Jōmon Aroa: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

20:00, 14 urria 2014ko berrikusketa

Jōmon garai goiztiarreko ontzia (K. a. 10.000-K. a. 8.000, munduko ontzirik antzinakoena. Tokioko Museo Nazionala

Jōmon garaia (japonieraz 縄文時代, Jōmon-jidai), Japonian hasi zen, duela, gutxi gora-behera, 12.000 urte.

Jōmon izenak, zeramiken azaleretan ikus daitezkeen "soka" inprimaketak izendatzen ditu.

Jōmon garaiak, gutxi gora-behera, 10.000 urte iraun zuen, K. a. XII. milurtekotik K. a. III. mende ingururaino.

Garai hau, Geologia Historikoaren arabera, Pleistozeno amaieratik Holozeno hasieraraino garatu zen Japonian, eta, munduaren historian, Mesolito (edo Paleolito amaieratik) garaitik Neolitorainoko garairaino doan tarteari dagokio, Harri Aroan. Aipatu behar da zeramikaren aurkikuntza eta "etxebizitza-lubaki"en garapena (竪穴住居, pit-dwelling) (hau da, sakon zulatutako solairuak dituzten etxebizitzak) beste fenomeno kultural batzuen artean.

Tokiko aldaerak onartu arren, Jōmon kulturak antzerako patroiak mantendu zituen uharte guztietan, Hokkaidotik Okinawara. Bere oinarri ekonomikoa, ehiza, arrantza eta fruitu biltzeaz osatua zegoen, laboreen nekazaritza oso primitibo baten existentzia ere suposatu den arren. Kultura honen berezitasunetako bat, Jōmon zeramikak izan ziren, izen hau, euren azaleran dituzten soka inprimaketagatik jasotzen dutenak.

Hokkaidoko eta Honshu iparraldeko biztanleek ez zuten arroz zelaien sistema hartu (Asia kontinentaletik sartua K. a. V. mende hasiera inguruan), ziur aski, arroz landareak hotzaren aurka zuen ahultasunagatik. Shikoku, Kyushu eta Honshun Yayoi kultura garatu zen bitartean, Hokkaidon, aldaketa handirik gabe mantendu zen Jomon kultura, etapa berri honetan, epi-jomon edo zoku-jomon kultura deitzen den arren.

Izenaren jatorria

Jōmon hitzak (japonieraz 縄文), bere jatorria, ingelesezko "cord marked pottery" ("soka arrastodun zeramika") esaeran du, Edward S. Morse zoologoak erabilia 1877an, Oomoriko maskordian aurkitutako zeramikari erreferentzia egiteko. Zeramika hau, Harri Aroko elementurik bereizgarrienetako bat bezala hartu izan zen Japonian. Beranduago yayoi zeramika aurkitu eta azterketa tipologikoak garatu ondoren, Jōmon zeramika eta yayoi zeramikaren arteko ezberdintasuna ezarri zen, egungo "Jōmon garaia" (縄文時代) eta "Yayoi garaia" (弥生時代)ren arteko banaketaren oinarria.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jōmon Aroa

20:00, 14 urria 2014ko berrikusketa aldatu Assar (eztabaida \| ekarpenak) 25.308 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		20:00, 14 urria 2014ko berrikusketa aldatu desegin Assar (eztabaida \| ekarpenak) 25.308 edits tNo edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa:		1. lerroa:
	[[Fitxategi:JomonPottery.JPG\|thumb\|200px\|~~Jomon~~ garai goiztiarreko ontzia ([[K. a. 10.000]]-[[K. a. 8.000]], munduko ontzirik antzinakoena. [[Tokioko Museo Nazionala]]]]		[[Fitxategi:JomonPottery.JPG\|thumb\|200px\|Jōmon garai goiztiarreko ontzia ([[K. a. 10.000]]-[[K. a. 8.000]], munduko ontzirik antzinakoena. [[Tokioko Museo Nazionala]]]]
	'''Jōmon garaia''' ([[japoniera]]z 縄文時代, Jōmon-jidai), [[Japonia]]n hasi zen, duela, gutxi gora-behera, 12.000 urte.		'''Jōmon garaia''' ([[japoniera]]z 縄文時代, Jōmon-jidai), [[Japonia]]n hasi zen, duela, gutxi gora-behera, 12.000 urte.