Dopin

Errendimendu altuera ailegatu diren kirol markak erreferentziat hartuta, egunero metodo eta teknika berriak bilatzen dira parametro horiek gainditzen saiatzeko. Kirolariaren errendimendu fisikoa handitzeko modu bat kirol erankudeak debekaturiko substanziak kontsumitzea izan da(doping).

Zer da doping?

COIk (Comité Olímpico Internacional) esaten duen moduan, doping da”kirolari batek bere organismoak ez duen substantziak hartzea edo legalak diren substantziak normala ez den moduan hartzea errendimendu fisikoa handitzeko lehiaketetan”.

Tratamendu medikuaren beharra dagoenean substantzia batekin eta substantzia hori bere naturaren eraginez, dosiaren edo aplikazioaren eraginez kirolariaren errendimendua handitzen badu modu artifizialean eta lizunean, dopingna konsideratzen da.

COIk argitaratu du debekatuta dauden susbtantzien zerrenda eta drogak detektatzeko programa garatu du Olimpiadetan substantzia hauen erabilpena gelditzeko.

Dopingna historian

Dopingna gizakiaren historian zehar hainbat alditan artifizialki bere erresistentzia nekearen kontra hobetzeko erabili da gudan, ehizan, kiroletan...

Erlazionatuta dago bere esentzian leihaketako kirolarekin. Horregatik, ezin da dopingna aipatu kirola ez den gune batean.

Gizarteak ezin izan du bere limitazio fisikoak eta psicologikoak onartu modu librean. Horregatik gizartea beti formula magikoen bila egon da bere koalitate naturalak handitzeko esfortsu gutxirekin. Horretarako hainbat metodo erabili dituzte, batez ere medikamentuekin eta janariarekin, hauek gaur egun doping izenarekin ezagutzen denaren oinarriak kontsidera daitezke.

Dopignaren praktikari buruz hainbat datu historiko daude. Lehenengoko erreferentzia Txinako enperadore baten koadro bat ematen digu, koadro horretan enperadorea ikus dezakegu Ephedra zati batekin ahoan mastekatzen.

Iparraldeko mitologiak kontatzen du nola Bersekers bere indarra gudetan handitzen zuten bufoteninaren bidez, amanita muscaria perretxikotik ateratakoa. Kronista grekoek kontatzen dute nola Olimpiadetan parte hartzen zuten fondistek eta gudariek landareen estraktoak hartzen zituzten eta bazoa kentzen zuten errendimendua hobetzeko. Amerikara espainolak heldu baino lehen inkek coca hostoak mastekatzen zituzten erritoetan, lanetan eta gudetan. 1805tik aurrera cafeina erabili egin da igeriketan, atletismoan eta txirrindularitzan. Eta hemen dopingnaren ondorioz hil zen lehena dugu, Linton txirrindulari frantzesa estupefazienteak hartzearen ondorioz hil egin zena 1866. urtean Paris-Burdeos leihaketan.

Jarraitzen diote futbola eta boxeoa, eta 1950. urtean dopingnaren kasuak oso azkar handitzen dira. Horregatik hirurogei hamarkadan federazio eta asoziazioek kontrol anti-dopingnak jartzen dituzte.

Debekatuta dauden substantziak

Hurrengo substantziak COIk debekatu ditu:

• Estimulanteak
• Narkotikoak
• Beta blokeanteak
• Diuretikoak
• Esteroide anabolikoak
• Hormona peptidikak

Gainera doping metodo hauek debekatuta daude:

• Odol dopingna
• Gernuaren alterazio farmakologikoa, fisikoa eta kimikoa

Eta hurrengo substantziak murriztu dituzte:

• Alkola
• Marihuana
• Anestesiko lokalak
• Korikoesteroideak

Adibide ospetsuak

Substantzia hauek kasu askotan arriskuan jartzen dute kirolariaren bizitza eta beste aldetik taldeko kideei kalte eragiten die, taldeko kirol bat bada. Hau futbolaren kasua da eta hemen aipatu behar da Diego Armando Maradona noiz 1994.eko mundialean gaixorik zegoenean efedrina hartu zuenean sendatzeko. Kontrol anti-doping baten bidez harrapatu zuten Maradona eta lehiaketatik bota zuten. Nigeria kontrako partiduan sendagile batekin bere alboan Diegok zelaia utzi behar izan zuen. Zigorra ez zen izan oso gogorra baina ezin izan zuen futbol partidu gehiago jokatu urte batean zehar. Horrela dopingnari esker Maradonak bere taldeari kalte egin zion taldearen arima zen eta. Taldeari asko kostatu zitzaion lehenengo faseari aurre egitea eta final-zortzirenetan lehiaketatik kanpo geratu zen. Diego zelaian egon izan balitz Argentina ziuraski finalera ailegatu ahal izango ziratekeen.

Kanpo loturak

• (Gaztelaniaz) Diego Armando Maradonaren webgunea.
• [http://www.argia.com/argia-astekaria/2093/zuk-ez-al-zenuke-positibo-emango/osoa Dopina.

Zuk ez al zenuke positibo emango?] Erreportajea Argia astekarian (2007-06-17)