Julio Nepote: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
ZéroBot (eztabaida | ekarpenak)
t r2.7.1) (robota Erantsia: oc:Julius Nepos
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 49 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q103860 orrian
17. lerroa: 17. lerroa:
[[Kategoria:430eko jaiotzak]]
[[Kategoria:430eko jaiotzak]]
[[Kategoria:480ko heriotzak]]
[[Kategoria:480ko heriotzak]]

[[als:Julius Nepos]]
[[an:Chulio Nepot]]
[[bg:Юлий Непот]]
[[ca:Juli Nepot]]
[[cy:Julius Nepos]]
[[da:Julius Nepos]]
[[de:Julius Nepos]]
[[en:Julius Nepos]]
[[es:Julio Nepote]]
[[et:Julius Nepos]]
[[fa:ژولیوس نپوس]]
[[fi:Julius Nepos]]
[[fr:Julius Nepos]]
[[fy:Julius Nepos]]
[[gl:Xulio Nepote]]
[[he:יוליוס נפוס]]
[[hr:Julije Nepot]]
[[hu:Iulius Nepos római császár]]
[[id:Julius Nepos]]
[[it:Giulio Nepote]]
[[ja:ユリウス・ネポス]]
[[jv:Julius Nepos]]
[[ka:იულიუს ნეპოტი]]
[[ko:율리우스 네포스]]
[[la:Iulius Nepos]]
[[lt:Julijus Neposas]]
[[lv:Jūlijs Neps]]
[[mk:Јулиј Непот]]
[[ms:Julius Nepos]]
[[nap:Giulio Nepote]]
[[nds:Julius Nepos]]
[[nl:Julius Nepos]]
[[no:Julius Nepos]]
[[oc:Julius Nepos]]
[[pl:Juliusz Nepos]]
[[pt:Júlio Nepos]]
[[ro:Julius Nepos]]
[[ru:Юлий Непот]]
[[sh:Julije Nepot]]
[[sr:Јулије Непот]]
[[sv:Julius Nepos]]
[[sw:Julius Nepos]]
[[th:จักรพรรดิจูเลียส เนโพส]]
[[tl:Julius Nepos]]
[[tr:Julius Nepos]]
[[uk:Юлій Непот]]
[[vi:Julius Nepos]]
[[yo:Julius Nepos]]
[[zh:尼波斯]]

15:16, 8 martxoa 2013ko berrikusketa

Julio Nepote txanpon batean.

Julio Nepote, latinez Julius Nepos (430 inguru - 480), 474tik mendebaldeko erromatar enperadorea izan zen.

Leon I ekialdeko enperadorearen iloba batekin ezkondu zen Julio. Hortik dator goitizena, "Nepos" iloba baita. 474an, enperadore izendatu zuen Leon I.ak Glizerio boteretik kentzearren. Izan ere, usurpatzailetzat jotzen zuten Glizerio Ekialdeko Inperioan, eta, hortaz, enperadore berria izendatzeko eskubidea zuten. 474ko ekainean, Nepotek Ravennan sartuta Glizerio atzeman zuen. Dalmaziako Salona hirira bidali zuen, horko artzapezpikua izatera.

Agintean, Nepote Erromaren menpeko azken eremuak, Italia eta Galiako hegoaldea, gordetzen saiatu zen. Euriko bisigodoen erregearekin birnegoziatu zuen bake-hitzarmen bat, eta Probentza Erromaren menpera itzuli zen. Horren truke, garrantzi gutxiko zonaldeak eman zizkion, zein kontrolatzeko zailak ziren erromatarrentzat gainera. Nolanahi ere, Geiserikorekiko negoziazioak ez ziren hain arrakastatsurik izan. Vandaloek, haren aginpean, berriro ekin zioten Italiako kostaldea erasotzeari. Ekialdeko Inperioarekin bake-hitzarmena sinaturik, ez zuen Mendebaldekoarekin ere egiteko beharrik.

Enperadore trebea bazen ere, Erromako Senatuak ez zuen gustoko, ekialdekin zituen loturak zirela eta. Flavio Orestes armadaren buruan kokatu zuenean, ikusi zen Nepotek ez zuela ospe handirik mendebaldean. Izan ere, Flavio Orestesek 475eko abuztuaren 28an Ravenna hiriburua hartuta Nepotek ihes egitera behartu zuen. Orestek jatorri germaniarra izanda ez zuen enperadore bihurtzerik. Hori zela eta, Romulo Augustulo semeari eman zion titulua, 10 urte baino ez zituen arren.

Nepotek bidezko enperadoretzat jotzen zuen bere burua, Dalmazian bazegoen ere. Ekialdeko Enperadoreak zein Galiako erregeak ere honela onartu zuten. 476ko irailaren 4an, Odoakro germaniarrak Ravenna hartu zuen eta Romulo Augustulo abdikatzera behartu zuen. Honela, Italiako gobernatzailea izendatu zuen bere burua. Zenon ekialdeko enperadoreari egoerea hau onestea eskatu zion. Honek, Nepote enperadoretzat hartzera bihurtu zuen Odoakro, zeinek, bat etorrita, Nepoteren izenean txanponak egin zituen Italia osorako. Hala ere, 480an, Nepote hil zuten. Odoakrok Dalmazia eraso zuen eta bere menpera igaro zuen.