Eusko Jaurlaritza: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

15:17, 31 abendua 2014ko berrikusketa

Eusko Jaurlaritza Euskal Autonomia Erkidegoko gobernua da, hau da, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa herrialdeetan du eskumena. Eusko Jaurlaritzaren egoitza nagusia arabako Gasteiz hiriko Lakua auzoan dago, hortik maiz Lakuako Gobernua ezizenez ere izendatu izana.

Jaurlaritzaren burua lehendakaria da (gaur egun, Iñigo Urkullu). bizileku edo egoitza ofiziala Ajuria Enea jauregian duelarik. Eusko Jaurlaritzaren kontrola daraman erakundea edo parlamentua Eusko Legebiltzarra da, eta orobat lehendakaria aukeratzen duena. Lehendakariaren eta legebiltzarraren egoitzak ere Gasteizen daude.

Historia

Lehenbiziko Eusko Jaurlaritza

Eusko Jaurlaritza 1936an sortu zen, Espainiako Gerra Zibilaren garaian, eta aurreneko lehendakaria Jose Antonio Agirre izan zen. Lehenbiziko Eusko Jaurlaritzaren nahiz Lehendakaritzaren egoitza Bilboko Carlton hotelan egon zen. Eraikin hau 1919an Manuel Maria Smith arkitektoak diseinatu zuen eta Euskal Herriko Historia Garaikidearen gizarte eta kultur gertakizun garrantzitsu ugariren lekuko izan da, gaur egun Bilboko eraikin nabarmenetako bat delarik.

Autonomiak, ordea, ez zuen luze iraun: Francisco Francoren altxamendua nagusitu zenean, bertan behera gelditu ziren Euskadiko eta Kataluniako autonomia estatutuak.

Erbestea

Behin Bilbo eta jada Euskal Herria osoa frankisten esku erorita, Eusko Jaurlaritzak bere egoitza Kataluniako Bartzelona hiriburura lekualdatzea erabaki zuen. Lehenbiziko egoitza aurretik Eusko Jaurlaritzak Gràcia pasealekuan zuen Euskal Errefuxiatuen Babesetxea izan zen, ondoren eta behin-behinekoz, Kataluniako Generalitateak eskeinitako Pedralbesko jauregian kokatu zelarik. Egoera hau frankistek Bartzelona hartu eta Eusko Jaurlaritza Frantziara ihes egin beharrean suertatu zen arte luzatu zen.^[1]

Erbesteratutako hainbat abertzaleen ekimenari esker Frantziako Paris hiriburuaren erdiguneko Rue Marceau karrikako 11. zenbakian zegoen jauregi bat erosi zen, bertan erbesteko Eusko Jaurlaritzaren egoitza kokatu zelarik.^[2]

1940ko maiatzean naziak Parisera sartzearekin batera, egoitza ezeztatu eta ondoren frankistek okupatu eta haien poliziaren egoitza bilakatu zuten. Halere, Ardatzeko potentziek Bigarren Mundu Gerra galtzeak Eusko Jaurlaritza Rue Marceau karrikara itzultzea ahalbideratu zuen.^[3]

Zoritxarrez, egokiera horretan jarraitzea ezinezkoa izan zen. Espainiako Bigarren Errepublikaren jabegoak heuren jabetzara iragateko zioen lege frankista bati jaramon eginez, 1951ko ekainaren 28an Frantziako Gobernuak Eusko Jaurlaritzaren egoitza zegoen jauregia hustutzeko agindua eman zuen, honi Espainia frankistak Frantziako Gobernuari eginiriko presio indartsuari gehitu zitzaion, ondorioz hustutze agindua finkoa eta atzerapausorik gabea bihurtu zen. Jose Antonio Agirreren zioenez bere bizipen lazgarrienetako bat jauregi honen desjabetzearena izan zen. Ordu ezkero Espainiako Gobernuak ez dio inoiz Eusko Jaurlaritzari jauregi honen jabetzarik itzuli, 1991an Parisko Cervantes Institutuaren egoitza ipini zuelarik.^[4]

Zorionez, erbesteko Eusko Jaurlaritza hartako kide batzuk Parisko Rue Singer karrikako 48. zenbakian egoitza berri bat topatu zuten, erbesteko egoitza ofiziala segurtasunez lekualdatzeko asmoz. 1965an bertan etxebizitza berriak eraikitzeko erautsia izan zen hiru solairuko etxalde zahar bat izan zen. 1979ko abenduaren 15eko Eusko Jaurlaritzaren Euskal Herriratze arte Rue Singer kaleko 50. zenbakiko sotoa Jesus Maria Leizaola lehendakariaren exekutiboaren kokalekua izan zen.^[5]

Gaur egun

Franco hil eta diktadura amaitu zenean, trantsizio garaia ireki zen Espainian, eta handik pixka batera Gernikako Estatutua onartu zen. Ondorioz, 1979an, berriro abian jarri zen Eusko Jaurlaritza, eta Carlos Garaikoetxea lehendakari aukeratu zuten. 1980an Eusko Jaurlaritzaren egoitza Gasteiz hirian ezarri zen.

Egoitzak

Sakontzeko, irakurri: «Eusko Jaurlaritzaren nazioarteko harremanak»

1979ko Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutuak agintzen duen bezala, Eusko Jaurlaritzaren egoitza nagusiak Gasteizen daude, EAEko hiriburua delako.^[6] Eusko Jaurlaritzak honako egoitzak ditu Gasteizen:

Lurralde ordezkaritzak

Bestalakoak

Artatza jauregia (Leioa, Bizkaia)

Gaur egungo gobernua

X. Legealdia (2012ko abenduaren 17tik - egun egun arte)

Sakontzeko, irakurri: «2012tik 2016rako Eusko Jaurlaritza»

Eusko Jaurlaritzak zortzi sailetan banatuak ditu bere eginkizunak (lehendakaritzaz gain). Sail bakoitzaren buru, sailburu bat dago:

2012tik 2016rako Eusko Jaurlaritza
2012ko Eusko Jaurlaritzako sailburuak. Ezkerrean, aurretik atzera: Jon Darpon, Cristina Uriarte, Juan Mari Aburto eta Josu Erkoreka. Eskuinean, aurretik atzera: Ana Oregi, Estefania Beltran de Heredia, Ricardo Gatzagaetxebarria eta Arantza Tapia. Denon erdian, Iñigo Urkullu lehendakaria.
Saila	Sailburua	Alderdia	Oharrak
Lehendakaritza	Iñigo Urkullu	EAJ
Justizia eta Herri Administrazioa	Josu Iñaki Erkoreka Gervasio	EAJ
Ekonomiaren Garapena eta Lehiakortasuna	Arantza Tapia Otaegi	EAJ
Segurtasuna	Estefania Beltran de Heredia	EAJ
Ogasuna eta Finantzak	Ricardo Gatzagaetxebarria Bastida	EAJ
Osasuna	Jon Darpon Sierra	EAJ
Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura	Cristina Uriarte Toledo	Independentea
Ingurumena eta Lurralde Politika	Ana Isabel Oregi Bastarrika	Independentea
Enplegua eta Gizarte Politikak	Juan Maria Aburto Rike	EAJ

Garai eta Legealdiak

Sakontzeko, irakurri: «Eusko Jaurlaritzaren legealdiak»

Lehendakariak

Legegintzaldia	Lehendakaria	Alderdia	Oharrak
Errepublika eta Diktadura garaian
1936-1960	Jose Antonio Agirre Lekube	EAJ	Erbestean 1937-1960
1960-1979	Jesus Maria Leizaola Sanchez	EAJ	Erbestean 1979 arte
Trantsizio demokratikoa
1978-1979	Ramon Rubial Cavia	PSE	Eusko Kontseilu Nagusiko presidentea
1979-1980	Carlos Garaikoetxea	EAJ	Eusko Kontseilu Nagusiko presidentea
Gernikako Estatutua
I. (1980-1984)	Carlos Garaikoetxea Urriza	EAJ
II. (1984-1985)	Carlos Garaikoetxea Urriza	EAJ	Kargua utzi zuen EA sortzerakoan
II. (1985-1986)	José Antonio Ardanza Garro	EAJ	1985ean izendatua
III. (1986-1990)	José Antonio Ardanza Garro	EAJ
IV. (1990-1994)	José Antonio Ardanza Garro	EAJ
V. (1994-1998)	José Antonio Ardanza Garro	EAJ
VI. (1998-2001)	Juan José Ibarretxe Markuartu	EAJ	1999an izendatua
VII. (2001-2005)	Juan José Ibarretxe Markuartu	EAJ
VIII. (2005-2009)	Juan José Ibarretxe Markuartu	EAJ
IX. (2009-2012)	Patxi Lopez Alvarez	PSE-EE
X. (2012-gaur egun)	Iñigo Urkullu Renteria	EAJ

Sariak

Eusko Jaurlaritza ondorengo sariak eta goraipeman ematen ditu:

Erreferentziak

Ikus, gainera

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Eusko Jaurlaritza

Eusko Jaurlaritzaren webgunea (Gaztelaniaz)

[1] "Esta era la situación en la que se produjo la decisión de trasladar la sede del Gobierno vasco a Barcelona, una situación marcada por los esfuerzos de racionalizar y mejorar la asistencia a los refugiados, por la llegada de una nueva oleada de vascos desde Francia y, tras los violentos enfrentamientos de mayo, por una mayor centralización de la política republicana. Como sede se eligió el mismo palacete en el Paseo de Gracia que había albergado a la Delegación, que cesó en sus funciones al ser absorbidos sus departamentos por las carteras correspondientes del gobierno. La presidencia se estableció en el palacio de Pedralbes...". Tan lejoz, tan cerca. El Gobierno Vasco en Barcelona y las complejas relaciones entre el nacionalismo vasco y catalán. Ludger Mees, EHU (Gaztelaniaz)

[2] Egoitzak. Lehendakaritza.

[3] Egoitzak. Lehendakaritza.

[4] Egoitzak. Lehendakaritza.

[5] Egoitzak. Lehendakaritza.

[6] Gernikako Estatutua. Eusko Jaurlaritza (Noiz kontsultatua: 2010-10-25).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ 160. lerroa: / 160. lerroa: @@
 == Kanpo loturak ==
 {{commonskat}}
-* [http://www.ejgv.euskadi.net/r53-2283/eu/ Eusko Jaurlaritzaren webgunea] {{eu}} {{es}}
+* [http://www.ejgv.euskadi.eus/ Eusko Jaurlaritzaren webgunea] {{eu}} {{es}}

i e a Eusko Jaurlaritzaren sailak

Karguak	lehendakaria • lehendakariordea • sailburua • sailburuordea
Sailak	Gobernantza Publikoa eta Autogobernua • Ekonomiaren Garapena eta Azpiegiturak • Segurtasuna • Lana eta Justizia • Ogasuna eta Ekonomia • Ingurumena, Lurralde Plangintza eta Etxebizitza • Hezkuntza • Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika • Osasuna • Enplegua eta Gizarte Politikak • Turismoa, Merkataritza eta Kontsumoa