Arte (zuhaitza): berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
14. lerroa: 14. lerroa:
}}
}}


[[File:Quercus ilex MHNT.2006.0.1268.JPG|thumb|''Quercus ilex'']]
[[Fitxategi:Quercus ilex MHNT.2006.0.1268.JPG|thumb|''Quercus ilex'']]


'''Artea''' (''Quercus ilex'') [[zuhaitz]] mota bat da.
'''Artea''' (''Quercus ilex'') [[zuhaitz]] mota bat da.

00:01, 16 iraila 2013ko berrikusketa

Taxotaula bat irakurtzeko eraWikipedia:Taxotaula bat irakurtzeko era
Taxotaula bat irakurtzeko era
Artea
Hiru hanka artea Mendazan (Nafarroa)
Hiru hanka artea Mendazan (Nafarroa)


Sailkapen zientifikoa
Erreinua: Plantae
Klasea: Magnoliopsida
Ordena: Fagales
Familia: Pagazeoak
Generoa: Quercus
Espeziea: Quercus ilex
Quercus ilex

Artea (Quercus ilex) zuhaitz mota bat da.

Kantauri aldean arteak nagusi dira, baina zati batzuetan soilik. Halere, artadiak ugariak dira. Oro har, leku lehorretan hazten dira, kareharri eta kosta inguruan. Oinaldeko plaketan eta muinoen azpialdean izaten dira.

Erdi mailako garaiera du. Enbor gogorra eta azal beltza eta zartatua ditu. Adaburua zabala du. Hosto erorkorrak ditu, berde ilunak goitik eta gris antzekoak azpitik. Gehienetan lantza itxura duten arren, asko aldatzen da batetik bestera. Gazteek arantzadun ingurua izaten dute, baina hori ere aldakorra izaten da.

Ezaugarraik

Hosto iraunkorreko zuhaitza da, eta 20 m garai izan daiteke.

Zurtoina – Azala

Zurtoinaren azala marroi iluna eta zartatua da.

Hostoak

Bakunak, txandakatuak, obalak eta horzdunak dira hostoak; larrukarak eta distiratsuak dira gainaldetik, eta argiagoak eta ile ugarikoak, berriz, azpialdetik.

Fruituak

Artearen fruituak, ezkurrak, udazkenean heltzen dira.

Habitata

Mediterraneoko zuhaitz tipikoa da. Euskal Herrian autoktonoa da, eta klima mediterraneoa duten aldeetan aurkitzen da.

Erabilera

Egurra eta ikatza egiteko erabiltzen zen artea Euskal Herrian. Lurzorua sortzeko eta babesteko balio du. Babeslekua eta janaria ematen die hainbat animaliari.

Mitologia

Sakontzeko, irakurri: «Arteh»

Zuhaitz sakratutzat hartzen da artea hainbat tradiziotan, euskal mitologian barne. Sendotasunaren eta bizitza luzearen sinboloa da: 1.000 urte baino gehiago bizi daiteke.

Ikus, gainera


Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Arte (zuhaitza)