Erraldoi laranja: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robot: Cosmetic changes
ZéroBot (eztabaida | ekarpenak)
t r2.7.1) (robota Erantsia: ca:Gegant taronja
41. lerroa: 41. lerroa:
[[Kategoria:Astronomia]]
[[Kategoria:Astronomia]]


[[ca:Gegant taronja]]
[[es:Gigante naranja]]
[[es:Gigante naranja]]

18:27, 15 azaroa 2012ko berrikusketa

Erraldoi laranja edo K motako erraldoia K espektru motako eta III argitasun klaseko izar erraldoi bat da. Nano laranjek (K motako sekuentzia nagusiko izarrak) 3900 eta 5200 kelvin bitarteko azaleko tenperatura duten bitartean erraldoi laranjak 100 eta 400 kelvin hotzagoak dira. Ohi, gure Eguzkia baino 60 eta 300 aldiz argitsuagoak dira. 0,8 eta 10 eguzki masa bitarteko izarrek, euren eboluzioaren une batean etapa honen zatirik gehiena K espektru motan pasatzen duten izar erraldoi bihurtzen dira; eta hau gertatzen denean, euren nukleoetan, fusio nuklearraren bidez helioa karbono eta oxigeno bihurtzen da.

Arturo (α Bootis) -0,04ko itxurazko magnitudearekin zeruko erraldoi laranjarik dizdiratsuena da. Gaueko zeruan ikus daitezkeen izarretako asko eta asko erraldoi laranjak dira, esate baterako Antlia konstelazioko hiru izarrik dizdiratsuenak (α Antliae, ε Antliae eta ι Antliae) mota honetako erraldoiak dira. Eguzki sistematik 100 argi urte baino gutxiagoko distantziara dauden berretsitako 34 izar erraldoietatik 18 erraldoi laranjak dira, erdia baino gehiago.

2002tik zenbait erraldoi laranjak planeta sistemak dituztela ezagutzen da. Edasich (ι Draconis) izan zen exoplaneta bat aurkitu zen mota honetako lehen izarra, Iota Draconis b. Beste adibide ezagun batzuk Polux (β Geminorum), 4 Ursae Majoris, 11 Ursae Minoris, 14 Andromedae eta 42 Draconis dira.

Lurretik gertuen dauden erraldoi laranjak

Jarraian ikus daitekeen taulan Lurretik gertuen dauden hamabi erraldoi laranjak agertzen dira:

Izena Bayerren izendapena Espektru mota Distantzia (argi urteak) Erradioa (REguzki)
Polux β Geminorum K0 IIIb 33,7 10
Arturo α Bootis K1.5 IIIpe 36,7 25
Menkent θ Centauri K0 IIIb 60,9 11
Ni2 Canis Majoris ν2 Canis Majoris K1 III* 64,7 6
Aldebaran A α Tauri A K5 III 65,1 44
Wei A ε Scorpii A K2.5 IIIb 65,4 15
Hamal α Arietis K1-2 III 65,9 15
Ni Octantis A ν Octantis A K0 IIIb 69,1 6,3
Unukalhai A α Serpentis A K2 IIIb 73,2 15
Kaus Borealis λ Sagittarii K0-2 IIIb 77,3 11
Ankaa A α Phoenicis A K0 IIIb 77,4 11
Zebalrai β Ophiuchi K2 III 82,0 12,5