Urtarrilaren 1: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
85. lerroa: | 85. lerroa: | ||
* [[1936]] - [[Imanol Elias]], [[gipuzkoa]]r idazlea eta politikaria. |
* [[1936]] - [[Imanol Elias]], [[gipuzkoa]]r idazlea eta politikaria. |
||
* [[1939]] - [[Carmelo Erdozain]], nafar musikagilea. |
* [[1939]] - [[Carmelo Erdozain]], nafar musikagilea. |
||
* [[1948]] - [[Javier Agirresarobe]], gipuzkoar zinema argazkilaria. |
|||
* [[1955]] - [[Jesus Mari Zamora]], [[gipuzkoa]]r futbol jokalaria. |
* [[1955]] - [[Jesus Mari Zamora]], [[gipuzkoa]]r futbol jokalaria. |
||
* [[1956]] - [[Josu Chueca]], [[Nafarroa|nafar]] historialaria. |
* [[1956]] - [[Josu Chueca]], [[Nafarroa|nafar]] historialaria. |
09:37, 2 maiatza 2014ko berrikusketa
<< | Urtarrila | >> | ||||
A | Aa | Az | Og | Os | L | I |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | ||||
2024 |
Urtarrilen 1a gregoriotar egutegiaren urteko lehen eguna da. 364 egun falta dira urtea amaitzeko, 365 egun bisurteetan.
Gertaerak
Euskal Herria
- 1993 - Amikuzeko herri elkargoa sortu zuten.
- 1994 - Bidaxuneko herri elkargoa sortu zuten.
- 1995 - Hazparneko herri elkargoa sortu zuten.
- 2000 - Zuberoako herri elkargoa sortu zen.
- 2006 - Hego Euskal Herrian tabakoaren aurkako legea indarrean jarri zen.
- 2012 - Kutxabank sortu zuten, Bilbao Bizkaia Kutxak, Gipuzkoako KUTXAk eta Arabako VITAL Kutxak osatuko euskal banku berria.
Mundua
- 1804 - Haiti: Jean-Jacques Dessalinesek Frantziaren menpe zegoen Haitiren independentzia aldarrikatu zuen.
- 1823 - Argentina: El Argos de Buenos Aires egunkariaren lehen zenbakia argitaratzen da.
- 1863 - Estatu Batuak: Abraham Lincoln presidenteak, esklabutzaren abolizioa aldarrikatu zuen.
- 1919 - Alemania: Alemaniako Alderdi Komunista sortzen da, Rosa Luxemburg, Karl Liebnecht eta Guillermo Piecken eskutik.
- 1956 - Sudan: Britainia Handitik independizatu zen.
- 1959 - Kuba: Fulgencio Batista diktadoreak Kubatik ihes egiten du Fidel Castroren erasoaren ondoren.
- 1960 -
- Kuba: Gobernuak United Fruit Co. nazionalizatzen du.
- Benin eta Kamerunek independentzia lortu zuten Frantziatik.
- 1962 - Samoa: Zeelanda Berritik independizatu zen.
- 1964 - Rhodesia eta Nyasaland: Hiru estatutan zatitu zen: Malawi eta Zambia (errepublika independenteak) eta Rhodesia (Britainia Handiak kontrolatutakoa).
- 1973 - Europar Batasuna: Danimarka, Erresuma Batua eta Irlandako Errepublika Europar Batasunan sartu ziren.
- 1975 - Mundua: Nazioarteko Emakumearen urtea hasten da.
- 1981 - Europar Batasuna: Grezia Europar Batasunan sartu zen.
- 1984 - Brunei: Britainia Handitik independizatu zen.
- 1986 - Aruba: Curaçaotik independizatu zen, hala ere Herbehereekin asoziazio askean jarraitzen du.
- 1986 - Europar Batasuna: Espainia eta Portugal Europar Batasunan sartu ziren.
- 1993 - Václav Havel idazle eta politikaria bigarren aldiz Txekiar Errepublikako presidentea izendatua izan zen.
- 1994 - Mexiko: Askapen Nazionalerako Armada Zapatistak 12 eguneko gatazka armatuari hasiera eman zion Chiapasen
- 1999 - Eurogunea: Euroa 11 herrialdetako txanpon ofiziala bihurtu zen (Austria, Belgika, Herbehereak, Luxenburgo, Italia, Irlandako Errepublika, Finlandia, Alemania, Frantzia, Espainia eta Portugal, nahiz eta oraindik billete eta txanponik ez kaleratu.
- 2002 -
- Eurogunea: Euroa erabiltzen hasi ziren 12 herrialdetan (aurrekoak gehi Grezia).
- Txina, Munduko Merkataritza Erakundean sartu zen.
- 2006 - Espainian tabakoaren aurkako legea indarrean jarri zen.
- 2007 -
- Errumania eta Bulgaria Europar Batasunean sartu ziren, eta Irlandako gaelera Batasuneko hizkuntza ofiziala bihurtu zen. Eslovenian euroa erabiltzen hasi ziren. Alemaniak Europako Batasuneko lehendakaritza hartu zuen, Angela Merkelen zuzendaritzapean.
- Ban Ki-moon Nazio Batuen Erakundeko idazkari orokor bihurtu zen, Kofi Annanen lekua hartuz.
- Somalian Etiopia eta Somaliako Trantsizio Gobernuak Jilil eta Kismayo okupatu zituzten, Islamisten Batasuneko kideek Keniara ihes egin zuten.
- 2008 - Kenia: Mwai Kibaki presidenteak hauteskundeak berriz irabazi zituela jakinarazi ostean, hamarna hildako egon ziren hauteskunde iruzurra salatzeko istiluetan.
- 2009 -
- Thailandia: 60 pertsonatik gora hil ziren Bangkokeko diskoteka batean egondako sutean.
- Txekiar Errepublikak Europar Batasuneko Kontseiluaren presidentetza hartu zuen Frantziarengandik.
- Eslovakiak euroa hartu zuen txanpon ofizialtzat.
- Konstituzio berria ezarri zen Falkland Uharteetan.
- 2010 - 75 pertsona hil ziren Al Kaidak Pakistanen egindako atentatuan.
Arte eta kultura
Euskal Herria
- 1983 - France Bleu Pays Basque irratia sortu zuten.
- 1993 - Amikuzeko herri elkargoa sortu zuten.
- 1994 - Bidaxuneko herri elkargoa sortu zuten.
- 1995 - Hazparneko herri elkargoa sortu zuten.
- 2000 - Zuberoako herri elkargoa sortu zen.
Mundua
- 1903 - ABC espainiar egunkaria sortu zuten.
- 1944 - Sobietar Batasuneko Ereserkia ofizialki onartua izan zen.
- 1948 - Fritz Lang alemaniar zinema zuzendariaren Secret Beyond the Door... filma estreinatu zen.
Zientzia eta teknologia
- 1865 - Txile, sistema metriko hamartarra hartzen du.
- 1873ko urtarrilaren 1ean, Japoniak orduarte txinatar egutegian oinarritutako Japoniar egutegi tradizionala alboratu eta gregoriotar egutegia bereganatu zuen.
- 1880 - Panamako kanalaren lanak hasten dira.
- 2004 - NASAren Spirit sunda, Martitzen lurreratu zen.
Kirolak
- 1931 - Euskadi-Catalunya selekzio arteko partida jokatu zen San Mamesen. Emaitza 3-2 izan zen, euskal herritarren alde.
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1884 - Manuel Egileor, bizkaitar politikari abertzalea eta jeltzalea (h. 1970)
- 1902 -
- Manuel Prats, Patxuko, bizkaitar futbol jokalaria (h. 1976).
- Manuel Ziarsolo, bilbotar idazlea (h. 1987).
- 1936 - Imanol Elias, gipuzkoar idazlea eta politikaria.
- 1939 - Carmelo Erdozain, nafar musikagilea.
- 1948 - Javier Agirresarobe, gipuzkoar zinema argazkilaria.
- 1955 - Jesus Mari Zamora, gipuzkoar futbol jokalaria.
- 1956 - Josu Chueca, nafar historialaria.
- 1958 - Imanol Murga, gasteiztar txirrindularia.
- 1962 - Carlos Terrazas, bilbotar futbol entrenatzailea.
- 1967 - Juanma Bajo Ulloa, gasteiztar film-zuzendaria.
- 1979 - Andoni Aranaga, gipuzkoar txirrindularia.
- 1988 - Romain Sicard, lapurtar txirrindularia.
- 1988 - Imanol Plaza, donostiar futbolaria.
Mundua
- 1432 - Alexandro VI.a Aitasantua (h. 1503).
- 1484 - Zwingli, suitzar teologoa (h. 1531).
- 1714 - Kristijonas Donelaitis, lituaniar ingeniaria (h. 1780).
- 1810 - Charles Ellet, estatubatuar ingeniaria (h. 1862).
- 1854 - James George Frazer, eskoziar antropologoa (h. 1941).
- 1873 - Mariano Azuela, idazle mexikarra. (h. 1952)
- 1900 - Xavier Cugat kataluniar musikaria (h. 1990).
- 1909 -
- Dana Andrews, estatubatuar aktorea (h. 1992).
- Boris Gnedenko, errusiar matematikaria (h. 1995).
- 1912 - Kim Philby, britainiar espioia (h. 1988).
- 1919 - Jerome David Salinger, idazle estatubatuarra (h. 2010).
- 1931 - Yoshio Masui, japoniar biologoa.
- 1923 - Ousmane Sembène, senegaldar idazle eta zinema zuzendaria (h. 2007).
- 1946 - Roberto Rivelino, futbol jokalari brasil darra.
- 1952 - Hamad bin Khalifa Al Thani, Qatarko emirra.
- 1960 - Shinya Tsukamoto, japoniar zinemagilea eta idazlea.
- 1968 - Davor Šuker, futbol jokalari Kroazia -rra.
- 1969 - Verne Troyer, estatubatuar aktorea.
- 1972 - Lilian Thuram, futbol jokalari Frantzia -rra.
- 1980 - Olivia Ruiz, okzitaniar-frantziar abeslaria.
- 1983 - Daniel Jarque, kataluniar futbolaria (h. 2009).
- 1985 - Tiago Splitter saskibaloi-jokalari brasildarra.
Heriotzak
Euskal Herria
- 1387 - Karlos II.a Nafarroakoa (j. 1332).
- 1561 - Pedro Urtsua nafar militarra eta konkistatzailea (j. 1520 inguruan).
- 1896 - Charles Floquet, euskal politikaria (j. 1828).
- 1912 - Cleto Zabala, bilbotar musikagilea (j. 1847).
- 1981 - Manuel de Irujo, abokatu nafarra eta politikari jeltzalea (j. 1891).
- 1984 - Mikel Goikoetxea, bizkaitar ETAkidea (j. 1956).
Mundua
- 1515 - Luis XII.a Frantziakoa (j. 1462).
- 1572 - Pio V.a Aitasantua (j. 1504).
- 1931 - Martinus Beijerinck, herbeherar botanikaria eta zitopatologoa (j. 1851).
- 1972 - Maurice Chevalier, frantziar aktore eta abeslaria (j. 1888).
- 1980 - Pietro Nenni, italiar politikaria eta kazetaria (j. 1891).
- 1995 - Eugene Wigner, hungariar fisikaria (j 1902).
- 2012 -
- Carlos Soria, argentinar abokatu eta ingeniaria (j. 1949).
- Jorge Andrés Martínez Boero, argentinar motoziklista (j. 1973).
Jaiak eta urteurrenak
- Urteberri-eguna, gregoriotar egutegiaren arabera.
- Kristauen egutegian, Andre Maria Jaungoikoaren Amaren jaia.
- Sehaska egutegiko izendegia: Urtats.
- Urtero - Zaldiaraneko igoera, Araban.
- Euskal Herrian Adarra, Gorbeia, Aizkorri, Txindoki eta Erniorako mendi igoera herrikoiak.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Urtarrilaren 1 |
Urteko hilak | ||
---|---|---|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua |