Gurpil: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
MerlIwBot (eztabaida | ekarpenak)
t robota Erantsia: hy:Անիվ
Xqbot (eztabaida | ekarpenak)
t r2.7.3) (Bot: Modificando sk:Koleso (transport) por sk:Koleso (objekt)
100. lerroa: 100. lerroa:
[[sh:Kotač]]
[[sh:Kotač]]
[[simple:Wheel]]
[[simple:Wheel]]
[[sk:Koleso (transport)]]
[[sk:Koleso (objekt)]]
[[sl:Kolo]]
[[sl:Kolo]]
[[sq:Rrota]]
[[sq:Rrota]]

23:02, 4 urtarrila 2013ko berrikusketa

Gurpila

Gurpila (aitzineuskaraz: *gurdi-biL[1]) ardatz baten inguruan bira egiten duen pieza mekanikoa da.

Izadiaren asmakuntza funtsezkoa kontsideratzen da, suarekin batera. Mesopotamian asmatu zen neolitikoaren bukaeran eta bere lehenengo erabilera eltzegile-gurpilarena izan zen. Gurdietan erabiltzen hasi zen ondoren eta, horren ondorioz, bere erabilera Mundu Zaharrera zabaldu zen. Kultura amerikarretan ez zen zabaldu, antza denez animalia handien faltagatik eta lurraren irregulartasunagatik.

Gurpilaren ezaugarri garrantzitsuena honako hau da: biratu arren gurpilaren puntu bat beti kontaktuan dagoela lurrarekin, eta kontaktu puntu honek ez duela abiadurarik lurrarekiko, hots, ez da irristatzen (edo behintzat hori da helburua). Hori da gurpilaren oinarrizko printzipioa. Irristatzean sortzen den marruskadura indarra ezabatzea lortzen da, gurpila mugitzeko egin beharreko lana txikiagoa delarik.

Erreferentziak

  1. Koldo Mitxelena (1976). Fonética histórica vasca. Donostia: Gipuzkoako Aldundia.