Pizkundetar arkitektura: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
11. lerroa: | 11. lerroa: | ||
* ''[[Cinquecento]]'' (XV. mendea – XVI. mendearen hasiera): arkitektura pizkundetarraren garapena ematen da. Arkitekto esanguratsuen artean [[Donato Bramante]] aipatzen da. |
* ''[[Cinquecento]]'' (XV. mendea – XVI. mendearen hasiera): arkitektura pizkundetarraren garapena ematen da. Arkitekto esanguratsuen artean [[Donato Bramante]] aipatzen da. |
||
* ''[[Manierismoa]]'' (XVI. mendea): arkitektoen indibidualidadeak proiektu teoriko klasikoari gainjartzen dira. Arkitekto ospetsuenen artean [[Michelangelo]] edo [[Palladio]] daude. |
* ''[[Manierismoa]]'' (XVI. mendea): arkitektoen indibidualidadeak proiektu teoriko klasikoari gainjartzen dira. Arkitekto ospetsuenen artean [[Michelangelo]] edo [[Palladio]] daude. |
||
== Ezaugarriak == |
|||
===Pizkundearen oinarri nagusiak=== |
|||
{{Sakontzeko|Pizkundea}} |
|||
'''Pizkundeak gizakia gauza guztien neurri egiten du'''. Arte gehienbat kultural bezala artistari formazio zientifiko bat eskatzen zaio, Erdi Aroko jokaeretatik askatu eta maila sozial gorenerenera igoarazten duena. |
|||
'''Antzin Arora itzulera'''. Aintzinako forma arkitektonikoak, orden klasikoa, sinismen zaharren berrezarpena, historia eta mitologiako gaiak, aintzinako sinboloen onarpena... berpiztuko dira. Honekin ez da kopia soil bat egin nahi, Arte Klasikoaren legeen ezagupenean barneratu nahi da. |
|||
'''Naturarekin erlazio berri baten jaiotza''', zientziaren ulermen ideal eta errealista batekin batera doana. [[Matematika]], edertasunaren ideala arrazionalki fundamentatu nahi duen artearen laguntzaile nagusia bihurtuko da. Naturaren egia ezagutzearen aspirazioa, Aintzin Aroan bezala, ez da fenomeno kasualaren ezagupenera orientatzen, ideiean barneratzean baizik. |
|||
[[en:Renaissance architecture]] |
[[en:Renaissance architecture]] |
01:10, 14 uztaila 2007ko berrikusketa
Arkitektura Pizkundetarra, XIV., XV. eta XVI. mendean Europan eman zen pizkundearen espresio arkitektonikoa da.
Kokapena
Arkitekturaren historian haustura unea izan zen, batez ere aurretik emadako garaiarekiko: Gotikoa Berrikuntzak sortu zituen hainbat esparrutan: bai ekoizpen medioetan, bai lengoaia arkitektonikoan. Beste ezaugarri bat da arkitektoen jarrera, artisau izatetikbenetazko profesional izatera pasa zirela. Katedral gotiko handienak ere, orokorrean egile ezezagunekoak dira, pizkundean ordea, lan esanguratsu guztietan, egilearen izena ezagutua da. Lanaren inspirazioa, antzinako garai klasikoaz egiten zuten irakurketan oinarritzen zen.
Garaiak
Pizkundeko arkitekturaren historia, hiru gara nagusitan banatzen da:
- Quattrocento (XIV. mendearen amaiera - XV. mendearen amaiera): klasizismoa erdiestea helburu duen epea da eta estiloaren oinarriak ezartzen ditu. Filippo Brunelleschi eta Leon Battista Alberti dira arkitekto deigarrienak.
- Cinquecento (XV. mendea – XVI. mendearen hasiera): arkitektura pizkundetarraren garapena ematen da. Arkitekto esanguratsuen artean Donato Bramante aipatzen da.
- Manierismoa (XVI. mendea): arkitektoen indibidualidadeak proiektu teoriko klasikoari gainjartzen dira. Arkitekto ospetsuenen artean Michelangelo edo Palladio daude.
Ezaugarriak
Pizkundearen oinarri nagusiak
Pizkundeak gizakia gauza guztien neurri egiten du. Arte gehienbat kultural bezala artistari formazio zientifiko bat eskatzen zaio, Erdi Aroko jokaeretatik askatu eta maila sozial gorenerenera igoarazten duena.
Antzin Arora itzulera. Aintzinako forma arkitektonikoak, orden klasikoa, sinismen zaharren berrezarpena, historia eta mitologiako gaiak, aintzinako sinboloen onarpena... berpiztuko dira. Honekin ez da kopia soil bat egin nahi, Arte Klasikoaren legeen ezagupenean barneratu nahi da.
Naturarekin erlazio berri baten jaiotza, zientziaren ulermen ideal eta errealista batekin batera doana. Matematika, edertasunaren ideala arrazionalki fundamentatu nahi duen artearen laguntzaile nagusia bihurtuko da. Naturaren egia ezagutzearen aspirazioa, Aintzin Aroan bezala, ez da fenomeno kasualaren ezagupenera orientatzen, ideiean barneratzean baizik.