Trinitrotolueno: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Xqbot (eztabaida | ekarpenak)
103.024 edits
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
{{chembox
{| align="right" width="1"
| Verifiedfields = changed
|-----
| verifiedrevid = 458775807
| align="center" | [[Fitxategi:TNT-3D-balls.png|180 px]][[Fitxategi:Trinitrotoluene.svg|150px]]<br />2,4,6-Trinitrotoluenoa
| ImageFileL1 = Trinitrotoluene.svg
⚫
|}
| ImageSizeL1 = 120px

| ImageFileR1 = TNT-from-xtal-1982-3D-balls.png
| ImageSizeR1 = 120px
| ImageFile2 = TNT flakes.jpg
| ImageSize2 =
| ImageAlt2 =
| IUPACName = 2-metil-1,3,5-trinitrobentzeno
| OtherNames = 2,4,6-Trinitrotolueno,<br>TNT, Trilita, Tolita, Trinol, Trotil, Tritolo, Tritolol, Triton, Tritona, Trotol, Trinitrotoluol,<br>2,4,6-Trinitromethylbentzeno
| Section1 = {{Chembox Identifiers
| Abbreviations = TNT
| ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|changed|chemspider}}
| ChemSpiderID = 8073
| ChEMBL_Ref = {{ebicite|changed|EBI}}
| ChEMBL = 1236345
| UNII_Ref = {{fdacite|correct|FDA}}
| UNII = H43RF5TRM5
| InChI1 = 1/C7H5N3O6/c1-4-2-3-5(8(11)12)7(10(15)16)6(4)9(13)14/h2-3H,1H3
| InChIKey1 = FPKOPBFLPLFWAD-UHFFFAOYAR
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| CASNo = 118-96-7
| UNNumber = 0209 – ''Lehorra edo < %30 uran''<br/>0388, 0389 – ''trinitrobentzeno edo hexanitrostilbenorekin''
| EINECS = 204-289-6
| PubChem = 11763
| DrugBank_Ref = {{drugbankcite|correct|drugbank}}
| DrugBank = DB01676
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/C7H5N3O6/c1-4-2-3-5(8(11)12)7(10(15)16)6(4)9(13)14/h2-3H,1H3
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = FPKOPBFLPLFWAD-UHFFFAOYSA-N
| SMILES = O=[N+]([O-])c1c(c(ccc1C)[N+]([O-])=O)[N+]([O-])=O
| InChI = 1/C7H5N3O6/c1-4-6(9(13)14)2-5(8(11)12)3-7(4)10(15)16/h2-3H,1H3
| RTECS = XU0175000
| MeSHName =
| ChEBI_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEBI =
| KEGG_Ref = {{keggcite|changed|kegg}}
| KEGG = C16391
| ATCCode_prefix =
| ATCCode_suffix =
| ATC_Supplemental =}}
| Section2 = {{Chembox Properties
| Formula = C<sub>7</sub>H<sub>5</sub>N<sub>3</sub>O<sub>6</sub>
| MolarMass = 227.13 g/mol
| Appearance = Hori argia
| Density = 1.654 g/cm<sup>3</sup>
| MeltingPt = 80.35 °C
| Melting_notes =
| BoilingPt = 240 °C
| Boiling_notes = Zatitzen da<ref>http://www.inchem.org/documents/icsc/icsc/eics0967.htm</ref>
| Solubility = 0.13 g/L (20 °C)
| SolubleOther = disolbagarri
| Solvent = [[eter]], [[azetona]], [[bentzeno]], [[piridina]]
| pKa =
| pKb = }}
| Section6 = {{Chembox Explosive
| ShockSens = Gogor
| FrictionSens = Gogor 353 N-ra arte
| ExplosiveV = 6900 m/s
| REFactor = 1.00
⚫
}}
| Section7 = {{Chembox Hazards
| ExternalMSDS = [http://www.inchem.org/documents/icsc/icsc/eics0967.htm ICSC 0967]
| EUClass = Lehergarri ('''E''')<br/>Toxiko ('''T''')<br/>Ingurumenerako arriskutsu ('''N''')
| EUIndex = 609-008-00-4
| NFPA-H = 2
| NFPA-F = 4
| NFPA-R = 4
| NFPA-O =
| RPhrases = {{R2}}, {{R23/24/25}}, {{R33}}, {{R51/53}}
| SPhrases = {{S1/2}}, {{S35}}, {{S45}}, {{S61}}
| FlashPt = 167°C
| Autoignition =
| ExploLimits =
| PEL = }}
| Section8 = {{Chembox Related
| OtherCpds = [[Azido pikriko]]<br>[[hexanitrobentzeno]]<br>[[2,4-Dinitrotolueno]]}}
}}
'''Trinitrotoluenoa''' ('''TNT''') edo '''2,4,6-trinitro-1-metilbenzenoa''' ([[IUPAC]] notazioa) kolore hori argiko [[kristal]]ezko [[hidrokarburo|hidrokarburo aromatikoa]] da, 81 [[gradu zentigrado|ºC]]-tan urtzen dena. [[Lehergailu]]ak egiteko [[konposatu kimiko]]a da eta hainbat nahasketa-leherkorretatik sortzen da, adibidez [[amatol]]a, TNT [[amonio nitrato]]arekin nahastuz sortzen dena. [[Tolueno]]aren [[nitratazio]]tik sortzen da ([[Karbono|C]]<sub>6</sub>[[Hidrogeno|H]]<sub>5</sub>[[Karbono|C]][[Hidrogeno|H]]<sub>3</sub>); zeinen formula kimikoa
'''Trinitrotoluenoa''' ('''TNT''') edo '''2,4,6-trinitro-1-metilbenzenoa''' ([[IUPAC]] notazioa) kolore hori argiko [[kristal]]ezko [[hidrokarburo|hidrokarburo aromatikoa]] da, 81 [[gradu zentigrado|ºC]]-tan urtzen dena. [[Lehergailu]]ak egiteko [[konposatu kimiko]]a da eta hainbat nahasketa-leherkorretatik sortzen da, adibidez [[amatol]]a, TNT [[amonio nitrato]]arekin nahastuz sortzen dena. [[Tolueno]]aren [[nitratazio]]tik sortzen da ([[Karbono|C]]<sub>6</sub>[[Hidrogeno|H]]<sub>5</sub>[[Karbono|C]][[Hidrogeno|H]]<sub>3</sub>); zeinen formula kimikoa
[[Karbono|C]]<sub>6</sub>[[Hidrogeno|H]]<sub>2</sub>([[Nitrogeno|N]][[Oxigeno|O]]<sub>2</sub>)<sub>3</sub>[[Karbono|C]][[Hidrogeno|H]]<sub>3</sub>.
[[Karbono|C]]<sub>6</sub>[[Hidrogeno|H]]<sub>2</sub>([[Nitrogeno|N]][[Oxigeno|O]]<sub>2</sub>)<sub>3</sub>[[Karbono|C]][[Hidrogeno|H]]<sub>3</sub>.
35. lerroa: 111. lerroa:
|}
|}


Ez du [[metal]]ekin erreakzionatzen, ezta ura xurgatzen ere. Horregatik, oso egonkorra da denbora-tarte luzeetan almazenatua izateko, [[dinamita]] ez bezala.
Ez du [[metal]]ekin erreakzionatzen, ezta ura xurgatzen ere. Horregatik, oso egonkorra da denbora-tarte luzeetan biltegiratua izateko, [[dinamita]] ez bezala.

== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}


[[Kategoria:Lehergailuak]]
[[Kategoria:Lehergailuak]]

12:08, 23 otsaila 2013ko berrikusketa

Trinitrotolueno
Names
IUPAC name
2-metil-1,3,5-trinitrobentzeno
Other names
2,4,6-Trinitrotolueno,
TNT, Trilita, Tolita, Trinol, Trotil, Tritolo, Tritolol, Triton, Tritona, Trotol, Trinitrotoluol,
2,4,6-Trinitromethylbentzeno
Identifikadoreak
Laburdurak TNT
CAS zenbakia 118-96-7 YesY
PubChem 11763
ChemSpider 8073 N
UNII H43RF5TRM5 YesY
EC zenbakia 204-289-6
UN zenbakia 0209 – Lehorra edo < %30 uran
0388, 0389 – trinitrobentzeno edo hexanitrostilbenorekin
DrugBank DB01676
KEGG C16391 N
ChEMBL CHEMBL1236345 N
RTECS zbka. XU0175000
Propietateak
Formula molekularra C7H5N3O6
Masa molarra 227.13 g/mol
Itxura Hori argia
Dentsitatea 1.654 g/cm3
Fusio puntua

80.35 °C

Irakite-puntua

240 °C (Zatitzen da[1])

Disolbagarritasuna uretan 0.13 g/L (20 °C)
Disolbagarritasuna eter, azetona, bentzeno, piridina disolbagarri
Lehergarritasun datuak
Talkaren sentikortasuna Gogor
Frikzioaren sentikortasuna Gogor 353 N-ra arte
Leherketa abiadura 6900 m/s
EE faktore 1.00
Arriskuak
MSDS ICSC 0967
EU Indizea 609-008-00-4
EB sailkapena Lehergarri (E)
Toxiko (T)
Ingurumenerako arriskutsu (N)
R-esaldiak R2, R23/24/25, R33, R51/53
S-esaldiak (S1/2), S35, S45, S61
NFPA 704
4
2
4
Flash puntua 167°C
Harremana duten konposatuak
Harremana duten konposatuak Azido pikriko
hexanitrobentzeno
2,4-Dinitrotolueno
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa).

Txantiloi:Chembox Footer/trackingTxantiloi:Short description

Trinitrotoluenoa (TNT) edo 2,4,6-trinitro-1-metilbenzenoa (IUPAC notazioa) kolore hori argiko kristalezko hidrokarburo aromatikoa da, 81 ºC-tan urtzen dena. Lehergailuak egiteko konposatu kimikoa da eta hainbat nahasketa-leherkorretatik sortzen da, adibidez amatola, TNT amonio nitratoarekin nahastuz sortzen dena. Toluenoaren nitrataziotik sortzen da (C6H5CH3); zeinen formula kimikoa C6H2(NO2)3CH3.

Finduta dagoenean, trinitrotolueno nahiko egonkorra da eta nitroglizerinarekin alderatuz, erlatiboki marruskadurarentzat, kolpeentzat edo astinketarentzat soraioa da. 2 kg-ko masa bat 35 cm-ko altueratik bere gainera erortzean lehertzen da (hau da, 2 kg 2,6 m/s-ra, edo 6,86 Jouletako energia). Bere lehertze-tenperatura anhidridoa denean, 470 Â°C-koa da, beraz detonagailu bat erabili behar da.


Leherketa ondorengo erreakzioen bidez gertatzen da:

C6H2(NO2)3CH3 → 6CO+2.5H2+1.5N2+C

C6H2(CH3)(CH2)2 → 6CO+0.5CH4+0.5H2+1.5N2

Leherketako gasen analisia honakoa da:

Konposatua Ehunekoa
CO2 3,7 %
CO 70,5 %
H2 1,7 %
N2 19,9 %
C 4,2 %

Ez du metalekin erreakzionatzen, ezta ura xurgatzen ere. Horregatik, oso egonkorra da denbora-tarte luzeetan biltegiratua izateko, dinamita ez bezala.

Erreferentziak

  1. ↑ http://www.inchem.org/documents/icsc/icsc/eics0967.htm
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Trinitrotolueno&oldid=3590230"(e)tik eskuratuta