Klaudio Ptolomeo: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.2+) (robota Aldatua: nds-nl:Ptolemaeus |
Orriaren edukiaren ordez, «{{Argitzeko|zientzialariari|Ptolomeo (argipena)}} {{Biografia infotaula oinarria | izena = Klaudio Ptolomeo | irudia = Ptolemy 16century.jpg | oina = Klaud...» jarri da |
||
7. lerroa: | 7. lerroa: | ||
| izen osoa = Klaudio Ptolomeo |
| izen osoa = Klaudio Ptolomeo |
||
| ezizena = |
| ezizena = |
||
| jaiotza data = [[ |
| jaiotza data = [[100000000000000000000]] inguru |
||
| jaiotza hiria = Ptolemais Hermiu |
| jaiotza hiria = Ptolemais Hermiu |
||
| jaiotza herrialdea = [[Egipto]] |
| jaiotza herrialdea = [[Egipto]] |
||
15. lerroa: | 15. lerroa: | ||
}} |
}} |
||
' |
|||
'''Klaudio Ptolomeo''', [[greziera]]z Κλαύδιος Πτολεμαῖος, [[latin]]ez ''Claudius Ptolemæus'', (Ptolemais Hermiu, [[Egipto]], [[100]] inguru - Kanope, Egipto, [[170]] inguru<ref>{{en}} [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/482098/Ptolemy Ptolomeo ''Britannica'' entziklopedian]</ref>) Egiptoar jatorriko [[geografo]], [[astronomo]] eta [[matematika]]ri [[Grezia|greziarra]] izan zen. |
|||
[[Lurra]] irudikatzeko proiekzio konikoaren aitzindaritzat jotzen da. |
|||
== Bizitza eta obra == |
|||
Alexandrian bizi izan zen ia bizi osoan. Jakintza-alor asko landu zituen, astronomia, matematika, [[optika]], geografia eta [[musika]], besteak beste. |
|||
Bere garaiko ezaguerak eta ideiak hainbat obratan bildu zituen. Harenlan nagusia ''Mathematike syntaxis'' da '' (Matematika-sistema)'', [[arabia]]rrek hura zabaldu zutenean ''Almagesto'' deitua. Liburu horretan teoria astronomiko bat asmatu zuen zeruko argizagien higidurari buruz; Ptolomeok uste zuen [[Lurra]] zela unibertsoaren erdigunea eta haren inguruan ibiltzen zirela biraka [[Ilargia]], [[Eguzkia]], [[planeta]]k eta [[izar]]rak. |
|||
Greziarrek eta arabiarrek ontzat hartu zuten Ptolomeoren sistema eta, azken horien bidez, Europara sartu eta [[Erdi Aroa]] arte iraun zuen, harik eta [[XVI. mende]]an [[Koperniko]]k eta [[Keppler]]rek teoria heliozentrikoa frogatu zuten arte. |
|||
Horretaz gainera, Ptolomeok optikako obra bat idatzi zuen eta [[astrolabio]] bat asmatu zuen, angeluak neurtzeko. |
|||
Bere garaiko geografo handiena izan zen. Zazpi liburukitako geografia-obra mardul bat idatzi zuen ''(Geographike hyphegesis)''; lehenengoan, mapak egiteko arauak eta argibideak eman zituen, eta, besteetan, mapak egin zituen, eta hiri jakin batzuen latitudeak eta luzerak zehaztu. Mapa batzuetan, Pirinioetako eta [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] hainbat toki aipatu eta hiri batzuen kokalekuen berri eman zuen. |
|||
Halaber, kalkulu batzuk egin zituen Lurraren zirkunferentzia neurtzeko; hark ateratako emaitza, ordea, benetakoa baino laburxeagoa geratu zen. |
|||
Erdi Aroan, idazlan hura geografiako oinarritzat hartzen zen. Obra hartan, [[Asia]] gehiegi luzatzen zen ekialdera, eta, antza denez akats horrek nahasturik, [[Kolon]]ek Asian zegoela uste izan zuen [[Karibe]]ko kostaldeak ikusi zituenean. |
|||
== Erreferentziak == |
|||
{{ lur | data=2011/12/26}} |
|||
<references/> |
|||
== Kanpo-loturak == |
|||
{{Commonskat|Ptolemy}} |
|||
* [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Ptolemy/Tetrabiblos/home.html Tetrabiblos astrologi-tratatua] |
|||
{{DEFAULTSORT:Ptolomeo, Klaudio}} |
|||
[[Kategoria:Geografoak]] |
|||
[[Kategoria:Antzinako Greziako astronomoak]] |
|||
[[Kategoria:Astrologoak]] |
|||
[[Kategoria:100eko jaiotzak]] |
|||
[[Kategoria:170eko heriotzak]] |
|||
[[Kategoria:Antzinako Greziako matematikariak]] |
|||
[[af:Ptolemaeus]] |
|||
[[als:Ptolemäus]] |
|||
[[an:Claudio Ptolomeu]] |
|||
[[ar:كلاوديوس بطليموس]] |
|||
[[arz:كلاوديوس بطليموس]] |
|||
[[ast:Claudio Ptolomeo]] |
|||
[[az:Ptolemey]] |
|||
[[be:Клаўдзій Пталемей]] |
|||
[[be-x-old:Кляўдыюс Пталемэй]] |
|||
[[bg:Клавдий Птолемей]] |
|||
[[bn:টলেমি]] |
|||
[[br:Klaudios Ptolemaios]] |
|||
[[bs:Ptolomej]] |
|||
[[ca:Claudi Ptolemeu]] |
|||
[[cbk-zam:Claudio Ptolomeo]] |
|||
[[cs:Klaudios Ptolemaios]] |
|||
[[cy:Ptolemi]] |
|||
[[da:Ptolemæus]] |
|||
[[de:Claudius Ptolemäus]] |
|||
[[el:Κλαύδιος Πτολεμαίος]] |
|||
[[en:Ptolemy]] |
|||
[[eo:Ptolemeo]] |
|||
[[es:Claudio Ptolomeo]] |
|||
[[et:Ptolemaios]] |
|||
[[fa:بطلمیوس]] |
|||
[[fi:Klaudios Ptolemaios]] |
|||
[[fiu-vro:Ptolemaiosõ Klaudios]] |
|||
[[fr:Ptolémée]] |
|||
[[fy:Ptolemaeus]] |
|||
[[ga:Tolamaes]] |
|||
[[gd:Ptolomaidh]] |
|||
[[gl:Ptolomeo]] |
|||
[[he:תלמי (אסטרונום)]] |
|||
[[hi:क्लाडियस टॉलमी]] |
|||
[[hr:Klaudije Ptolemej]] |
|||
[[hu:Klaudiosz Ptolemaiosz]] |
|||
[[hy:Պտղոմեոս Կլավդիոս]] |
|||
[[ia:Ptolemeo]] |
|||
[[id:Claudius Ptolemaeus]] |
|||
[[it:Claudio Tolomeo]] |
|||
[[ja:クラウディオス・プトレマイオス]] |
|||
[[jv:Claudius Ptolemaeus]] |
|||
[[ka:პტოლემე]] |
|||
[[kk:Клавдий Птолемей]] |
|||
[[ko:클라우디오스 프톨레마이오스]] |
|||
[[ku:Batlamyûs]] |
|||
[[la:Claudius Ptolemaeus]] |
|||
[[lb:Ptolemäus]] |
|||
[[lt:Klaudijus Ptolemėjus]] |
|||
[[lv:Ptolemajs]] |
|||
[[mdf:Птолемей, Клавди]] |
|||
[[mk:Клавдиј Птоломеј]] |
|||
[[ml:ടോളമി]] |
|||
[[ms:Ptolemy]] |
|||
[[my:တော်လမီ]] |
|||
[[nds-nl:Ptolemaeus]] |
|||
[[nl:Claudius Ptolemaeus]] |
|||
[[nn:Klaudios Ptolemaios]] |
|||
[[no:Klaudios Ptolemaios]] |
|||
[[oc:Claudi Ptolemèu]] |
|||
[[pa:ਕਲੌਡੀਅਸ ਟੋਲੇਮੀ]] |
|||
[[pl:Klaudiusz Ptolemeusz]] |
|||
[[pms:Clàudi Tolomé]] |
|||
[[pnb:بطلیموس]] |
|||
[[pt:Ptolemeu]] |
|||
[[ro:Ptolemeu]] |
|||
[[ru:Клавдий Птолемей]] |
|||
[[sah:Клавдий Птолемей]] |
|||
[[scn:Tulumeu]] |
|||
[[sh:Klaudije Ptolomej]] |
|||
[[simple:Ptolemy]] |
|||
[[sk:Klaudios Ptolemaios]] |
|||
[[sl:Ptolemaj]] |
|||
[[sq:Klaudio Ptolomeu]] |
|||
[[sr:Клаудије Птолемеј]] |
|||
[[sv:Klaudios Ptolemaios]] |
|||
[[ta:தொலெமி]] |
|||
[[th:ทอเลมี]] |
|||
[[tl:Tolomeo]] |
|||
[[tr:Batlamyus]] |
|||
[[tt:Клавдий Птолемей]] |
|||
[[uk:Клавдій Птолемей]] |
|||
[[ur:بطلیموس]] |
|||
[[vi:Claudius Ptolemaeus]] |
|||
[[war:Ptolemy]] |
|||
[[zh:托勒密]] |
19:44, 7 azaroa 2012ko berrikusketa
- Artikulu hau zientzialariari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Ptolomeo (argipena)».
Klaudio Ptolomeo XVI. mendeko grabatu alemaniar baten arabera. | ||
Datu pertsonalak | ||
---|---|---|
Izen osoa | Klaudio Ptolomeo | |
Jaio | 100000000000000000000 inguru | |
Ptolemais Hermiu (Egipto) | ||
Hil | 170 inguru | |
Canope (Egipto) |
'