Tamil: berrikuspenen arteko aldeak
Artikulua Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea |
Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
| ⚫ | |||
{{ lurlanean }} |
|||
| ⚫ | |||
'''Tamil''' [[India]] aldeko [[etnia]] baten izena da, [[tamilera]] hizkuntza egiten duten jendea barne hartzen duena. |
'''Tamil''' [[India]] aldeko [[etnia]] baten izena da, [[tamilera]] hizkuntza egiten duten jendea barne hartzen duena. Erregistratutako historia bi milurte baino zaharragoa, jatorrizko komunitateak Indiako hegoaldekoak eta [[Sri Lanka]]ko ipar-ekialdekoak izanda. |
||
[[Erlijio]]z [[hinduista]]k dira gehienak eta badira haien artean [[jainista]]k, [[musulman]]ak eta [[kristau]]ak. Tamil herria izan da [[sanskrito]]dun herrien aurka borrokatu den [[dravida]] herri indartsuena. Antzinatean zibilizazio indartsu bat eratu zuten eta merkataritza harremanak izan zituzten antzinako greziar eta erromatarrekin. [[Chera]], [[Txola]], [[Pandya]] eta [[Pallava]] dinastiek gobernatu zuten luzaroan tamilen lurraldean eta, [[XIV. mende]]a baino lehen, [[Vijayanagar dinastia]] nagusitu aurretik, aurreramendu handiko kultura garatu zuten. Itsasketari trebeak izan ziren, eta Indiako kultura eraman zuten Asiako hego-ekialdeko lurretara. Sri Lanka-ko tamilak bi talde berezitan daude banatuta: Zeilango tamilak uharteko iparraldean bizi dira aspaldidanik eta Indiako tamilak XIX-XX. mendeetan eraman zituzten britainiarrek garai hartako Madras herrialdetik, te sailetan lan egiteko. Zeilango tamilek gerrilla indartsu bat eratu dute [[XX. mende]]ko azken laurdenean Sri Lanka-ko zingaldarren aurka, Tamil erepublika burujabe baten alde. |
|||
Erregistratutako historia bi milurte baino zaharragoa, jatorrizko komunitateak Indiako hegoaldekoak eta [[Sri Lanka]]ko ipar-ekialdekoak izanda. |
|||
== Geografia == |
== Geografia == |
||
Gaur egun 77 milioi bat tamil bizi dira munduan zehar. Hauek dira komunitaterik handienak: |
Gaur egun 77 milioi bat tamil bizi dira munduan zehar. Hauek dira komunitaterik handienak: |
||
* [[India]] 60.793.814 ([[2001]]) |
* [[India]] 60.793.814 ([[2001]]) |
||
* [[Sri Lanka]] 3.092.676 (2001) |
* [[Sri Lanka]] 3.092.676 (2001) |
||
* [[Malasia]] 1.060.000 ([[1993]]) |
* [[Malasia]] 1.060.000 ([[1993]]) |
||
* [[Kanada]] 200.000 ([[2007]]) |
* [[Kanada]] 200.000 ([[2007]]) |
||
* [[Singapur]] 111.000 (1993). |
* [[Singapur]] 111.000 (1993). |
||
== Kanpo loturak == |
== Kanpo loturak == |
||
* {{en}} [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tam Tamileraz "Ethnologue" webgunean] |
* {{en}} [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tam Tamileraz "Ethnologue" webgunean] |
||
| 71. lerroa: | 70. lerroa: | ||
[[uk:Таміли]] |
[[uk:Таміли]] |
||
[[zh:泰米尔人]] |
[[zh:泰米尔人]] |
||
== Erreferentziak == |
|||
{{ lur | data=2011/12/27}} |
|||
01:12, 27 abendua 2011ko berrikusketa
Tamil India aldeko etnia baten izena da, tamilera hizkuntza egiten duten jendea barne hartzen duena. Erregistratutako historia bi milurte baino zaharragoa, jatorrizko komunitateak Indiako hegoaldekoak eta Sri Lankako ipar-ekialdekoak izanda.
Erlijioz hinduistak dira gehienak eta badira haien artean jainistak, musulmanak eta kristauak. Tamil herria izan da sanskritodun herrien aurka borrokatu den dravida herri indartsuena. Antzinatean zibilizazio indartsu bat eratu zuten eta merkataritza harremanak izan zituzten antzinako greziar eta erromatarrekin. Chera, Txola, Pandya eta Pallava dinastiek gobernatu zuten luzaroan tamilen lurraldean eta, XIV. mendea baino lehen, Vijayanagar dinastia nagusitu aurretik, aurreramendu handiko kultura garatu zuten. Itsasketari trebeak izan ziren, eta Indiako kultura eraman zuten Asiako hego-ekialdeko lurretara. Sri Lanka-ko tamilak bi talde berezitan daude banatuta: Zeilango tamilak uharteko iparraldean bizi dira aspaldidanik eta Indiako tamilak XIX-XX. mendeetan eraman zituzten britainiarrek garai hartako Madras herrialdetik, te sailetan lan egiteko. Zeilango tamilek gerrilla indartsu bat eratu dute XX. mendeko azken laurdenean Sri Lanka-ko zingaldarren aurka, Tamil erepublika burujabe baten alde.
Geografia
Gaur egun 77 milioi bat tamil bizi dira munduan zehar. Hauek dira komunitaterik handienak:
- India 60.793.814 (2001)
- Sri Lanka 3.092.676 (2001)
- Malasia 1.060.000 (1993)
- Kanada 200.000 (2007)
- Singapur 111.000 (1993).
Kanpo loturak
- (Ingelesez) Tamileraz "Ethnologue" webgunean
- Errefuxiatu tamilak. Zubiaren bestaldean segurtasuna Erreportajea Argia astekarian (2009ko maiatza).
- Tamilak, geopolitikaren azken biktimak Jude Lal Fernando sinhalarraren hitzaldian oinarritutako bideoa Argia.com-en (2011ko maiatza)
Ikus, gainera
Txantiloi:NA lotura Txantiloi:NA lotura
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.