Joniar ordena

Joniar ordena, kronologikoki, arkitektura ordena klasikoetatik bigarrena izan zen, bere jatorria K. a. VI. mendean izan zuelarik, Asia Txikiko mendebaldeko kostan eta Zikladetan, hau, Greziako hegoekialdean dagoen uhartedi bat Egeo Itsasoan. Doriar ordena baino lirainagoa, bere estiloaren adibide asko utzi du, horien artean, Atenea Nikéren Tenplua nabarmendu behar delarik, Atenasko Akropolian dagoena.

Honako berezitasun hauek ezaugarritzen dute joniar ordena

• Kolomak harroina du. Hiru molduraz osatutako euste atal bat da: bi bozel zirkular edo toru erdi, eta eskozia bat bien artean tartekatua. Batzuetan, harroin hau plinto batean sostengatzen da, sendoera gutxiko oinplano karratuko atal prismatikoa.

• Fustea, sekzio zirkularrekoa da, eta entasi edo galibo arin bat izaten ohi du. Elkarren artean luzetarako listel fin batzuekin banatutako 24 ildorekin ildotua dago. Zutabearen tamaina osoa 18 modulukoa izaten da, eta fustearena berarena, 16koa.

• Kapitela da ordena honetako atalik ezaugarritsuena, eta apaintzen den bi boluta edo espiralengatik ezagutzen da. Ova edo azkon formako beste apaindura batzuekin osatzen den ekinoaren zati dira.

• Taulamenduak, orokorrean, ordena guztiaren bosten bat neurtzen du. Honako hauek osatzen dute:
  • Arkitrabea, ohi, gainjarritako eta mailakatutako hiru bandetan deskonposatua agertzen dena.
  • Frisoa jarraikako banda bat da (metopa edo trigliforik gabekoa), bata bestearen atzean jarritako erliebean eginiko irudiekin apaindua. Zuzenean arkitrabearen gainean sostengatzen da
  • Erlaitzak, hegalekoak koroatua, orokorrean zimazio motako moldura bat duen irtenune bat eratzen du

Elementuak

• [1] frontoiko tinpanoa
• [2] akrotera
• [3] zimazioa
• [4] erlaitza
• [7] frisoa
• [13] arkitrabea
• [14] kapitela
• [16] fustea
• [17] koloma
• [18] ildaxkak
• [19] estilobatoa
• [20] boluta (kiribildura)
• [21] ovekin apaindutako ekinoak
• [23] harroina
• [24] toruak

Neurriak (m = modulua) Ordena osoa 22 + ½ m Taulamendua 4 + ½ m Erlaitza 1 + ¾ m Frisoa 1 + ½ m Arkitrabe 1 + ¼ m Zutabea 20 m Kapitela 1 m Fustea 16 m Harroina 1 m

Ikus, gainera

• Doriar ordena
• Korintiar ordena

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Joniar ordena