Fonografo

Edison fonografo zilindrikoa (1899)

Fonografoa lehenengo gailu soinua grabatu eta erreproduzitu gai izan zena. Thomas Alva Edisonek 1877-ko azaroaren 17-an bere lehenengo fonograforen berri eman zuen, 1887-ko azaroaren 29-an gailua erakatsi zion munduari lehendabiziko aldiz eta 1878-ko otsailaren 19-an patentatu zuen.

Fonografoa grabazio sistema mekaniko-analogiko batek erabiltzen du. Sistema honetan, uhin soinudunak bibrazio mekanika bihurtzen dira transduktore akustiko-mekaniko baten bidez. Bibrazio hauek, ziri baten bitartez, ildo helikoidal bat fonografoko zilindro gainean lantzen dute. Soinua erreproduzitzeko prozesu alderantzikatzen da.

Hasieran kartoizko zilindro eztainuz estalita erabiltzen ziren; geroago kartoizko parafinatuta, eta azkenean argizari gogorraz. Argizarizko zilindroa, kalitate eta iraunkortasun handiko gaia izateagatik, 1899-tik merkaturatu zen, urte bat beranduago gramofonoa agertu zenetik.

1889-ko abenduaren 2-tan Edison etxeko ordezkari batea, Theo Wangeman, Johannes Brahms oso konpositore ospetsuren interpretazio bat grabatu zuen. Piano bakar baterako bertsio Hungariar Dantzen zati bat zen; grabaketa hau gordeta badago oraindik ere bere kalitatea oso penagarria da.

Fonografo geroagoko asmakizunak

Edisonen fonografo eta zilindroak.

1877 geroztik fonograforen antzeko hamaika tramankulu zabaltzen ziren, "talking machines" izenekoak agertuz. Hala ere, soilik gramofonoak Edisonen asmakizuna iluntzea lortu zuen.

Kanpoko loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Fonografo

• www.todotango.com: Fonografoa gramofonoren kontra, Héctor Luccirena