FAT

FAT edo Fitxategi Asignazio Taula (ingelesez File Allocation Table) MS-DOSerako garatutako fitxategi sistema bat da. Fitxategien esleipena taula (FAT) fitxategi informatiko sistemaren arkitektura eta industria fitxategi sistema estandarra erabiltzen familia baten izena da.

1980aren hasierako hamarkadan MS-DOS-ek garatutako fitxategi sistema da. FAT fitxategi-sistema bat ondarea fitxategi-sistema erraz eta sendoa da. Nahiz eta argi-pisua inplementazio portaera ona eskaintzen du, ez du fitxategi sistema modernoen fidagarritasuna eta eskalagarritasuna bermatzen.

Hala ere, gaur egungo ia PC guztietan fitxategi-sistema hau onartzen eta barne-hartzen da. Honen ondorioz, ordenagailu batetik bestera datuak eta informazioa trukatzeko oso erosoa da.

Hasiera batean, disketetan erabiltzeko diseinatu zen. Baina, berehala egokitu zen eta disko gogorretan erabiltzera pasa zen WINDOWSen. Ordenagailu eta sistema eragile boteretsuagoak sortzen joan ziren, eta hauentzakko fitxategi sistema konplexuagoak garatu ziren. Eta ondorioz, FAT ez da aur eguneko PC-tako sistema eragileak erabiltzen duten lehenetsitako fitxategi sistema izaten.

Gaur egun, FAT fitxategi-sistema oraindik normalean disketeak, memoria solido-egoera txartelak, flash memoria txartelak, eta gailu eramangarrietan aurkitzen da. EFI-bateragarriak diren ordenagailuak abioko etapa ere erabiltzen da.

Kokapen Moduak

Fitxategi sistemak hainbat kokapen mota izan ditzake:

• Kokapen jarraia.
• Kokapen estekatua.
• Kokapen indizeduna.

FAT fitxategi sistemak kokapen estekatua erabiltzen du bere baitan.

Egitura

Kokapena blokeen maparen bidez kudeatzen da, eta mapa hori duen egiturari FAT (Fitxategien Asignazio Taula) deitzen zaio. Katalogoak eta FAT egitura diskoaren lehen sektoretan gordetzen dira, baina segurtasuna dela eta bikoiztuta dago informazio hori. Katalogoan gordetzen da besteak beste fitxategiaren luzera eta lehen blokea zein diren.

FAT taulan sarrera bat dago unitatearen bloke bakoitzeko, eta bertan islatzen da datu bloke horri dagokion hurrengo blokearekiko estekatzea. Horrela fitxategi baten i. bloke erlatiboari dagokion sarreran i+1. bloke erlatiborako erakuslea gordetzen da, fitxategi baten kokapena FATaren lista estekatu bat balitz bezala adieraziaz. Blokea libre edo hondatuta baldin badago, hori markatzen da dagokion FATeko sarreran. Irudiko adibidean ikus daiteke kokapen mota hau. A fitxategiaren lehen blokea 7a da, horrela adierazten baita katalogoan; bigarrena 3a da, FATeko 7. sarrera hori adierazten du eta; hirugarrena 14a, 3. sarrerak hala dio eta; eta laugarrena 8a 8 baita 14. sarreraren edukia. Beste blokerik ez dago fitxategi horretan, zeren hala baitio katalogoak eta FATeko 8. sarrera (EOF fitxategi bukaera).

Hasiera batean, FATa disketeetarako zegoen pentsatuta (360 Kbko disketeetarako) eta sarrera bakoitzak 12 bit baino ez zuen hartzen, hau da gehienez 212 bloke egon litezke unitate bakoitzeko. Denborarekin disko gogorrak agertu ziren eta beren edukia disketeena baino askoz ere handiagoa izanik, bloke gehiago helbideratu ahal izateko FATeko sarreren zabalera handitu zen; FAT osoa memorian osorik eduki behar denez gero, FATeko sarrerak zabaltzean memoria gehiagoren beharra agertzen da. FATaren sarreren zabalera handitzearen ordez, edo horrekin batera, sarrera kopurua eta zabalera laburtzearren, blokearen tamaina handitu daiteke, baina honek barne fragmentazio handiagoa dakar. Hori dela eta, kokapen modu hau ez da egokia edukiera handiko dispositiboetarako. MSDOSen erabili den beste irtenbide bat diskoak partiziotan banatzea izan zen, partizio bakoitzean FAT txikiago bat jarriaz.

Fitxategi-sistema motak

Fitxategi bakoitzeko bloke bat gehitzen da katalogo egituran. Bloke horrek fitxategiaren luzeera eta lehen blokea zein den adierazten duten erakusleak ditu, besteak beste.

FAT egitura

Fitxategi guztietako datu-blokeak ausaz daude. Blokeko informazioaz gain hurrengo blokea zein den adierazten du egitura bakoitzak. Fitxategiaren azken blokea bada EOF (End Of File) izango du.

Irakurketa

Fitxategiak katalogoan duen erakusletik abiatuz FAT egituran fitxategiaren lehen blokea bilatzen du. Aurkitzen duenean, irakurri egiten du eta hurrengo blokerako erakusleari jarraituz hurrengo blokea bilatuko du. Honela lista estekatu itxura hartzen du eta blokeek ez dute zertan jarraian idatzirik egon behar.

3 zenbaki osoko dituen Lista estekatu egitura sinplea

Desabantailak

Hasieran batean, disketeentzako pentsatuta zegoen, baina disko gogorrak agertu zirenean bloke tamaina handitu zuten. Hala ere, ez da irtenbide oso egokia, horrek barne-fragmentazioa handitzea dakarrelako.

• Fitxategi baten erakusleak ez daude egitura batean, blokeetan sakabanaturik daude. Beraz, bloke bat hondatzen bada eta kopiek ez badute funtzionatzen fitxategiak ez du baliko, errorea emango du.

Artikulu hau informatikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.