Gobernu: berrikuspenen arteko aldeak
t r2.7.3) (robota Erantsia: min:Pamarintahan |
t r2.6.6) (robota Erantsia: mr:सरकार |
||
101. lerroa: | 101. lerroa: | ||
[[mk:Влада]] |
[[mk:Влада]] |
||
[[ml:ഗവൺമെന്റ്]] |
[[ml:ഗവൺമെന്റ്]] |
||
[[mr:सरकार]] |
|||
[[ms:Pemerintahan]] |
[[ms:Pemerintahan]] |
||
[[mwl:Goberno]] |
[[mwl:Goberno]] |
19:51, 3 martxoa 2013ko berrikusketa
Gobernu motak |
---|
|
Politika saila |
Gobernua (grekotik κυβερνάω "ontzia gidatu"), Estatu bat zuzendu, kontrolatu eta administratzen duten agintarien multzoa da. Oro har, lehendakari edo lehen ministro bat —gobernuburua— izaten da gobernu horren buru, eta hainbat ministroz osatuta dago. Konstituzioak botere betearazlea ematen die gobernuko kide horiei, eta botere politikoa ematen die gizartearen gain.
Bi gobernu mota nagusi dira gaur egun: autokrazia eta konstituzionalismoa. Erregimen autokratikoetan gobernua agintari edo agintari talde (alderdi politiko bakar) baten esku dago, eta hark bere esku du estatuko aginpide osoa. Agintari goren horrek talde nagusiaren aurrean baino ez du erantzukizunik, zenbaitetan aukeratu duen biltzarraren aurrean erantzukizun formala izaten baldin badu ere. Aldiz, demokrazia konstituzionaletan herriak hautatzen ditu bere ordezkariak eta hauek biltzar legegileak edo parlamentuak eratzen dituzte; azkenik, parlamentuak gobernua (ministro taldea) aukeratzen du, aginpide beterazlea duena.
Sistema batzuetan estatu konstituzionaleko buruak (erregeak edo errepublikako lehendakariak) badu gobernuburua hautatzeko ahalmena, baina hautapena forma hutsa izaten da, biltzar legegilearen aukera baieztatu baino ez baitu egiten. Batzuetan alderdi baten burua automatikoki bihurtzen da gobernuburu, baldin eta alderdi horrek eskuratu badu hauteskundeetan parlamentuko gehiengoa. Ministroak eta gobernuburua beren ekintzen erantzule dira parlamentuaren aurrean.
Gobernu motak
Gobernuburuak
Ikus, gainera
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.