Erresonantzia: berrikuspenen arteko aldeak
Orrialde berria: Bibratu edo oszilatzeko gai den gorputz batek frekuentzi jakin batzuetan beste batzuetan baino amplitude handiago batekin oszilatzeko duen tendentziari '''erresonantzia''' esaten... |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
Bibratu edo oszilatzeko gai den gorputz batek frekuentzi jakin batzuetan beste batzuetan baino amplitude handiago batekin oszilatzeko duen |
Bibratu edo oszilatzeko gai den gorputz batek frekuentzi jakin batzuetan beste batzuetan baino amplitude handiago batekin oszilatzeko duen joerari '''erresonantzia''' esaten zaio fisikan. Anplitude maximoa lortzen den frekuentzia horiei sistemaren frekuentzia erresonanteak dira. |
||
Bibratzeko gai den gorputzari indar periodiko baten eraginpean jartzen bada, indar periodiko horren frekuentzia eta gorputz horren frekuentzia erresonantea antzekoak badira, indar nahiko txiki bat periodikoki aplikatu ezkero sistema oszilatzailearen anplitude handi bat lortzen da. |
Bibratzeko gai den gorputzari indar periodiko baten eraginpean jartzen bada, indar periodiko horren frekuentzia eta gorputz horren frekuentzia erresonantea antzekoak badira, indar nahiko txiki bat periodikoki aplikatu ezkero sistema oszilatzailearen anplitude handi bat lortzen da. |
||
| 5. lerroa: | 5. lerroa: | ||
Adibide sinple bat umeen parkeetan aurkitzen diren kulunkak dira. Kulunkan dagoen pertsonari bultzatzen zaion frekuentia kulunkaren frekuentzia erresonantearekin bat badator, kulunku gero eta altuago igoko da (anplitude maximoa). Bestalde, beste momentu batean bultzatu ezkero, anplitudea askoz txikiagoa izango da. |
Adibide sinple bat umeen parkeetan aurkitzen diren kulunkak dira. Kulunkan dagoen pertsonari bultzatzen zaion frekuentia kulunkaren frekuentzia erresonantearekin bat badator, kulunku gero eta altuago igoko da (anplitude maximoa). Bestalde, beste momentu batean bultzatu ezkero, anplitudea askoz txikiagoa izango da. |
||
Erresonantzia fenomenoa bibrazioa edo uhin mota guztiekin gertatzen da: erresonantzia mekanikoa, |
|||
erresonantzia akustikoa, erresonantzia elektromagnetikoa, erresonantzia nuklear magnetikoa (NMR), elektroi spin erresonantzia (ESR), edota uhin funtzioa kuantikoen erresonantzia. Sistema erresonanteak frekuentzia jakin bateko bibrazioak sortzeko erabil daitezke (adibidez, instrumento musikalak), edota frekuentzia jakin bat banandu frekuentzia asko dituen bibrazio konplexu batetik (filtroak). |
|||
Baina erresonantzia zenbait kasutan kaltegarria izan daiteke. Adibidez, edalontzi bat, material zurruna izanik, suntzitu egingo da soprano batek edalontziaren erresonantzia frekuentzia abestu eta mantentzen badu. Arrazoi berdinagatik, armadak zubi batetik pasatzerakoan martxa hausten dute, bestela zubiarekin erresonantzian sartu eta zubia suntsitsu bait daiteke. Azalpen hau eman zen 1940. Tacoma zubia (Ameriketako Estatu Batuak) zergatik erori zen azaltzeko, eta gaur egun oraindik liburu askotan erresonantziaren adibide gisa erakusten da. Hala ere, haizea zubitik pasatzerakoan gertatu ziren interakzio konplexu batzuengatik gertatu zen. |
|||
15:45, 27 otsaila 2015ko berrikusketa
Bibratu edo oszilatzeko gai den gorputz batek frekuentzi jakin batzuetan beste batzuetan baino amplitude handiago batekin oszilatzeko duen joerari erresonantzia esaten zaio fisikan. Anplitude maximoa lortzen den frekuentzia horiei sistemaren frekuentzia erresonanteak dira. Bibratzeko gai den gorputzari indar periodiko baten eraginpean jartzen bada, indar periodiko horren frekuentzia eta gorputz horren frekuentzia erresonantea antzekoak badira, indar nahiko txiki bat periodikoki aplikatu ezkero sistema oszilatzailearen anplitude handi bat lortzen da.
Adibideak
Adibide sinple bat umeen parkeetan aurkitzen diren kulunkak dira. Kulunkan dagoen pertsonari bultzatzen zaion frekuentia kulunkaren frekuentzia erresonantearekin bat badator, kulunku gero eta altuago igoko da (anplitude maximoa). Bestalde, beste momentu batean bultzatu ezkero, anplitudea askoz txikiagoa izango da.
Erresonantzia fenomenoa bibrazioa edo uhin mota guztiekin gertatzen da: erresonantzia mekanikoa, erresonantzia akustikoa, erresonantzia elektromagnetikoa, erresonantzia nuklear magnetikoa (NMR), elektroi spin erresonantzia (ESR), edota uhin funtzioa kuantikoen erresonantzia. Sistema erresonanteak frekuentzia jakin bateko bibrazioak sortzeko erabil daitezke (adibidez, instrumento musikalak), edota frekuentzia jakin bat banandu frekuentzia asko dituen bibrazio konplexu batetik (filtroak).
Baina erresonantzia zenbait kasutan kaltegarria izan daiteke. Adibidez, edalontzi bat, material zurruna izanik, suntzitu egingo da soprano batek edalontziaren erresonantzia frekuentzia abestu eta mantentzen badu. Arrazoi berdinagatik, armadak zubi batetik pasatzerakoan martxa hausten dute, bestela zubiarekin erresonantzian sartu eta zubia suntsitsu bait daiteke. Azalpen hau eman zen 1940. Tacoma zubia (Ameriketako Estatu Batuak) zergatik erori zen azaltzeko, eta gaur egun oraindik liburu askotan erresonantziaren adibide gisa erakusten da. Hala ere, haizea zubitik pasatzerakoan gertatu ziren interakzio konplexu batzuengatik gertatu zen.