Lombardiar: berrikuspenen arteko aldeak
t Marklar2007 wikilariak «Lonbardiar» orria «Lombardiar» izenera aldatu du |
tNo edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[Fitxategi:Iron Crown.JPG|thumb|300px|right|Lonbardiarren burdinezko koroa, 1946 arte Italiako erregeak koroatzeko erabili zena.]] |
[[Fitxategi:Iron Crown.JPG|thumb|300px|right|Lonbardiarren burdinezko koroa, 1946 arte Italiako erregeak koroatzeko erabili zena.]] |
||
[[Fitxategi:Lombard state 526.png|thumb|300px|right|Lonbardiarren lurraldea [[526]]an.]] |
[[Fitxategi:Lombard state 526.png|thumb|300px|right|Lonbardiarren lurraldea [[526]]an.]] |
||
''' |
'''Lombardiarra''' ({{lang-la|Langobardi}}) [[569]]-[[774]] urteetan [[Italiako penintsula]]n [[Lombardiarren Erresuma|erresuma bat]] eratu zuen herri [[Antzinako germaniarrak|germaniarra]] izan zen. |
||
Lombardiarrak [[suebo]]en familiako herri bat ziren eta [[Germania]]ko ipar-mendebaldean bizi ziren K. o. [[I. mendea]]n. [[IV. mende]]an hasi ziren lombardiarren hegoalderako migrazioak eta [[V. mende]]aren bukaeran egungo [[Austria]] aldean kokatu ziren, [[Danubio]] ibaiaren bazterretan. [[546]]. urtetik aurrera, [[Audoin]] buruzagi nagusi zela, antzinako klan egitura utzi eta [[Erromako inperio]]ko gizarte eta aginte moldeak hartu zituzten. Hurrengo hogei urteetan [[gepido]]en aurka borrokatu ziren eta [[567]]an menderatu zituen Audoinen ondorengo [[Alboin]]ek. |
|||
[[568]]an [[Alpe]] mendiak igaro eta [[Italiako penintsula]]ko iparraldera jo zuten eta [[572]]. urtetik aurrera Italiako penintsulako erdialde eta hegoaldera zabaltzen hasi ziren. [[584]]an [[frankoak]] sartu ziren Italiako penintsulan eta, [[Pavia]] aldean gogor iraun zuten arren, Italiako penintsulan okupaturiko lurralde asko galdu zuten |
[[568]]an [[Alpe]] mendiak igaro eta [[Italiako penintsula]]ko iparraldera jo zuten eta [[572]]. urtetik aurrera Italiako penintsulako erdialde eta hegoaldera zabaltzen hasi ziren. [[584]]an [[frankoak]] sartu ziren Italiako penintsulan eta, [[Pavia]] aldean gogor iraun zuten arren, Italiako penintsulan okupaturiko lurralde asko galdu zuten lombardiarrek, frankoen eta [[bizantziar]]ren arteko aliantzagatik. [[590]]ean berriro ere nagusitu ziren lombardiarrak Italiako penintsulako lurralde askotan eta [[VII. mende]]an [[kristau ortodoxo]] bihurtu ziren, [[arrianismo]]a utzita. |
||
Errege dinastia berri batek hartu zuen agintea [[700]]. urtean. [[Liudprando]], dinastia horretako bigarren erregearen garaian ([[712]]-[[744]]), jo zuen gorena |
Errege dinastia berri batek hartu zuen agintea [[700]]. urtean. [[Liudprando]], dinastia horretako bigarren erregearen garaian ([[712]]-[[744]]), jo zuen gorena lombardiarren aginteak eta guztiz murriztu zen bizantziarren eragina Italian. Ondoko erregeek, [[Aistulfo]]k ([[749]]-[[756]]) eta [[Desiderio]]k (756-[[774]]), aurrez aurre jo zuten [[Aita Santuen Lurraldea]]ren aurka. [[Adrian I.a]] aita santuak [[Karlomagno]]ren laguntza baitzuen, urtebeteko setio baten ondoan, [[774]]an sartu ziren frankoak Pavia hirian. Betikoz amaitu zen lombardiarren erresuma urte horretan, baina aztarna sakonak utzi zituen haien egonaldiak Italiako iparraldean, arte, hizkuntza eta zuzenbide alorretan. |
||
== Ikus, gainera == |
|||
* [[Lombardiarren Erresuma]] |
|||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
20:12, 12 iraila 2014ko berrikusketa
Lombardiarra (latinez: Langobardi) 569-774 urteetan Italiako penintsulan erresuma bat eratu zuen herri germaniarra izan zen.
Lombardiarrak sueboen familiako herri bat ziren eta Germaniako ipar-mendebaldean bizi ziren K. o. I. mendean. IV. mendean hasi ziren lombardiarren hegoalderako migrazioak eta V. mendearen bukaeran egungo Austria aldean kokatu ziren, Danubio ibaiaren bazterretan. 546. urtetik aurrera, Audoin buruzagi nagusi zela, antzinako klan egitura utzi eta Erromako inperioko gizarte eta aginte moldeak hartu zituzten. Hurrengo hogei urteetan gepidoen aurka borrokatu ziren eta 567an menderatu zituen Audoinen ondorengo Alboinek.
568an Alpe mendiak igaro eta Italiako penintsulako iparraldera jo zuten eta 572. urtetik aurrera Italiako penintsulako erdialde eta hegoaldera zabaltzen hasi ziren. 584an frankoak sartu ziren Italiako penintsulan eta, Pavia aldean gogor iraun zuten arren, Italiako penintsulan okupaturiko lurralde asko galdu zuten lombardiarrek, frankoen eta bizantziarren arteko aliantzagatik. 590ean berriro ere nagusitu ziren lombardiarrak Italiako penintsulako lurralde askotan eta VII. mendean kristau ortodoxo bihurtu ziren, arrianismoa utzita.
Errege dinastia berri batek hartu zuen agintea 700. urtean. Liudprando, dinastia horretako bigarren erregearen garaian (712-744), jo zuen gorena lombardiarren aginteak eta guztiz murriztu zen bizantziarren eragina Italian. Ondoko erregeek, Aistulfok (749-756) eta Desideriok (756-774), aurrez aurre jo zuten Aita Santuen Lurraldearen aurka. Adrian I.a aita santuak Karlomagnoren laguntza baitzuen, urtebeteko setio baten ondoan, 774an sartu ziren frankoak Pavia hirian. Betikoz amaitu zen lombardiarren erresuma urte horretan, baina aztarna sakonak utzi zituen haien egonaldiak Italiako iparraldean, arte, hizkuntza eta zuzenbide alorretan.
Ikus, gainera
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/12/09 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Lombardiar  |