Engranaje

Engranajea mugimendua ardatzen artean transmititzeko erabiltzen den gurpil hortzduna da.

Transmisio-erlazioa

Transmisio-erlazioa hurrengoa da:

$Z_{1}\cdot n_{1}=Z_{2}\cdot n_{2}$

• Z₁: lehenengo engranajearen hortz kopurua.
• Z₂: bigarren engranajearen hortz kopurua.
• n₁: lehenengo engranajearen biraketa-abiadura.
• n₂: bigarren engranajearen biraketa-abiadura.

Engranai biek osatutako sistemari ( orokorrean ) BIDERKATZAILEA deitzen zaio, bigarren engranaia tamainaz txikiagoa denean ( eragindakoa).Adibidean txirrikak erabili ditugu.

Ostera, lehen engranaia ( eragilea edo gidaria) txikiagoa denean, MURRIZTATZAILEA deitzen zaio sistemari. Ondorengo adibidean txirrikak erabili ditugu, Zren ordez D letrak adieraziz tamaina

Eta balioz, transmisio erlazioa 1 baino txikiagoa da sistema murriztatzaileetan . Eta biderkatzaileetan, 1 baino handiagoa.

Dena den, nahaste handia dago gai honetan, gehienentzat transmisio erlazioaren formula hau delako :

i = N2 / N1 = Z1 / Z2 (Nak abiadurak eta Zak hortz kopuruak izanda ) Adibide biderkatzailean i = N2 / N1 =500 (bira / min) / 100 (bira / min) = D1 / D2 = 10cm / 2 cm Beraz i = 5

Eta beste batzuentzat alderantziz:

i = N1 / N2 = Z2 / Z1 ( kasu bietan 1 eragilea eta 2 eragindakoa izanik).Adibide biderkatzailean 1 / 5 litzateke = 0,2

Txirriken kasuan ( poleak ) Zren ordez D jarriko genuke ( diametroak)

Engranaje motak

• Engranaje zuzenak: Zilindro erako engranajeak dira, hortz zuzenekoak. Ardatz paraleloetako transmisioetan erabiltzen dira.
• Engranaje helikoidalak: Zilindrikoak dira ere, baina hortzak helize moduan kiribilduta ditu. Espazioan gurutzatzen diren ardatzetan erabiltzen dira. Hala ere, ardatz paraleloetan erabili daitezke.
• Engranaje konikoa: Espazioan elkar ebakitzen duten ardatzen arteko transmisioa ahalbidetzen dute. Hortz zuzenak, espiral erakoak, edo beste batzuk eduki ditzakete.
• Engranaje amaigabeak: Oso transmisio handiko aplikazioetan erabiltzen dira eta ardatz paraleloetarako. Aplikazio hau torloju amaigabea izenez ere ezagutua da.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Engranajeak