Ekozona: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

11:49, 23 azaroa 2014ko berrikusketa

Ekozonak edo erreinu biogeografikoak landareen eta animalien banaketa eredu geografikoetan eta haien eboluzioan eta historian oinarritutako eskualde biogeografiko handienak dira. Ekozonak izaki bizidunen garapen independentea izan duten Lurrazaleko area handiak dira, eta elementu geologiko erraldoiez (ozeanoz, basamortu handiz edo mendilerro altuz) banaturik daude. Elementu hauek hesi gisa jokatzen dute landareen eta animalien migrazioak oztopatuz.

Ekozonen eta biomen arteko desberdintasun nagusia da lehen multzoan izaki bizidunen historia ebolutiboa kontuan hartzen dela. Biometan, berriz, izaki bizidunek baldintza klimatikoen eta beste baldintza batzuen aurrean nola moldatu diren hartzen da kontuan. Bioma bat ekozona bat baino gehiagotan ager daiteke. Esaterako, koniferoen baso epel deritzon biomaren adibideak daude Europan eta Zeelanda Berrian, baina lehena Palearktikoan dago eta bigarrena Australasia izeneko ekozonan dago.

Ekozona hitza, hemen azaldutako esangurarekin, duela gutxi hasi zen erabiltzen. Badaude beste hitz batzuk kontzeptu bera adierazteko: erreinu, eskualde edo kontinente.

WWFren ekozonak

Ekozonen sailkapena Pielouk (1979) eta Udvardyk (1975) finkatutako erreinu biogeografikoetan oinarrituta dago. Naturarentzako Mundu Funtsak (WWF) biologoen talde bat bildu zuten ekozonak finka zitzaten, eta hauek zortzi ekozona sortu zituzten.

Neartikoa: 54,1 mil. km² (Ipar Amerika gehiena barne hartzen du)
Paleartikoa: 87,7 mil. km² (Eurasia eta Ipar Afrika gehiena barne hartzen du)
Afrotropikala: 22,1 mil. km² (Saharaz hegoaldeko Afrika barne)
Indomalaysiarra: 7,5 mil. km² (Afganistan eta Pakistan, India eta Hego-ekialdeko Asia)
Australasiarra: 7,6 mil. km² (Australia, Ginea Berria eta inguruko uharteak)
Neotropikoa: 19,0 mil. km² (Hego Amerika eta Karibea)
Ozeaniarra: 1,0 mil. km² (Polinesia, Fiji eta Mikronesia)
Antartikoa: 0,3 mil. km² (Antartika).

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Ekozona

@@ 5. lerroa: / 5. lerroa: @@
 Ekozona hitza, hemen azaldutako esangurarekin, duela gutxi hasi zen erabiltzen. Badaude beste hitz batzuk kontzeptu bera adierazteko: '''erreinu''', '''eskualde''' edo '''kontinente'''.
-== WWF ekozonak ==
+== WWFren ekozonak ==
 [[Fitxategi:Ecozones.svg|thumb|300px|right|Munduko zortzi ekozonen mapa]]
 Ekozonen sailkapena Pielouk (1979) eta Udvardyk (1975) finkatutako erreinu biogeografikoetan oinarrituta dago. [[Naturarentzako Mundu Funtsa]]k (WWF) biologoen talde bat bildu zuten ekozonak finka zitzaten, eta hauek zortzi ekozona sortu zituzten.
-* [[Nearktikoa]] 54,1 mil. km² ([[Ipar Amerika]] gehiena barne hartzen du)
+* [[Neartikoa]]: 54,1 mil. km² ([[Ipar Amerika]] gehiena barne hartzen du)
-* [[Palearktikoa]] 87,7 mil. km² ([[Eurasia]] eta [[Ipar Afrika]] gehiena barne hartzen du)
+* [[Paleartikoa]]: 87,7 mil. km² ([[Eurasia]] eta [[Ipar Afrika]] gehiena barne hartzen du)
-* [[Afrotropikoa]] 22,1 mil. km² ([[Afrika Subsaharra]] barne)
+* [[Afrotropikala]]: 22,1 mil. km² ([[Saharaz hegoaldeko Afrika]] barne)
-* [[Indo-Malaisiarra]] 7,5 mil. km² ([[Afganistan]] eta [[Pakistan]], [[India]] eta [[Hego-ekialdeko Asia]])
+* [[Indomalaysiarra]]: 7,5 mil. km² ([[Afganistan]] eta [[Pakistan]], [[India]] eta [[Hego-ekialdeko Asia]])
-* [[Australasia]] 7,6 mil. km² ([[Australia]], [[Ginea Berria]] eta inguruko uharteak)
+* [[Australasiarra]]: 7,6 mil. km² ([[Australia]], [[Ginea Berria]] eta inguruko uharteak)
-* [[Neotropikoa]] 19,0 mil. km² ([[Hego Amerika]] eta [[Karibe]]a)
+* [[Neotropikoa]]: 19,0 mil. km² ([[Hego Amerika]] eta [[Karibe]]a)
-* [[Ozeania]] 1,0 mil. km² ([[Polinesia]], [[Fiji]] eta [[Mikronesia]])
+* [[Ozeaniarra (ekozona)|Ozeaniarra]]: 1,0 mil. km² ([[Polinesia]], [[Fiji]] eta [[Mikronesia]])
-* [[Antartikoa]] 0,3 mil. km² ([[Antartika]]).
+* [[Antartikoa (ekozona)|Antartikoa]]: 0,3 mil. km² ([[Antartika]]).
 {{commonskat}}
-[[Kategoria:Ekozonak]]
+{{Ekozonak}}
+[[Kategoria:Ekozonak| ]]