Hipokrates: berrikuspenen arteko aldeak
t r2.7.1) (robota Erantsia: ky, mr Aldatua: as, sa |
tNo edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[Fitxategi:Hippocrates.jpg|right|thumb|Hipokrates]] |
[[Fitxategi:Hippocrates.jpg|right|thumb|Hipokrates]] |
||
'''Hipokrates''', [[greziera]]z '''Ἱπποκράτης''', ([[Kos]] uhartea, [[K. a. 460]] - [[Larisa]], [[Tesalia]], c. [[K. a. 377]]) greziar medikua zan zen, [[medikuntza]] modernoaren aita titulua duena. [[Antzinako Grezia]]n jaio etabizi izan zen. Besteak beste, ''"Corpus hippocraticum"'', ''"Pronostikoaren tratatua"'' eta ''"Aforismoak"'' lanen egilea da. Bere meritu nagusia izan zen [[gaixotasun]]en ikerketan '''metodo arrazionala''' garatu izana, behaketa eta esperientzian oinarritua. Bere arabera, jaungoikoen ondorioz baino, gaixotasunak gertatzen ziren eragile naturalengatik. Sendagileeen etika arautegi ezaguna den [[Zin |
'''Hipokrates''', [[greziera]]z '''Ἱπποκράτης''', ([[Kos]] uhartea, [[K. a. 460]] - [[Larisa]], [[Tesalia]], c. [[K. a. 377]]) greziar medikua zan zen, [[medikuntza]] modernoaren aita titulua duena. [[Antzinako Grezia]]n jaio etabizi izan zen. Besteak beste, ''"Corpus hippocraticum"'', ''"Pronostikoaren tratatua"'' eta ''"Aforismoak"'' lanen egilea da. Bere meritu nagusia izan zen [[gaixotasun]]en ikerketan '''metodo arrazionala''' garatu izana, behaketa eta esperientzian oinarritua. Bere arabera, jaungoikoen ondorioz baino, gaixotasunak gertatzen ziren eragile naturalengatik. Sendagileeen etika arautegi ezaguna den [[Hipokratesen Zin|Zin hipokratikoaren]] asmatzailetzat hartzen da. |
||
== Bizitza == |
== Bizitza == |
||
14:57, 1 ekaina 2012ko berrikusketa
Hipokrates, grezieraz Ἱπποκράτης, (Kos uhartea, K. a. 460 - Larisa, Tesalia, c. K. a. 377) greziar medikua zan zen, medikuntza modernoaren aita titulua duena. Antzinako Grezian jaio etabizi izan zen. Besteak beste, "Corpus hippocraticum", "Pronostikoaren tratatua" eta "Aforismoak" lanen egilea da. Bere meritu nagusia izan zen gaixotasunen ikerketan metodo arrazionala garatu izana, behaketa eta esperientzian oinarritua. Bere arabera, jaungoikoen ondorioz baino, gaixotasunak gertatzen ziren eragile naturalengatik. Sendagileeen etika arautegi ezaguna den Zin hipokratikoaren asmatzailetzat hartzen da.
Bizitza
Asklepios jainkoaren ondorengo omen ziren Asklepiadeen mediku-leinukoa zen. Demokrito eta Gorgiasekin ikasi ondoren, Grezia, Egipto eta Asian zehar bidaiari ibili zen eta gero Kosen hartu zuen egoitza. Bere garaiko medikuntza ongi ezagutzen zuen. Eritasunaren eta sendagintzaren erlijiozko ikuspegia alde batera utzi zuen. Izadiak berak dituen sendabideei bere lana egiten uztearen aldekoa zen eta tratamendu sinpleak zituen gogoko. Kirurgia zen greziar medikuntzaren atal aurreratuenetarikoa, eta hartan ere saiatu zen. Hipokratesen fisiologiak lau humoreen teoria (odola, linfa, behazun horia eta behazun beltza) du oinarri: humoreen arteko oreka edo proportzio egokiak (eukrasis) osasuna dakar; desorekak (diskrasis), berriz, eritasuna. Corpus Hyppocraticum izeneko idazki multzo handian bilduriko guztiak berarenak ez badira ere, eskola berekoak dira dudarik gabe. Haietan ezagunenak hauek dira: Aire, ur eta lekuen tratatua; Aforismoak; Pronostikoaren tratatua; Hausteen tratatua.
Hipokratesek erabateko eragina izan zuen antzinako medikuntzan eta gerora ere, Galenoren bitartez, Erdi Aroko medikuntzaraino iritsi zen haren itzala.
Ikus, gainera
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.