Itsasaldi: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

18:28, 31 abuztua 2012ko berrikusketa

Itsasgora eta itsasbehera Re uharteko La Flotteko portuan.

Itsasaldia edo marea ilargiaren eta eguzkiaren grabitatearen eraginez itsas mailaren gorabehera erritmikoa da^[1]. Badaude itsas mailan gorabeherak sortzen beste fenomenoak ere, adibidez presio atmosferikoa. 1 hektopascaleko aldaketa batek 1 zentimetroko gorabehera sor dezake. Aldaketa hauek marea barometrikoak dute izena. Itsas maila ere aldatzen duten beste fenomenoek (haizea, euria, ibaiak gainezka egitea edo tsunamiak) ez dituzte berez mareak sortzen^[2].

Terminologia

Hona hemen itsasaldiekin loturiko zenbait hitzak:

Marea gora edo itsasgora: itsasoko ura altuera gehien duen unea da.
Marea behera edo itsasbehera: itsasoko ura altuera gutxien duen unea da. Itsasgora eta itsasbeheraren arteko denbora ia 6 ordukoa da, 24 ordu eta 50 minutuko zikloa izanik.
Igotze: itsas mailaren igoera da.
Beheratze edo beheraldia: itsas mailaren jaitsiera da.
Marearteko zabalgunea: itsasgora eta itsasbehera arteko plataforma harritsua da^[3].
Marea bizia: ohikoa baino areagokoa dena, eguzkia eta ilargiaren eraginak Lurrarekiko kokapen erlatibo jakin batzuetan (adibidez, ilberrian eta ilbetean) batzen direlako sortua^[1].
Marea hila: ohikoa baino txikiagoa dena, eguzkia eta ilargiaren eraginek Lurrarekiko kokapen erlatibo jakin batzuetan (adibidez, ilgoran eta ilbeheran) elkar deusezten dutelako sortua^[1].
Marea-taulak: urtero mareen altuera iragartzen dute argitalpenak.

Marearik handienak

Hona hemen munduko ohiko marearik handienak:

**Marea handiak**
Lekua	Zabaltasuna (m.)
Granville, Mont-Saint-Micheleko badia (Frantzia)	13,6
Burntcoat Head, Fundyko badia (Kanada)	11,7
Leaf Lake, Ungavako badia (Quebec)	9,8
Newport, Bristolgo ubidea (Ingalaterra)	9,2
Sunrise, Cook Inlet (Alaska)	9,2
Río Gallegos (Argentina)	8,8
Koksoak ibaiaren bokalea, Hudsoneko badia (Kanada)	8,7
Banco Dirección, Magallanes itsasartea (Txile)	8,5

Erreferentziak

↑ ^a ^b ^c Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa. Marea. .
↑ Enciclopedia General del Mar. Ediciones Garriga. Madril-Bartzelona. 1958.
↑ Masselink, G.; Short, A. D.. (1993). «The effect of tidal range on beach morphodynamics and morphology: a conceptual beach model» Journal of Coastal Research 9 (3): 785-800. ISSN 0749-0208..

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Itsasaldi

[Harluxet-1] Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa. Marea. .

[2] Enciclopedia General del Mar. Ediciones Garriga. Madril-Bartzelona. 1958.

[3] Masselink, G.; Short, A. D.. (1993). «The effect of tidal range on beach morphodynamics and morphology: a conceptual beach model» Journal of Coastal Research 9 (3): 785-800. ISSN 0749-0208..

[1]

[2]

[3]

@@ 5. lerroa: / 5. lerroa: @@
 == Terminologia ==
 Hona hemen itsasaldiekin loturiko zenbait hitzak:
-* '''Marea gora''' edo '''[[itsasgora]]''': [[itsasoko ur]]a altuera gehien duen unea da.
+* '''Marea gora''' edo '''itsasgora''': [[itsasoko ur]]a altuera gehien duen unea da.
-* '''Marea behera''' edo '''[[itsasbehera]]''': [[itsasoko ur]]a altuera gutxien duen unea da. Itsasgora eta itsasbeheraren arteko denbora ia 6 [[ordu]]koa da, 24 ordu eta 50 minutuko zikloa izanik.
+* '''Marea behera''' edo '''itsasbehera''': [[itsasoko ur]]a altuera gutxien duen unea da. Itsasgora eta itsasbeheraren arteko denbora ia 6 [[ordu]]koa da, 24 ordu eta 50 minutuko zikloa izanik.
 * '''Igotze''': itsas mailaren igoera da.
 * '''Beheratze''' edo '''beheraldia''': itsas mailaren jaitsiera da.
 * '''[[Marearteko zabalgune]]a''': itsasgora eta itsasbehera arteko plataforma harritsua da<ref>{{Erreferentzia| abizena1 = Masselink|izena1= G.|abizena2= Short|izena2= A. D.| izenburua = The effect of tidal range on beach morphodynamics and morphology: a conceptual beach model| urtea = 1993| aldizkaria = Journal of Coastal Research| liburukia = 9| alea= 3| orrialdeak = 785-800| issn= 0749-0208}}</ref>.
-* '''[[Marea bizi]]a''': ohikoa baino areagokoa dena, eguzkia eta ilargiaren eraginak [[Lurra]]rekiko kokapen erlatibo jakin batzuetan (adibidez, [[ilberri]]an eta [[ilbete]]an) batzen direlako sortua<ref name="Harluxet"/>.
+* '''Marea bizia''': ohikoa baino areagokoa dena, eguzkia eta ilargiaren eraginak [[Lurra]]rekiko kokapen erlatibo jakin batzuetan (adibidez, [[ilberri]]an eta [[ilbete]]an) batzen direlako sortua<ref name="Harluxet"/>.
-* '''[[Marea hil]]a''': ohikoa baino txikiagoa dena, eguzkia eta ilargiaren eraginek Lurrarekiko kokapen erlatibo jakin batzuetan (adibidez, ilgoran eta ilbeheran) elkar deusezten dutelako sortua<ref name="Harluxet"/>.
+* '''Marea hila''': ohikoa baino txikiagoa dena, eguzkia eta ilargiaren eraginek Lurrarekiko kokapen erlatibo jakin batzuetan (adibidez, ilgoran eta ilbeheran) elkar deusezten dutelako sortua<ref name="Harluxet"/>.
 * '''Marea-taulak''': urtero mareen altuera iragartzen dute argitalpenak.