André-Marie Ampère: berrikuspenen arteko aldeak
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:André-Marie Ampère lotu du, Wikidataren arabera. |
Gauza interesgarri batzuk gehitu ditut gaztelerazko textutik |
||
27. lerroa: | 27. lerroa: | ||
[[1801]]. urtean [[Bourg]]era joan zen eta [[fisika]] eta [[kimika]] irakasle izendatu zuten. Bere emaztea eta bere semea [[Jean-Jacques Ampère]] [[Lyon]]en utzi zituen. 1803. urtean, bere emaztea hil zen eta depresioak jo zuen. [[1809]]. urtean [[Paris]]ko Eskola Politeknikoaren matematika irakasle izendatu zuten. |
[[1801]]. urtean [[Bourg]]era joan zen eta [[fisika]] eta [[kimika]] irakasle izendatu zuten. Bere emaztea eta bere semea [[Jean-Jacques Ampère]] [[Lyon]]en utzi zituen. 1803. urtean, bere emaztea hil zen eta depresioak jo zuen. [[1809]]. urtean [[Paris]]ko Eskola Politeknikoaren matematika irakasle izendatu zuten. |
||
1. Telegrafo elektrikoa sortu zuen. |
|||
[[1814]]. urtean [[Frantziako Zientzia Akademia]]ren kide izendatu zuten, matematiken alorrean, eta bere zientzia-ikerketak egiten jarraitu zuen. |
[[1814]]. urtean [[Frantziako Zientzia Akademia]]ren kide izendatu zuten, matematiken alorrean, eta bere zientzia-ikerketak egiten jarraitu zuen. |
||
[[1820]]ko [[irailaren 11]]n [[Hans Christian Ørsted]]en aurkikuntzaren berri izan zuenean, korronte elektrikodun eroaleak [[iparrorratza]]ren iparra desbideratzen zuela, Ampère berehala hasi zen lanean. Astebete geroago, [[irailaren 18]]an Ampèrek korrontedun kable paraleloek elkar erakartzen edo aldaratzen zutela frogatu zuen, korronteen noranzkoen arabera: noranzko berdinarekin erakartzen dira eta aurkako noranzkoarekin alderatzen dira. |
[[1820]]ko [[irailaren 11]]n [[Hans Christian Ørsted]]en aurkikuntzaren berri izan zuenean, korronte elektrikodun eroaleak [[iparrorratza]]ren iparra desbideratzen zuela, Ampère berehala hasi zen lanean. Astebete geroago, [[irailaren 18]]an Ampèrek korrontedun kable paraleloek elkar erakartzen edo aldaratzen zutela frogatu zuen, korronteen noranzkoen arabera: noranzko berdinarekin erakartzen dira eta aurkako noranzkoarekin alderatzen dira. |
||
1827an [[elektromagnetismo]]<nowiki/>aren teoria sortu zuen. |
|||
[[1836]]ko [[ekainaren 10]]ean hil zen [[Marseilla]]n. |
[[1836]]ko [[ekainaren 10]]ean hil zen [[Marseilla]]n. |
20:45, 16 abendua 2013ko berrikusketa
André-Marie Ampère (Lyon, Frantzia, 1775eko urtarrilaren 20a - Marseilla, Frantzia, 1836ko ekainaren 10a) fisikari eta matematikari frantziarra zen, elektromagnetismoaren aurkitzaile nagusietako bat. Nazioarteko Unitate Sistemaren korronte elektrikoaren Anpere unitatea bere omenez da.
Biografia
André-Marie 1775eko urtarrilaren 20an jaio zen Lyonen eta inguruko Poleymieux-au-Mont-d'Or herrian bizi izan zen 1775etik 1796. urtera arte. Bere aitak latina irakatsi zion André-Mariek matematikekin zuen zaletasuna eta trebetasuna ikusi zuen arte. Latinezko klaseei esker Leonhard Eulerren eta Daniel Bernoulliren lanak ongi ulertu ahal izan zituen.
Frantziako Iraultzan zehar, André-Marieren aita Lyonera joan zen seguruago egoteko, baina 1793. urtean errepublikazaleek hiria hartu zutenean gillotinaz hil zuten. Bere aitaren hilketak izugarrizko kolpea izan zen André-Marierentzat.
1801. urtean Bourgera joan zen eta fisika eta kimika irakasle izendatu zuten. Bere emaztea eta bere semea Jean-Jacques Ampère Lyonen utzi zituen. 1803. urtean, bere emaztea hil zen eta depresioak jo zuen. 1809. urtean Parisko Eskola Politeknikoaren matematika irakasle izendatu zuten.
1. Telegrafo elektrikoa sortu zuen.
1814. urtean Frantziako Zientzia Akademiaren kide izendatu zuten, matematiken alorrean, eta bere zientzia-ikerketak egiten jarraitu zuen.
1820ko irailaren 11n Hans Christian Ørsteden aurkikuntzaren berri izan zuenean, korronte elektrikodun eroaleak iparrorratzaren iparra desbideratzen zuela, Ampère berehala hasi zen lanean. Astebete geroago, irailaren 18an Ampèrek korrontedun kable paraleloek elkar erakartzen edo aldaratzen zutela frogatu zuen, korronteen noranzkoen arabera: noranzko berdinarekin erakartzen dira eta aurkako noranzkoarekin alderatzen dira.
1827an elektromagnetismoaren teoria sortu zuen.
1836ko ekainaren 10ean hil zen Marseillan.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: André-Marie Ampère |