Margarita Valoiskoa: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

01:19, 23 urtarrila 2013ko berrikusketa

Artikulu hau Henrike III.aren emazteari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Margarita Nafarroakoa».

Margarita Frantziakoa edo Margarita Valoiskoa (Saint-Germain-en-Laye, 1553ko maiatzaren 14 - Paris, 1615eko maiatzaren 27), Margot erregina ezizenaz ere ezaguna, 1572-1599 bitartean Nafarroako erregina ezkontidea eta 1589-1599 bitartean Frantziako erregina zen.

Biografia

Henrike II.a Frantziakoaren eta Katalina Mediciren zazpigarren alaba zen. Bere hiru neba Frantziako errege izan ziren: Frantzisko II.a, Karlos IX.a eta Henrike III.a. Ahizpa bat, Elisabet, Filipe II.a Espainiakoaren hirugarren emaztea izan zen, eta beste bat, Klaudia, Karlos III.a Lorenakoarekin ezkondu zen.

Nafarroako errege Henrike III.arekin (1599tik aurrera Henrike IV.a izenez Frantziako errege izan zena) ezkondu zen 1572ko abuztuan. Sei egun geroago San Bartolome eguneko sarraskia baino egun batzuk lehenago, eta badirudi berari esker irten zela senarra bizirik ataka hartatik. Senar-emazteak berex bizi izan ziren luzaroan eta guztiz ospetsuak bihurtu ziren Parisen Margot erreginaren amodiozko ibilerak. Eskandalu haiek ezin eramanik, Auverniako Ussongo gazteluan itxiarazi zuen senarrak 1587an, zeuzkan maitale guztien izenak banan-banan esanarazi ondoren. 1605 arte eduki zuten itxirik. 1599an egin zuten senarra Frantziako errege eta 1600ean lortu zuen dibortzioa errege berriak, emazteak ondorengorik eman ez ziola eta. 1605ean utzi zuten aske Margarita Valoiskoa eta Parisen bizi izan zen azken urteetan. Kultura handiko emakumea zen eta oroitzapen liburu bat (Mémoires) eta poemak idatzi zituen.

Ezkontza eta seme-alabak

1572ko abuztuaren 18an, Parisen, Henrike III.a Nafarroakoa, Frantziako Henrike IV.a izango zenarekin ezkondu zen. Bien arteko harremanak txarrak ziren eta ez zuten seme-alabarik izan. 1600an Henrikek ezkontza banatzeko baimena lortu zuen. Horren ondoren ez zen berriro ezkondu.

Artea

Liburu eta film asko bere bizitzan oinarriturik daude:

Alexandre Dumasen La Reine Margot (1845)
Camilla de Morlhonen La Reine Margot filma (1909), Berthe Bovyka antzeztua.
Jean Drevilleen La Reine Margot filma (1954), Jeanne Moreauka antzeztua.
Rene Lucoten La Reine Margot telefilma (1961).
Patrice Chereauren La Reine Margot filma (1994), Isabelle Adjanik antzeztua.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013/01/22 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo loturak

Margot Nafarroako erreginaren ibilerak Ikasbil.net

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Margarita Valoiskoa

Txantiloi:NA lotura

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-[[Fitxategi:MargueritedeValois.jpg|thumb|right|200px|Margarita Valoisekoa.]]
 {{Argitzeko|Henrike III.aren emazteari|Margarita Nafarroakoa}}
+{{Agintari infotaula
-'''Margarita Frantziakoa''' edo '''Margarita Valoisekoa''', '''''Margot erregina''''' izenaz ere ezaguna, ([[Saint-Germain-en-Laye]], [[1553]]ko [[maiatzaren 14]]- [[Paris]], [[1615]]eko [[maiatzaren 27]]) [[Nafarroako Erresuma|Nafarroako]] erregin ezkontide eta [[Frantzia]]ko erregina zen.
+| trataera            =
+| izena               = Margarita Frantziakoa
+| irudia              = MargueritedeValois.jpg
+| tamaina             = 250px
+| irudioina           = Margarita Valoiskoa
+| armarria            =
+| kargua              = [[Frantziako errege-erreginen zerrenda|Frantziako erregina]]
+| hasiera             = [[1589]]ko [[abuztuak 2]]
+| bukaera             = [[1599]]ko [[abenduak 17]]
+| aurrekoa            = [[Luisa Lorrenakoa]]
+| ondorengoa          = [[Maria Medici]]
+| kargua2             = [[Nafarroako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako erregina ezkontidea]]
+| hasiera2            = [[1572]]ko [[abuztuak 18]]
+| bukaera2            = [[1599]]ko [[abenduak 17]]
+| aurrekoa2           = [[Antonio I.a Nafarroakoa]]
+| ondorengoa2         = [[Maria Medici]]
+| jaiodata            = [[1553]]ko [[maiatzaren 14]]a
+| jaiolekua           = [[Saint-Germain-en-Laye]], [[Frantziako Erresuma|Frantzia]]
+| hildata             = [[1615]]eko [[maiatzaren 27]]a
+| hillekua            = [[Paris]], [[Frantziako Erresuma|Frantzia]]
+| ezkontidea          = [[Henrike III.a Nafarroakoa]]<br />
+<small>(1572-1599)</small>
+| senideak            = Aita: [[Henrike II.a Frantziakoa]]<br />Ama: [[Katalina Medici]]
+| 1data1              = Dinastia
+| 1data2              = [[Valois leinua|Valois]]
+| erlijioa            =
+| oharrak             = <center>[[Fitxategi:CoA of Marguerite of France.png|120 px]]
+}}
+'''Margarita Frantziakoa''' edo '''Margarita Valoiskoa''' ([[Saint-Germain-en-Laye]], [[1553]]ko [[maiatzaren 14]] - [[Paris]], [[1615]]eko [[maiatzaren 27]]), '''''Margot erregina''''' ezizenaz ere ezaguna,  [[1572]]-[[1599]] bitartean [[Nafarroako Erresuma|Nafarroako]] erregina ezkontidea eta [[1589]]-[[1599]] bitartean [[Frantziako Erresuma|Frantziako]] erregina zen.
 == Biografia ==
-[[Henrike II.a Frantziakoa]] eta [[Katalina Medici]]ren zazpigarren alaba zen. Bere neba-ahizpen hiru nebak Frantziako erregeak ziren: [[Frantzisko II.a Frantziakoa|Frantzisko II.a]], [[Karlos IX.a Frantziakoa|Karlos IX.a]] eta [[Henrike III.a Frantziakoa|Henrike III.a]]. [[Isabel Valoisekoa]] bere ahizpa, [[Filipe II.a Espainiakoa]]ren hirugarren emaztea zen eta, beste bat, [[Klaudia Frantziakoa]] [[Karlos III.a Lorenakoa]]ren emaztea zen.
+[[Henrike II.a Frantziakoa]]ren eta [[Katalina Medici]]ren zazpigarren alaba zen. Bere hiru neba Frantziako errege izan ziren: [[Frantzisko II.a Frantziakoa|Frantzisko II.a]], [[Karlos IX.a Frantziakoa|Karlos IX.a]] eta [[Henrike III.a Frantziakoa|Henrike III.a]]. Ahizpa bat, [[Elisabet Valoiskoa|Elisabet]], [[Filipe II.a Espainiakoa]]ren hirugarren emaztea izan zen, eta beste bat, [[Klaudia Frantziakoa|Klaudia]], [[Karlos III.a Lorenakoa]]rekin ezkondu zen.
+[[Nafarroako Erresuma|Nafarroako]] errege [[Henrike III.a Nafarroakoa|Henrike III.arekin]] ([[1599]]tik aurrera Henrike IV.a izenez [[Frantziako Erresuma|Frantziako]] errege izan zena) ezkondu zen [[1572]]ko abuztuan. Sei egun geroago [[San Bartolome eguneko sarraskia]] baino egun batzuk lehenago, eta badirudi berari esker irten zela senarra bizirik ataka hartatik. Senar-emazteak berex bizi izan ziren luzaroan eta guztiz ospetsuak bihurtu ziren [[Paris]]en Margot erreginaren amodiozko ibilerak. Eskandalu haiek ezin eramanik, [[Auvernia]]ko [[Usson (Puy-de-Dôme)|Ussongo]] gazteluan itxiarazi zuen senarrak [[1587]]an, zeuzkan maitale guztien izenak banan-banan esanarazi ondoren. [[1605]] arte eduki zuten itxirik. [[1599]]an egin zuten senarra Frantziako errege eta [[1600]]ean lortu zuen dibortzioa errege berriak, emazteak ondorengorik eman ez ziola eta. [[1605]]ean utzi zuten aske Margarita Valoiskoa eta Parisen bizi izan zen azken urteetan. Kultura handiko emakumea zen eta oroitzapen liburu bat (''Mémoires'') eta poemak idatzi zituen.
-[[Politika]] arloan, bere bizitza [[Frantziako erlijio gerrak|erlijio gerrek]] behartua zen. Bere ezkontza eta sei egun geroago, [[San Bartolome eguneko sarraskia]] gertatu zen. Bere hezkuntza eta bere edertasunak harreman ugari izatera bultzatu zuten, tartean maitale asko, orduko Frantziako Gortean arrunta zen bezala.
 == Ezkontza eta seme-alabak ==
-[[1572]]ko [[abuztuaren 18]]an, [[Paris]]en, [[Henrike III.a Nafarroakoa]], [[Frantziako Erresuma|Frantziako]] [[Henrike III.a Nafarroakoa|Henrike IV.a]] izango zenarekin ezkondu zen. Bien arteko harremanak txarrak ziren eta ez zuten seme-alabarik izan. [[1599]]an Henrikek ezkontza banatzeko baimena lortu zuen. Horren ondoren ez zen berriro ezkondu.
+[[1572]]ko [[abuztuaren 18]]an, [[Paris]]en, [[Henrike III.a Nafarroakoa]], [[Frantziako Erresuma|Frantziako]] [[Henrike III.a Nafarroakoa|Henrike IV.a]] izango zenarekin ezkondu zen. Bien arteko harremanak txarrak ziren eta ez zuten seme-alabarik izan. [[1600]]an Henrikek ezkontza banatzeko baimena lortu zuen. Horren ondoren ez zen berriro ezkondu.
-== Arte ==
+== Artea ==
-Badaude liburu eta film asko bere bizitzan oinarrituak:
+Liburu eta film asko bere bizitzan oinarriturik daude:
 * [[Alexandre Dumas]]en ''[[La Reine Margot (eleberria)|La Reine Margot]]'' ([[1845]])
 * [[Camilla de Morlhon]]en ''[[La Reine Margot (1909ko filma)|La Reine Margot]]'' filma ([[1909]]), [[Berthe Bovy]]ka antzeztua.
@@ 18. lerroa: / 47. lerroa: @@
 * [[Rene Lucot]]en ''La Reine Margot'' telefilma ([[1961]]).
 * [[Patrice Chereau]]ren ''[[La Reine Margot (1994ko filma)|La Reine Margot]]'' filma ([[1994]]), [[Isabelle Adjani]]k antzeztua.
+== Erreferentziak ==
+{{ lur | data=2013/01/22}}
 == Kanpo loturak ==