Lombardiar: berrikuspenen arteko aldeak
t robota Erantsia: oc:Lombards |
|||
| 17. lerroa: | 17. lerroa: | ||
[[Kategoria:Antzinako germaniarrak]] |
[[Kategoria:Antzinako germaniarrak]] |
||
[[Kategoria:Italiako historia]] |
[[Kategoria:Italiako historia]] |
||
[[af:Lombarde]] |
|||
[[als:Langobarden]] |
|||
[[an:Longobardos]] |
|||
[[ar:لومبارديون]] |
|||
[[bar:Langobarden]] |
|||
[[be:Лангабарды]] |
|||
[[bg:Лангобарди]] |
|||
[[br:Lombarded]] |
|||
[[ca:Longobards]] |
|||
[[cs:Langobardi]] |
|||
[[cv:Лангобардсем]] |
|||
[[da:Langobarder]] |
|||
[[de:Langobarden]] |
|||
[[el:Λομβαρδοί]] |
|||
[[en:Lombards]] |
|||
[[eo:Lombardoj]] |
|||
[[es:Lombardos]] |
|||
[[et:Langobardid]] |
|||
[[fa:لمباردها]] |
|||
[[fi:Langobardit]] |
|||
[[fr:Lombards]] |
|||
[[fur:Langobarts]] |
|||
[[fy:Langobarden]] |
|||
[[gl:Longobardos]] |
|||
[[he:לומברדים]] |
|||
[[hr:Langobardi]] |
|||
[[hu:Longobárdok]] |
|||
[[id:Langobardi]] |
|||
[[is:Langbarðar]] |
|||
[[it:Longobardi]] |
|||
[[ja:ランゴバルド人]] |
|||
[[ka:ლანგობარდები]] |
|||
[[ko:랑고바르드족]] |
|||
[[la:Langobardi]] |
|||
[[lmo:Lungubard]] |
|||
[[lt:Langobardai]] |
|||
[[lv:Langobardi]] |
|||
[[nl:Longobarden]] |
|||
[[nn:Langobardar]] |
|||
[[no:Langobardere]] |
|||
[[oc:Lombards]] |
|||
[[pl:Longobardowie]] |
|||
[[pms:Longobard]] |
|||
[[pt:Lombardos]] |
|||
[[ro:Longobarzi]] |
|||
[[ru:Лангобарды]] |
|||
[[scn:Longobbardi]] |
|||
[[sh:Langobardi]] |
|||
[[sk:Longobardi (kmeň)]] |
|||
[[sl:Langobardi]] |
|||
[[sr:Лангобарди]] |
|||
[[sv:Langobarder]] |
|||
[[th:ลอมบาร์ด]] |
|||
[[tr:Lombardlar]] |
|||
[[uk:Лангобарди]] |
|||
[[vi:Người Lombard]] |
|||
[[zh:伦巴底人]] |
|||
23:47, 20 martxoa 2013ko berrikusketa
Lonbardiarra (latinez: Langobardi) 569-774 urteetan Italiako penintsulan erresuma bat eratu zuen herri germaniarra izan zen.
Lonbardiarrak sueboen familiako herri bat ziren eta Germaniako ipar-mendebaldean bizi ziren K. o. I. mendean. IV. mendean hasi ziren lonbardiarren hegoalderako migrazioak eta V. mendearen bukaeran egungo Austria aldean kokatu ziren, Danubio ibaiaren bazterretan. 546. urtetik aurrera, Audoin buruzagi nagusi zela, antzinako klan egitura utzi eta Erromako inperioko gizarte eta aginte moldeak hartu zituzten. Hurrengo hogei urteetan gepidoen aurka borrokatu ziren eta 567an menderatu zituen Audoinen ondorengo Alboinek.
568an Alpe mendiak igaro eta Italiako penintsulako iparraldera jo zuten eta 572. urtetik aurrera Italiako penintsulako erdialde eta hegoaldera zabaltzen hasi ziren. 584an frankoak sartu ziren Italiako penintsulan eta, Pavia aldean gogor iraun zuten arren, Italiako penintsulan okupaturiko lurralde asko galdu zuten lonbardiarrek, frankoen eta bizantziarren arteko aliantzagatik. 590ean berriro ere nagusitu ziren lonbardiarrak Italiako penintsulako lurralde askotan eta VII. mendean kristau ortodoxo bihurtu ziren, arrianismoa utzita.
Errege dinastia berri batek hartu zuen agintea 700. urtean. Liudprando, dinastia horretako bigarren erregearen garaian (712-744), jo zuen gorena lonbardiarren aginteak eta guztiz murriztu zen bizantziarren eragina Italian. Ondoko erregeek, Aistulfok (749-756) eta Desideriok (756-774), aurrez aurre jo zuten Aita Santuen Lurraldearen aurka. Adrian I.a aita santuak Karlomagnoren laguntza baitzuen, urtebeteko setio baten ondoan, 774an sartu ziren frankoak Pavia hirian. Betikoz amaitu zen lonbardiarren erresuma urte horretan, baina aztarna sakonak utzi zituen haien egonaldiak Italiako iparraldean, arte, hizkuntza eta zuzenbide alorretan.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/12/09 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Lombardiar |