Euklidesen Elementuak: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xqbot (eztabaida | ekarpenak)
t r2.7.3) (robota Erantsia: ka:საწყისები
t Bot: hizkuntza arteko 47 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:Q172891 orrian
42. lerroa: 42. lerroa:
[[Kategoria:Geometria euklidestar|Elementuak]]
[[Kategoria:Geometria euklidestar|Elementuak]]
[[Kategoria:Matematikari buruzko liburuak]]
[[Kategoria:Matematikari buruzko liburuak]]

[[als:Euklids Elemente]]
[[ar:أصول أقليدس]]
[[arz:عناصر اوكليديس]]
[[bg:Елементи]]
[[bn:ইউক্লিড’স এলিমেন্টস]]
[[ca:Elements d'Euclides]]
[[ckb:توخمەکانی ئیقلیدس]]
[[cs:Eukleidovy Základy]]
[[da:Euklids elementer]]
[[de:Euklids Elemente]]
[[el:Στοιχεία]]
[[en:Euclid's Elements]]
[[eo:Elementoj de Eŭklido]]
[[es:Elementos de Euclides]]
[[fa:اصول اقلیدس (کتاب)]]
[[fi:Alkeet]]
[[fiu-vro:Elemendiq]]
[[fr:Éléments d'Euclide]]
[[gl:Elementos de Euclides]]
[[he:יסודות (ספר)]]
[[hi:एलिमेन्ट्स (यूक्लिड)]]
[[hr:Elementi (Euklid)]]
[[hu:Elemek]]
[[ia:Elementos]]
[[id:Elemen Euklides]]
[[it:Elementi (Euclide)]]
[[ja:ユークリッド原論]]
[[ka:საწყისები]]
[[ko:에우클레이데스의 원론]]
[[ml:എലിമെന്റ്സ്]]
[[ms:Elemen (Euclid)]]
[[nl:Elementen van Euclides]]
[[no:Euklids Elementer]]
[[pl:Elementy]]
[[pt:Os Elementos]]
[[ro:Elementele]]
[[ru:Начала Евклида]]
[[sh:Euklidovi Elementi]]
[[simple:Euclid's Elements]]
[[sl:Elementi (Evklid)]]
[[sr:Еуклидови Елементи]]
[[sv:Elementa]]
[[tl:Mga Elemento ni Euclid]]
[[uk:Начала Евкліда]]
[[vi:Cơ sở (Euclid)]]
[[war:Kan Euclid Mga Elemento]]
[[zh:几何原本]]

18:37, 19 martxoa 2013ko berrikusketa

Elementuak
Euklidesen Elementuak liburuaren ingelesezko lehenengo bertsioa, 1570
Datuak
IdazleaEuklides (K. a. III. mendea)
GeneroaMatematika
Jatorrizko izenburuaΣτοιχεῖα
HizkuntzaAntzinako greziera
HerrialdeaEgipto
Bilduma13 liburu
Euskaraz
IzenburuaEuklides. Elementuak
ItzultzaileaPatxi Angulo Martin
Argitaratze-data2005

Elementuak (antzinako grezieraz: Στοιχεῖα, /stoicheia/) matematika eta geometria tratatu bat da, hamahiru liburuz osatua, Kristo aurreko 300 urte inguruan, Alexandrian, Euklides greziar matematikariak idatzi zuena.

Elementuak historian testu-liburuetako gehien jendarteratuenetariko batentzat hartua da eta bigarrena argitalpen kopuruetan Bibliaren ostean (1000 baino gehiago). Mende askotan zehar, quadrivium-a unibertsitateko ikasleen programaren barruan zegoen, eta testu hori ezagutzea eskatzen zen. Gaur egun ere, zenbait hezitzailek erabiltzen dute geometriaren oinarrizko hastapenerako.

K. a. 306. urtearen inguruan Ptolomeo I.a zen Egiptoko agintaria. Horrek Museoa zeritzon eskola edo institutu moduko bat sortu zuen eta bertan aritu zen Euklides matematika irakasten.

Ptolomeok geometriarako sarrera erraz bat idazteko eskatu zion Euklidesi. Lan horren emaitza izan zen sekulako matematika lanik ospetsuena eta eraginik handiena izan duena: Elementuak.

Euklidesek, gainera, beste hainbat arlotako lanak ere idatzi zituen, optika, astronomia, musika, eta abarrei buruzkoak. Elementuak lana ez da ezaupide geometrikoen bilduma bat, ordena logikoan emandako oinarrizko matematikaren funtsezko gauzen azalpena baizik.

Hamahiru liburuk osatzen dute: lehendabiziko seiak oinarrizko geometria lauari buruzkoak dira; hurrengo hirurak, zenbakien teoriari buruzkoak; hamargarrena, neurtezinei buruzkoa eta eta azken hirurak solidoen geometriari buruzkoak.