Gizon: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
MerlIwBot (eztabaida | ekarpenak)
t robota Erantsia: hi:लड़का
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 113 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q8441 orrian
22. lerroa: 22. lerroa:


[[Kategoria:Gizakia]]
[[Kategoria:Gizakia]]

[[af:Man]]
[[an:Hombre]]
[[ar:رجل]]
[[arc:ܓܒܪܐ]]
[[arz:راجل]]
[[ast:Varón]]
[[ay:Chacha]]
[[az:Kişi]]
[[ba:Ир]]
[[bar:Mo]]
[[bat-smg:Vīrs]]
[[be:Мужчына]]
[[be-x-old:Мужчына]]
[[bg:Мъж]]
[[bjn:Lalakian]]
[[bo:ཕོ་གཞོན།]]
[[br:Gwaz]]
[[bs:Muškarac]]
[[ca:Home]]
[[cs:Muž]]
[[cy:Dyn]]
[[da:Mand]]
[[de:Mann]]
[[el:Άνδρας]]
[[en:Man]]
[[eo:Viro]]
[[es:Varón]]
[[et:Mees]]
[[ext:Varón]]
[[fa:مرد]]
[[fi:Mies]]
[[fiu-vro:Miis]]
[[fr:Homme]]
[[frp:Homo]]
[[ga:Fear]]
[[gan:男人]]
[[gl:Home]]
[[gn:Kuimba'e]]
[[hak:Nàm-ngìn]]
[[he:גבר]]
[[hi:लड़का]]
[[hif:Admii]]
[[hr:Muškarac]]
[[ht:Moun]]
[[hu:Férfi]]
[[ia:Homine]]
[[id:Laki-laki]]
[[is:Karl]]
[[it:Uomo (genere)]]
[[iu:ᐊᖑᑎ]]
[[ja:男性]]
[[jbo:nanmu]]
[[ka:მამაკაცი]]
[[km:មនុស្សប្រុស]]
[[ko:남성]]
[[krc:Эркиши]]
[[ksh:Mann]]
[[ku:Mêr]]
[[kv:Айморт]]
[[la:Vir]]
[[ln:Mobáli]]
[[lt:Vyras]]
[[ltg:Veirīts]]
[[lv:Vīrietis]]
[[mhr:Пӧръеҥ]]
[[ml:പുരുഷൻ]]
[[mn:Эрэгтэй хүн]]
[[mr:पुरुष]]
[[ms:Lelaki]]
[[nap:Ommo]]
[[nds-nl:Man (geslacht)]]
[[nl:Man (geslacht)]]
[[nn:Mann]]
[[no:Mann]]
[[oc:Òme]]
[[pl:Mężczyzna]]
[[pnb:جنا]]
[[pt:Homem]]
[[qu:Qhari]]
[[ro:Bărbat]]
[[ru:Мужчина]]
[[rue:Хлоп]]
[[sah:Эр киhи]]
[[sc:Òmine]]
[[scn:Omu]]
[[sh:Muškarac]]
[[simple:Man]]
[[sl:Moški]]
[[sn:Murume]]
[[so:Nin]]
[[sr:Мушкарац]]
[[sv:Man]]
[[sw:Mwanaume]]
[[ta:ஆண் (மனிதர்)]]
[[te:పురుషుడు]]
[[th:ผู้ชาย]]
[[tl:Lalaki]]
[[tr:Erkek]]
[[tt:Ир-ат]]
[[uk:Чоловік]]
[[ur:مرد]]
[[uz:Erkak]]
[[vep:Mez']]
[[vi:Nam giới]]
[[vls:Vint]]
[[war:Lalaki]]
[[wo:Gόor]]
[[wuu:男性]]
[[yi:מאנצביל]]
[[yo:Ọkùnrin]]
[[zh:男性]]
[[zh-min-nan:Cha-po͘]]
[[zh-yue:男人]]

12:16, 10 martxoa 2013ko berrikusketa

Gizona gizaki arra da. Oro har, gizon hitza gizaki ar heldua izendatzeko erabiltzen da, eta heldugabeez aritzeko mutil erabili ohi da. Bestalde, gizon hitzak erabilera orokorragoa dauka zenbaitetan, eta gizateria osoa adierazteko ere erabil daiteke. Gizaki hitza bera gizon hitzarekin erlazionatuta dago.

"Gizontasun" terminoa gizonak omen dituen zenbat ezaugarri eta kualitate adierazteko erabiltzen da batzuetan, esaterako indarra edo kemena.

Biologia

Leonardo da Vinciren Uomo Vitruviano artelanak gizon baten proportzioak erakusten ditu.[1]

Gizakiak dimorfismo sexuala dauka hainbat ezaugarritan, eta nahiz eta horietako askok ez eduki lotura zuzenik ugaltzeko gaitasunarekin, badaukate zerikusirik erakarpen sexualarekin. Desberdintasun nagusiak altueran, pisuan, eta gorputzaren egituran daude, nahiz eta beti ez den eredua betetzen. Esaterako, gizonak oro har emakumeak baino altuagoak dira, baina bi sexuetako jende askok altuera ertaina daukate.

Gizonen bigarren mailako ezaugarri sexual nagusiak, mutilak gizon bihurtzen direnean agertzen direnak, hauek dira:

  • ile pubiko gehiago zakilaren inguruan eta besapeetan
  • ile gehiago aurpegian
  • emakumeek baino esku eta oin handiagoak
  • sorbalda eta bular zabalagoak
  • eskeleto eta hezur handiagoak
  • gihar-masa handiagoa
  • ahots sakonagoa

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gizon