Bearnoko Bizkonderria: berrikuspenen arteko aldeak
→Historia: Gaztelaren gidaritzapean, Karlos Ven garairako Espainia bihurtuta |
Ergatiboa... |
||
| 7. lerroa: | 7. lerroa: | ||
Bere lehendabiziko legebiltzarra, ''Cour Major'' izenekoa, [[1080]]. urtean sortu zuten, hau da [[Ingalaterra]]koa baino 185 urte aurrerago. Bearno, Gaskoinia bihurtzen ari zen Baskoniako dukerrian zegoen 1053. urte arte, baina orduan [[Akitaniako dukerria]]k bere hegalpean hartu zuen Gaskoinia, eta [[Leonor Akitaniakoa]]ren bitartez [[Ingalaterrako Erresuma]]ri lotuta egon zen mende batez (1242-1347). Aldiz,[[1290]]ean Bearno [[Foix konderria]]ren eskuetan geratu zen, eta [[1347]]an ingelesak [[Akitania]]tik joan zirenean, [[Gaston III.a Febus]]ek bere Foix konderria Frantziako erregearen menpe izatea agindu zuen, baina ez Bearnoko bizkonderria. Bearno burujabe geratu zen, eta [[Paue]] bizkonderriko hiriburu bilakatu zen (1463). |
Bere lehendabiziko legebiltzarra, ''Cour Major'' izenekoa, [[1080]]. urtean sortu zuten, hau da [[Ingalaterra]]koa baino 185 urte aurrerago. Bearno, Gaskoinia bihurtzen ari zen Baskoniako dukerrian zegoen 1053. urte arte, baina orduan [[Akitaniako dukerria]]k bere hegalpean hartu zuen Gaskoinia, eta [[Leonor Akitaniakoa]]ren bitartez [[Ingalaterrako Erresuma]]ri lotuta egon zen mende batez (1242-1347). Aldiz,[[1290]]ean Bearno [[Foix konderria]]ren eskuetan geratu zen, eta [[1347]]an ingelesak [[Akitania]]tik joan zirenean, [[Gaston III.a Febus]]ek bere Foix konderria Frantziako erregearen menpe izatea agindu zuen, baina ez Bearnoko bizkonderria. Bearno burujabe geratu zen, eta [[Paue]] bizkonderriko hiriburu bilakatu zen (1463). |
||
1473tik aurrera Foix etxeko familia [[Nafarroako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako errege-erregin]] ere bilakatu zen oinordetza bidez, eta harrezkero Nafarroak eta Bearnok elkarrekin egin zuten bidea 1512 arte Foix-Labrit leinuaren eskutik. 1512tik aurrera, Gaztela-Espainiako armadek Nafarroaren Pirinioz hegoaldeko [[Nafarroako konkista|lurraldeak menpean hartu]] ondoren, Nafarroa |
1473tik aurrera Foix etxeko familia [[Nafarroako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako errege-erregin]] ere bilakatu zen oinordetza bidez, eta harrezkero Nafarroak eta Bearnok elkarrekin egin zuten bidea 1512 arte Foix-Labrit leinuaren eskutik. 1512tik aurrera, Gaztela-Espainiako armadek Nafarroaren Pirinioz hegoaldeko [[Nafarroako konkista|lurraldeak menpean hartu]] ondoren, Nafarroa Behereak eta [[Bearno]]k burujabe jarraitu zuten Nafarroako Erresuma independentearen barruan. |
||
[[Henrike III.a Nafarroakoa]] [[Frantzia]]ko errege bilakatu zenean, ez zizkion bere herrialdeak Frantziako koroari lotu. [[1620]]an berriz, bere heriotzatik hamar urte pasa zirenean, oinordekoak Frantziako koropean batu zituen bai Bearnoko bizkonderria bai [[Nafarroa Beherea]]. |
[[Henrike III.a Nafarroakoa]] [[Frantzia]]ko errege bilakatu zenean, ez zizkion bere herrialdeak Frantziako koroari lotu. [[1620]]an berriz, bere heriotzatik hamar urte pasa zirenean, oinordekoak Frantziako koropean batu zituen bai Bearnoko bizkonderria bai [[Nafarroa Beherea]]. |
||
16:26, 9 ekaina 2014ko berrikusketa
Bearnoko bizkonderria (gaskoieraz: vescomtat de Bearn edo vescomtat de Biarn) Erdi Aroan Bearnon garatu zuten aginte sistema izan zen.
Historia
Nahiz eta 843an Verdungo Hitzarmenak Frantziako erresuman kokatu, 851z geroztik ez dago Frankoen Erresumari men egin ziola adierazten duen probarik, eta bai, ordea, Baskoniako dukerriaren baitan tokiko agintarien menpe izan zela.
Bere lehendabiziko legebiltzarra, Cour Major izenekoa, 1080. urtean sortu zuten, hau da Ingalaterrakoa baino 185 urte aurrerago. Bearno, Gaskoinia bihurtzen ari zen Baskoniako dukerrian zegoen 1053. urte arte, baina orduan Akitaniako dukerriak bere hegalpean hartu zuen Gaskoinia, eta Leonor Akitaniakoaren bitartez Ingalaterrako Erresumari lotuta egon zen mende batez (1242-1347). Aldiz,1290ean Bearno Foix konderriaren eskuetan geratu zen, eta 1347an ingelesak Akitaniatik joan zirenean, Gaston III.a Febusek bere Foix konderria Frantziako erregearen menpe izatea agindu zuen, baina ez Bearnoko bizkonderria. Bearno burujabe geratu zen, eta Paue bizkonderriko hiriburu bilakatu zen (1463).
1473tik aurrera Foix etxeko familia Nafarroako errege-erregin ere bilakatu zen oinordetza bidez, eta harrezkero Nafarroak eta Bearnok elkarrekin egin zuten bidea 1512 arte Foix-Labrit leinuaren eskutik. 1512tik aurrera, Gaztela-Espainiako armadek Nafarroaren Pirinioz hegoaldeko lurraldeak menpean hartu ondoren, Nafarroa Behereak eta Bearnok burujabe jarraitu zuten Nafarroako Erresuma independentearen barruan.
Henrike III.a Nafarroakoa Frantziako errege bilakatu zenean, ez zizkion bere herrialdeak Frantziako koroari lotu. 1620an berriz, bere heriotzatik hamar urte pasa zirenean, oinordekoak Frantziako koropean batu zituen bai Bearnoko bizkonderria bai Nafarroa Beherea.
Ikus, gainera
  |
Artikulu hau Frantziako historiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |