Afrikaans: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
181. lerroa: 181. lerroa:
[[nso:Afrikaans]]
[[nso:Afrikaans]]
[[oc:Afrikaans]]
[[oc:Afrikaans]]
[[pa:ਅਫ਼੍ਰੀਕਾਂਸ ਭਾਸ਼ਾ]]
[[pa:ਅਫ਼ਰੀਕਾਂਸ ਭਾਸ਼ਾ]]
[[pap:Afrikaans]]
[[pap:Afrikaans]]
[[pl:Język afrikaans]]
[[pl:Język afrikaans]]

20:17, 3 urtarrila 2013ko berrikusketa

Afrikaansa
Afrikaans
[[Fitxategi:
Afrikaans hiztunen ehunekoa, Hegoafrikako probintzia bakoitzean.
|285px]]
Datu orokorrak
Lurralde eremuaHegoafrika, Namibia, Botswana, Lesotho eta Swazilandia
Hiztunak16 milioitik gora
Rankinga100
OfizialtasunaHegoafrika
EskualdeaHegoaldeko Afrika
AraugileaDie Taalkommissie (Hegoafrikako Zientzia eta Arte Akademiaren Hizkuntza Batzordea)
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
indoeuropar hizkuntzak
germaniar hizkuntzak
mendebaldeko germaniar hizkuntzak
Franconian (en) Itzuli
Low Franconian (en) Itzuli
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologiasubjektu aditza objektua, SOV hizkuntza, V2 hizkuntza, hizkuntza azentuala eta hizkuntza fusionatzailea
Alfabetoalatindar alfabetoa
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1af
ISO 639-2afr
ISO 639-3afr
Ethnologueafr
Glottologafri1274
Wikipediaaf
Linguasphere52-ACB-ba
ASCL1403
Linguist Listafr
IETFaf

Afrikaansa[1] germaniar hizkuntza bat da, nederlandera jatorritzat duen hizkuntza hain zuzen, Hegoafrika eta Namibian hitz egiten da gehienbat. Hizkuntza hau, kolono herbeheretarrek lurmuturreko kolonian hitz egiten zuten hizkuntzaren eboluzio bat da, eta denboraren poderioz, bere berezitasunak hartzen joan da, literatura propioa sortuz XX. mendean.

Botswana, Lesotho, Swazilandia, Zimbawe eta Zambian ere hitz egiten da, Erresuma Batuan 300.000 hiztun inguru daude.

Geografiari dagokionez afrikanera Hegoafrikako mendebaldeko herenean gehien erabiltzen den hizkuntza da (Ipar Lurmutur probintzian populazioaren %69aren lehenengo hizkuntza da, Mendebaldeko Lurmuturrekoan %58arena). Mugaz beste aldera, Namibiako hegoaldeko Hardap eta Karas probintzietan ere gauza bera gertatzen da, %44a eta %40a hurrenez hurren.

Afrikaans izena, Afrikar bezala euskaratu daiteke, eta hizkuntza hori hitz egiten duen komunitatea afrikanerra da.

Dialektoak

Afrikaansaren barnean, ondoko dialekto hauek bereizten dira:

  • Lurmuturraren mendebaldeko afrikaansa
  • Lurmuturraren ekialdeko afrikaansa
  • Orange ibaiko afrikaansa

Ortografia

Idatzizko afrikaansak, nederlanderarenarekin alderatuz, eredu fonetikoagoa eta sinpleagoa erakusten du, afrikaansez hainbat kontsonante kenduz. Beste ezaugarri esanguratsu bat ondoko hau da: artikulu zehaztugabea " 'n " da afrikaansez eta nederlanderaz, aldiz, "een". Beste ezaugarri bat 'z' beharrean 's' erabiltzea da. Nederlanderazko 'ij', 'y' bezala idazten da.

AFRIKAANSA NEDERLANDERA ALEMANIERA INGELESA EUSKARA
aksie actie Aktion action ekintza
baba baby Baby baby jaioberri
bed bed Bett bed ohe
boek boek Buch book liburu
broer broer Bruder brother anaia
dogter dochter Tochter daughter alaba
eet eten essen eat jan
en en und and eta
kat kat Katze cat katu
lughawe luchthaven Flughafen airport aireportu
maak maken machen make egin
my mijn mein my nire
oop open offen open ireki
skool school Schule school eskola
vyf vijf fünf five bost
vir voor für for -(ren)gatik
wat wat was what zer
Etxean afrikaansez mintzo diren hegoafrikarren ehunekoak (2001. urtea):
     % 0–20      % 20–40      % 40–60      % 60–80      % 80–100

Esaldi batzuk

Erreferentziak

Ikus, gainera

Kanpo loturak

Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu.