Helize (mekanika): berrikuspenen arteko aldeak
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
- iw --> wikidata |
||
13. lerroa: | 13. lerroa: | ||
[[Kategoria:Itsasontzien atalak]] |
[[Kategoria:Itsasontzien atalak]] |
||
[[Kategoria:Aireontzien atalak]] |
[[Kategoria:Aireontzien atalak]] |
||
[[be:Вінт]] |
|||
[[be-x-old:Вінт]] |
|||
[[bjn:Cangkirik]] |
|||
[[ca:Hèlix]] |
|||
[[cs:Vrtule]] |
|||
[[da:Propel]] |
|||
[[de:Propeller]] |
|||
[[en:Propeller]] |
|||
[[eo:Helico]] |
|||
[[es:Hélice (dispositivo)]] |
|||
[[et:Propeller]] |
|||
[[fa:ملخ (وسیله)]] |
|||
[[fi:Potkuri]] |
|||
[[fr:Hélice]] |
|||
[[he:מדחף]] |
|||
[[hi:प्रोपेलर इंजन]] |
|||
[[hr:Brodski vijak]] |
|||
[[hu:Hajócsavar]] |
|||
[[id:Baling-baling]] |
|||
[[io:Helico]] |
|||
[[it:Elica]] |
|||
[[ja:プロペラ]] |
|||
[[ms:Bebaling]] |
|||
[[nl:Propeller]] |
|||
[[no:Propell]] |
|||
[[oc:Eliç]] |
|||
[[pl:Śmigło]] |
|||
[[pt:Hélice]] |
|||
[[ro:Elice]] |
|||
[[ru:Винт (лопастной)]] |
|||
[[simple:Propeller]] |
|||
[[sk:Vrtuľa]] |
|||
[[sq:Helika]] |
|||
[[sv:Propeller]] |
|||
[[sw:Parapela]] |
|||
[[tr:Pervane]] |
|||
[[zh:螺旋槳]] |
17:23, 8 urria 2014ko berrikusketa
Helizea fluido batean (ura, airea...) ardatz baten inguruan ezarrita eta ardatz horren inguruan plano berean biraka ari diren pala edo beso moduko elementuz osatua dagoen tresna. Haren eginkizuna da pala edo besoen bidez bere energia zinetikoa (biratzean lortzen duena) fluidora transmititzea, trakzio-indar bat sortzeko; edo, bestela, fluido baten energia zinetikoa hartzea bere biraketa-ardatzaren bidez beste gailu batera transmititzeko.
Helizea makina askotan erabiltzen da, hala nola haizagailuetan, baina erabilera garrantzitsuena itsasontziei eta hegazkinei indarra ematea du. Itsasontzietako helizeetako palak motzak eta zabalak dira; uretan erdi etzanda sartzen dira, ura atzerantz botatzen dute, eta horren ondorioz itsasontzia aurrerantz eramaten. Hegazkinen helizeak, berriz, aurreko aldea okerra du, eta atzekoa zapala; helizea oso bizkor biratzen denean sortzen den airearen presio-aldaketak bultza egiten dio hegazkinari.
Ur- eta haize-erroten oinarrizko mekanismoa helizea da. Errotoreak eta turbinak, funtsean, helizeak dira. Likidoak konprimitzeko, hozteko, energia elektrikoa sortzeko, ibilgailu askoren propultsioa lortzeko... helizeak erabiltzen dira.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.