ko Ivan hurakanak ia-ia uharteko eraikuntza guztiak suntsitu zituen.

Banaketa administratiboa

Grenada, sei parrokiatan banatzen da:

• Saint Andrew
• Saint David
• Saint George
• Saint John
• Saint Mark
• Saint Patrick

Carriacou eta Martinika Txikiak, Grenadarekin dependentzia estatusa duten Grenadinak uharteetako bi irla hauek, zazpigarren banaketa administratiboa osatzen dute.

Kanpo loturak

• (Ingelesez) CIA - World Factbook Geografia, biztanleria, politika eta ekonomia datuak.
• Grenadako Gobernuaren webgune ofiziala

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Grenada