21.357
edits
«Sforza»: berrikuspenen arteko aldeak
Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa.
t (r2.7.1) (robota Erantsia: he:בית ספורצה) |
(Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa.) |
||
|
[[Fitxategi:Coat of arms of the House of Sforza.svg|thumb|250px|Sforzatarren armarria.]]▼
'''Sforza''' familia [[italia]]r [[handiki]] familia izan zen, [[Jacopo Muzio]]k sortua eta [[Milan]]en 1450-1535 urteetan agindu zuena. Jacopo Muzio (''Giacomuzzo Attendolo'' edo "Indartsua" ere deitua) Kondotiere edo soldadu mertzenarioen buruzagia zen eta [[Florentzia]]ren, [[Aita Santua]]ren eta [[Napoli]]ko Joana II.aren alde borrokatu zen.
▲[[Fitxategi:Coat of arms of the House of Sforza.svg|thumb|250px|Sforzatarren armarria]]
[[Milan]]eko '''Sforza''' dinastiako lehen [[despotismo|despota]] italiarra, Francesco Sforza izan zen, aurretik, [[Filippo Maria Visconti]]ren Kondotieroa zena, hau, [[1450]]ean ordeztu zuelarik. Bere agintaldiako bereizgarria egonkortasun eta oparotasun orokorra izan zen. Bere meritu ugariek, bere gobernualdia hauetan oinarrituta zegoena, ospe handia eta herriaren maitasuna eman zioten. Milandarrek, halako despota bikain batek gobernatuak izatea ohore bat zela zioten.▼
▲Jacoporen seme Francesco Sforza [[
[[Fitxategi:FrancescoIISforza.jpg|thumb|right|200px|[[Francesco I.a Sforza]]ren erretratua.]]
Francescok [[1466]] arte gobernatu zuen, bere seme Galeazo Maria Sforzak ordeztu zuenean. 1466-1476 urteetan Milango dukea izan zen. Mertzenarioa zen eta Bramante babestu zuen. Hil egin zuten eta haren seme Gian Galeazzo Sforzak hartu zuen kargua eta alaba Bianca Maria Maximiliano I.a enperadorearekin ezkondu zen.
Caterina Sforza, Galeazzo Mariaren alaba, Girolamo Riarorekin ezkondu zen eta hura hil zutenean bere seme Octavioren eskubideak babesten saiatu zen. Giovanni della Bande Nera kondotierearen ama zen.
Gian Galeazzo Sforza Galeazzo Maria Sforzaren seme eta ondorengoa izan zen. Bere ama Bonna Savoiakoa semearen aginpidea ziurtatzen saiatu bazen ere, osaba Ludovico ''mairua'' izenekoak aginpidetik baztertu zuen Gian Galeazzo. Bonna Sforzaren aita zen, Sigismundo I.a Poloniako erregearekin ezkonduko zena. Beraz, Galeazoren oinordeko bezala, Ludovico ''mairua'' Sforza iritsi zen, Francesco Sforzaren ezkontzaz kanpoko semea. Bere izaera politikoak, italiar herriaren errespetua irabazarazi zion. Karguan
Massimiliano Sforza Ludovicoren semea izan zen. Milanen egokitu zen 1512an baina Marignango guduan garaitu egin zuten (1515).
Francesco II.a Sforza Massimilianoren anaia izan zen. 1521. urtean dukerria berreskuratu zuen Karlos V.aren laguntzarekin.
▲Galeazoren oinordeko bezala, Ludovico ''mairua'' Sforza iritsi zen, Francesco Sforzaren ezkontzaz kanpoko semea. Bere izaera politikoak, italiar herriaren errespetua irabazarazi zion. Karguan, [[1499]] arte egon zen, [[Zesar Borgia]] eta [[Luis XII.a Frantziakoa]]ren indar bateratuen aurrean ihes egin zuenean.
▲[[Fitxategi:SforzaTree.jpg|500 px|thumb|Sforzatarren [[zuhaitz genealogiko]]a]]
== Milango Sforza dukeen zerrenda ==
* [[Francesco I.a Sforza]] ([[1450]]-[[1466]])
[[fi:Sforza]]
[[fr:Sforza]]
[[it:Sforza]]
[[ja:スフォルツァ家]]
[[sv:Sforza]]
[[zh:斯福尔扎家族]]
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
| |||