Milango Ediktua: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Bot: Cambiada la la plantilla: Elhuyar
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa: 1. lerroa:
[[Fitxategi:Head Constantine Musei Capitolini MC1072.jpg|thumb|right|Konstantino I.aren bustoa]]
[[Fitxategi:Head Constantine Musei Capitolini MC1072.jpg|thumb|right|Konstantino I.aren bustoa]]


'''Milango Ediktua''' (latinez, '''''Edictum Mediolanense'''''), '''kristautasunaren tolerantzia''' izenarekin ere ezaguna dena, [[Milan|Milanen]] aldarrikatu zen 313an. Ediktu horren bidez erlijio-askatasuna ezarri zen [[Erromatar Inperioa|Erromatar Inperioan]], eta zenbait erlijio-talderen aurkako, berezi kristauen aurkako, jazarpenei amaiera eman zitzaien. [[Konstantino I.a Handia|Konstantino I.a Handiak]] eta [[Lizinio|Liziniok]] sinatu zuten ediktua; Mendebaldeko eta Ekialdeko erromatar inperioetako agintariak ziren biak, hurrenez hurren.
'''Milango Ediktua''' (latinez, '''''Edictum Mediolanense'''''), '''kristautasunaren tolerantzia''' izenarekin ere ezaguna dena, [[Milan]]en aldarrikatu zen 313an. Ediktu horren bidez erlijio-askatasuna ezarri zen [[Erromatar Inperioa]]n, eta zenbait erlijio-talderen aurkako, berezi kristauen aurkako, jazarpenei amaiera eman zitzaien. [[Konstantino I.a Handia]]k eta [[Lizinio]]k sinatu zuten ediktua; Mendebaldeko eta Ekialdeko erromatar inperioetako agintariak ziren biak, hurrenez hurren.


== Aurrekariak ==
== Aurrekariak ==
9. lerroa: 9. lerroa:
Erromatar Inperioa agintari bakar baten mende batzeko saioan, Liziniok gerra deklaratu zion Konstantinori. Gudarostearen leialtasuna lortze aldera, Liziniok aurreko ediktuak ezartzen zuen tolerantzia betetzetik aske utzi zituen soldaduak eta funtzionario publikoak. Agindu horren ondorioz, kristau batzuek beren ondasunak eta, baita bizia ere, galdu zituzten.
Erromatar Inperioa agintari bakar baten mende batzeko saioan, Liziniok gerra deklaratu zion Konstantinori. Gudarostearen leialtasuna lortze aldera, Liziniok aurreko ediktuak ezartzen zuen tolerantzia betetzetik aske utzi zituen soldaduak eta funtzionario publikoak. Agindu horren ondorioz, kristau batzuek beren ondasunak eta, baita bizia ere, galdu zituzten.


324an bi inperioen arteko gerra pizten da berriz ere. Konstantinok urte horretako uztailean garaitzen du Lizinioren armada [[Adrianopolisko Gudua|Adrianopolisko Guduan]]. Bestalde, Konstantinoren seme zaharrenak, Flavio Julio Krispok, Lizinioren ontziteriaren aurkako garaipena lortzen du, eta Lizinio [[Bitinia|Bitiniara]] erretiratzera behartzen du. Konstantino da orduan inperioaren jabe bakarra, eta Lizinio [[Tesalonika|Tesalonikan]] sartzeko agindua eman zuen. Lizinio armetan altxatzen saiatu zen, eta traizioa leporatuta hil egin zuen.
324an bi inperioen arteko gerra pizten da berriz ere. Konstantinok urte horretako uztailean garaitzen du Lizinioren armada [[Adrianopolisko Gudua]]n. Bestalde, Konstantinoren seme zaharrenak, Flavio Julio Krispok, Lizinioren ontziteriaren aurkako garaipena lortzen du, eta Lizinio [[Bitinia]]ra erretiratzera behartzen du. Konstantino da orduan inperioaren jabe bakarra, eta Lizinio [[Tesalonika]]n sartzeko agindua eman zuen. Lizinio armetan altxatzen saiatu zen, eta traizioa leporatuta hil egin zuen.


== Ondorioak ==
== Ondorioak ==
19. lerroa: 19. lerroa:
== Kanpo-loturak ==
== Kanpo-loturak ==
* [http://www.ntmu.net/Impactos/impact2.htm Inpaktu historikoak: Milango Ediktua; Konstantino Handia enperadorearena] gaztelaniaz
* [http://www.ntmu.net/Impactos/impact2.htm Inpaktu historikoak: Milango Ediktua; Konstantino Handia enperadorearena] gaztelaniaz
== Erreferentziak ==
{{Elhuyar-HPS 2012 | data=2012/12/14}}


[[Kategoria:Kristautasuna]]
[[Kategoria:Kristautasuna]]
68. lerroa: 70. lerroa:
[[uk:Міланський едикт]]
[[uk:Міланський едикт]]
[[zh:米兰敕令 (君士坦丁)]]
[[zh:米兰敕令 (君士坦丁)]]
== Erreferentziak ==
{{Elhuyar-HPS 2012 | data=2012/12/14}}

22:47, 6 urtarrila 2013ko berrikusketa

Konstantino I.aren bustoa

Milango Ediktua (latinez, Edictum Mediolanense), kristautasunaren tolerantzia izenarekin ere ezaguna dena, Milanen aldarrikatu zen 313an. Ediktu horren bidez erlijio-askatasuna ezarri zen Erromatar Inperioan, eta zenbait erlijio-talderen aurkako, berezi kristauen aurkako, jazarpenei amaiera eman zitzaien. Konstantino I.a Handiak eta Liziniok sinatu zuten ediktua; Mendebaldeko eta Ekialdeko erromatar inperioetako agintariak ziren biak, hurrenez hurren.

Aurrekariak

Milangoa baino lehenago, 311n, Galerio enperadoreak Nikomediako Tolerantzia Ediktua izeneko bat egina zuen. Ediktu horretan, kristauei induljentzia ematen zitzaien, eta legalki onartzen ziren; gainera, askatasuna zuten bilerak egiteko eta beren Jainkoari eskainitako tenpluak eraikitzeko. Kristauen jazarpena bertan behera geratuko zen.

Testuingurua

Erromatar Inperioa agintari bakar baten mende batzeko saioan, Liziniok gerra deklaratu zion Konstantinori. Gudarostearen leialtasuna lortze aldera, Liziniok aurreko ediktuak ezartzen zuen tolerantzia betetzetik aske utzi zituen soldaduak eta funtzionario publikoak. Agindu horren ondorioz, kristau batzuek beren ondasunak eta, baita bizia ere, galdu zituzten.

324an bi inperioen arteko gerra pizten da berriz ere. Konstantinok urte horretako uztailean garaitzen du Lizinioren armada Adrianopolisko Guduan. Bestalde, Konstantinoren seme zaharrenak, Flavio Julio Krispok, Lizinioren ontziteriaren aurkako garaipena lortzen du, eta Lizinio Bitiniara erretiratzera behartzen du. Konstantino da orduan inperioaren jabe bakarra, eta Lizinio Tesalonikan sartzeko agindua eman zuen. Lizinio armetan altxatzen saiatu zen, eta traizioa leporatuta hil egin zuen.

Ondorioak

Milango Ediktuak kristauen onarpen ofiziala ekartzeaz gain, Erromatar Inperioan aldaketa sakonak eragitea ekarri zuen berekin; baita Elizaren hedatzea ere. Ediktuaren ondorioz, agintari erromatarrek konfiskatutako bilera- eta gurtza-lekuak itzuli zitzaizkien kristauei. Kristautasunak legitimitate-estatusa lortu zuen paganismoarekin batera, eta Erromatar Inperioko erlijioa izatera iritsi zen.

Ikus, halaber

Kanpo-loturak

Erreferentziak