Bugainbilea: berrikuspenen arteko aldeak
Artikulua euskarazko wikipedia aberasteko Elhuyar Fundazioak aurrera eramango duen HPSren proiektuaren barruan aldatuko den abisua jartzea |
Euskarazko wikipedia aberasteko HPSren proiektuaren barruan Elhuyar Fundazioak egindako aldaketa. |
||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{taxotaula infotaula |
|||
{{ elhuyarlanean }} |
|||
| kolorea = lightgreen |
|||
⚫ | |||
| izena = Bougainvillea |
|||
| irudia = Starr 030418-0058 Bougainvillea spectabilis.jpg |
|||
| irudiaren tamaina = 250px |
|||
| irudiaren testua = ''Bougainvillea spectabilis'' |
|||
| erreinua = Plantae |
|||
| banaketa = Magnoliophyta |
|||
| klasea = Magnoliopsida |
|||
| ordena = Caryophyllales |
|||
| familia = Nyctaginaceae |
|||
| generoa = Bougainvillea |
|||
| espeziea = |
|||
| binomial = |
|||
| binomial aditua = |
|||
}} |
|||
'''Bougainvillea''', landare [[dikotiledoneo]]en [[generoa]], [[Nyctaginaceae]] familiakoa. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Zuhaixka]] [[igokari]]a da, 1 eta 12 m bitarteko garaiera izan dezake, eta arantzak ditu [[zurtoin]] eta [[Adar (zuhaitza)|adarretan]]. Hosto berde ilun eta distiratsuak ditu. [[Hostoerorkor]]ra da landarea urte-sasoi lehorra dagoen lekuetan; [[hostoiraunkor]]ra, aldiz, euria urte osoan egiten duen lekuetan. Kolore bizi-biziak erakusten ditu —morea, arrosa, horia, gorria, laranja eta zuria—, baina lore inguruko «hosto-muturrek» hartzen dute kolore bizi hori, [[braktea]] deritzenek, alegia; egiazko loreak txikiak eta zuriak dira. [[Fruitu]]a bost [[lobulu]]ko [[akenio]] mehar bat da. |
|||
[[Klima]] guztietara egokitzen da, baina bereziki gustuko ditu klima lehor eta epelak. Ongi jasaten du gatza, eta, beraz, aukerako landarea da kostaldeko lurraldeetarako. Bakar-bakarrik landatzen ahal da, baina ezin hobe egoten da hormen kontra, hesietan trabatuta eta saskietatik zintzilik. |
|||
Botanikariek ''Bougainvillea'' generoko hemezortzi [[espezie]] sailkatu dituzte Hego Amerikan. Gaur egun zabalduen dauden barietateak, ordea, Hego Amerikako hemezortzi horietako hiru espezie bakarrik hibridatuta lortu dira, eta ''Bougainvillea spectabilis'' da ezagunena. Guztira, 300 barietate baino gehiago aurkitu dituzte mundu osoan. |
|||
Gure arteko espezie hautatuak hauek dira: |
|||
* ''[[Bougainvillea buttiana]]'' |
|||
* ''[[Bougainvillea glabra]]'' [[L.]] |
|||
* ''[[Bougainvillea peruviana]]'' |
|||
* ''[[Bougainvillea spectabilis]]'' |
|||
* ''[[Bougainvillea spinosa]]'' |
|||
== Argazki-galeria== |
|||
<gallery> |
|||
Image:DSCF4904-Bougainvillea-Taormina-Sicilia-Italy-Castielli CC0 HQ.jpg|More koloreko brakteadun ''Bougainvillea spectabilis'' |
|||
Image:Bougainvillea close.jpg|More koloreko brakteadun ''Bougainvillea spectabilis'' |
|||
Image:Bougainvillea-Flowers-KayEss-1.jpeg|Hori koloreko brakteadun ''Bougainvillea spectabilis'' |
|||
Image:RedOrangeBougainvillea.jpg|Laranja koloreko brakteadun ''Bougainvillea spectabilis'' |
|||
⚫ | |||
Image:九重葛 Dscf8149-22.jpg|Arrosa koloreko brakteadun ''Bougainvillea spectabilis'' |
|||
Image:Bougainvillea-3colors.jpg.jpg|Hiru koloretako brakteadun ''Bougainvillea spectabilis'' |
|||
Image:Bouganvelia.JPG|Lore zuria eta more koloreko brakteadun ''Bougainvillea spectabilis'' |
|||
</gallery> |
|||
[[Category:Caryophyllales]] |
|||
[[ar:جهنمية]] |
|||
[[be:Bougainvillea]] |
|||
[[bg:Бугенвилея]] |
|||
[[ca:Buguenvíl·lea]] |
|||
[[de:Bougainvillea]] |
|||
[[el:Μπουκαμβίλια]] |
|||
[[en:Bougainvillea]] |
|||
[[eo:Bugenvilo]] |
|||
[[fi:Ihmeköynnökset]] |
|||
[[fr:Bougainvillea]] |
|||
[[he:בוגנוויליה]] |
|||
[[hi:बोगनवेलिया]] |
|||
[[hif:Bougainvillea]] |
|||
[[hsb:Trójnička]] |
|||
[[hu:Murvafürt]] |
|||
[[id:Kembang kertas]] |
|||
[[it:Bougainvillea]] |
|||
[[ja:ブーゲンビリア]] |
|||
[[lt:Bugenvilija]] |
|||
[[ml:ബോഗൺവില്ല]] |
|||
[[ms:Pokok Bunga Kertas]] |
|||
[[nl:Bougainvillea]] |
|||
[[pl:Bugenwilla]] |
|||
[[pnb:بوگنولا]] |
|||
[[pt:Bougainvillea]] |
|||
[[ru:Бугенвиллея]] |
|||
[[sc:Bougainville]] |
|||
[[simple:Bougainvillea]] |
|||
[[sr:Bougainvillea]] |
|||
[[sv:Trillingblomssläktet]] |
|||
[[sw:Buganivilia]] |
|||
[[ta:காகிதப்பூ]] |
|||
[[te:కాగితంపూలు]] |
|||
[[th:เฟื่องฟ้า]] |
|||
[[tl:Bogambilya]] |
|||
[[to:Felila]] |
|||
[[tr:Begonvil]] |
|||
[[vi:Chi Hoa giấy]] |
|||
[[zh:簕杜鹃]] |
|||
[[zh-min-nan:Chhì-á-hoe]] |
|||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
{{ |
{{ elhuyar | data=2012/10/4}} |
14:58, 4 urria 2012ko berrikusketa
Bougainvillea spectabilis
| ||||||||||
Sailkapen zientifikoa | ||||||||||
|
Bougainvillea, landare dikotiledoneoen generoa, Nyctaginaceae familiakoa.
Jatorriz, Hego Amerikako oihan tropikaletakoa da. Europara, Louis Antoine de Bougainville frantziar esploratzaileak ekarri zuen Brasildik. Europako lurralde epeletan, etxe-aurreak apaintzeko erabiltzen da.
Zuhaixka igokaria da, 1 eta 12 m bitarteko garaiera izan dezake, eta arantzak ditu zurtoin eta adarretan. Hosto berde ilun eta distiratsuak ditu. Hostoerorkorra da landarea urte-sasoi lehorra dagoen lekuetan; hostoiraunkorra, aldiz, euria urte osoan egiten duen lekuetan. Kolore bizi-biziak erakusten ditu —morea, arrosa, horia, gorria, laranja eta zuria—, baina lore inguruko «hosto-muturrek» hartzen dute kolore bizi hori, braktea deritzenek, alegia; egiazko loreak txikiak eta zuriak dira. Fruitua bost lobuluko akenio mehar bat da.
Klima guztietara egokitzen da, baina bereziki gustuko ditu klima lehor eta epelak. Ongi jasaten du gatza, eta, beraz, aukerako landarea da kostaldeko lurraldeetarako. Bakar-bakarrik landatzen ahal da, baina ezin hobe egoten da hormen kontra, hesietan trabatuta eta saskietatik zintzilik.
Botanikariek Bougainvillea generoko hemezortzi espezie sailkatu dituzte Hego Amerikan. Gaur egun zabalduen dauden barietateak, ordea, Hego Amerikako hemezortzi horietako hiru espezie bakarrik hibridatuta lortu dira, eta Bougainvillea spectabilis da ezagunena. Guztira, 300 barietate baino gehiago aurkitu dituzte mundu osoan.
Gure arteko espezie hautatuak hauek dira:
- Bougainvillea buttiana
- Bougainvillea glabra L.
- Bougainvillea peruviana
- Bougainvillea spectabilis
- Bougainvillea spinosa
Argazki-galeria
-
More koloreko brakteadun Bougainvillea spectabilis
-
More koloreko brakteadun Bougainvillea spectabilis
-
Hori koloreko brakteadun Bougainvillea spectabilis
-
Laranja koloreko brakteadun Bougainvillea spectabilis
-
Arrosa koloreko brakteadun Bougainvillea spectabilis
-
Arrosa koloreko brakteadun Bougainvillea spectabilis
-
Hiru koloretako brakteadun Bougainvillea spectabilis
-
Lore zuria eta more koloreko brakteadun Bougainvillea spectabilis