Hierakonpolis: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

00:33, 2 apirila 2015ko berrikusketa

Hierakonpolis, Goi Egiptoko III. nomoko hiriburua izan zen.

Izen egiptoarra: Nejen "gotorlekua". Izen greziarra: Hierakonpolis. Izen arabiarra: Kom el-Ahmar "muino gorria".

Aro aurredinastikotik, Goi Egiptoko hiriburua izan zen, eta bertatik abiaut zen Egiptoko lehen faraoitzat hartzen den Narmer, bi lurrak, Egipto, alegia, batzeko. Egiptoko Inperio Berriaren garaian, hiriburua, Eleithyaspolis izatera pasa zen.

Hierakonpolis, Horus jainkoaren gurtzaren gunea izan zen, lehen dinastietako erregeen jainko zaindaria, erregea bera, Horusen lurreko manifestazioa zelarik. Horusek, Niloren ibarraren alde emankorra ordezkatu zuen, eta Sethek, idorra, basamortua, alegia.

Hierakonpolis eta egiptoar zibilizazioaren aurrekariak

Lehen gune proto-estatalak, Niloren ibarrean, honako toki hauetan agertzen dira: Hierakonpolis, Naqada eta Abidosen (Naqada IIc-d K. a. 3400-K. a. 3200).

Hierakonpolis inguruan aurkitu dira tenplu primitiboen aurrekariak, Nilo ibaiaren ibarreko biztanleen txabola apalak imitatzen zituztenak.

Narmerren Paletak jada erakusten ditu hieroglifoak, egiptoar hieroglifoekin idatzitako lehen testu ezagunak, Abidosen grabatu ziren arren.

Hondar arkeologikoak

Narmerren Paleta. Ontarioko Errege Museoaren erreprodukzioa

Hierakonpoliseko hondar arkeologiko garrantzitsuenak honako hauek dira:

100 Hilobia delakoa, Naqada II edo Gerzear garaikoa, bere margo muralagatik ospetsua, XIX. mendearen amaieran aurkitua eta gaur egun suntsitua dagoena, non nabigazio, ehiza eta borroka eskenak irudikatzen diren.
Jasejemuyren barruti erraldoia
Horus jainkoaren tenplua Hierakonpolisen, non exbotu ugari utzi ziren, irudi historikoekin apaindutako errege mazo ospetsuak barne, horietatik, hemen aurkitutako bostak baino ezagutzen ez direlarik.

Gordailu Nagusian, Quibellek eta Greenek (1898) honako hauek aurkitu zituzten.

Horus Eskorpioi II.aren mazoa, erregeak, dirudienez, Behe Egiptoren aurka lortutako garaipena irudikatzen duena.
Narmerren Paleta, Gardinerren arabera, nazio bikoitzaren batasuna irudikatzen duena eta Deltako bere etsaien aurkako garaipena ospatzen duena.
Jasejemuyren bi eseritako estatua, Behe Egiptoren aurka lortu zuen garaipena erregistratzen duten inskripzioekin.

Hierakonpoliseko eraikinen hondakinen artean, garai eta aro guztietako objektuak aurkitu dira, Kairoko Egiptoar Museoan dagoen Horus irudikatzen duen VI. dinastiako urre eta obsidianazko belatz buru bat bezala.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Hierakonpolis

(Ingelesez)Hierakonpolis

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-'''Hierakonpolis''', [[Goi Egipto]]ko III. nomoko hiriburua izan zen.
+'''Hierakonpolis''', [[Egipto Garaia|Goi Egiptoko]] III. nomoko hiriburua izan zen.
 Izen egiptoarra: '''Nejen''' "gotorlekua". Izen greziarra: '''Hierakonpolis'''. Izen arabiarra: '''Kom el-Ahmar''' "muino gorria".
-[[Aro aurredinastiko]]tik, [[Goi Egipto]]ko hiriburua izan zen, eta bertatik abiaut zen [[Egipto]]ko lehen [[faraoi]]tzat hartzen den [[Narmer]], bi lurrak, Egipto, alegia, batzeko. [[Egiptoko Inperio Berri]]aren garaian, hiriburua, [[El Kab|Eleithyaspolis]] izatera pasa zen.
+[[Egiptoko Aro aurredinastikoa|Aro aurredinastikotik]], [[Egipto Garaia|Goi Egiptoko]] hiriburua izan zen, eta bertatik abiaut zen [[Egipto]]ko lehen [[faraoi]]tzat hartzen den [[Narmer]], bi lurrak, Egipto, alegia, batzeko. [[Egiptoko Inperio Berri]]aren garaian, hiriburua, [[El Kab|Eleithyaspolis]] izatera pasa zen.
-Hierakonpolis, [[Horus]] jainkoaren gurtzaren gunea izan zen, lehen dinastietako erregeen jainko zaindaria, erregea bera, Horusen lurreko manifestazioa zelarik. Horusek, [[Nilo]]ren ibarraren alde emankorra ordezkatu zuen, eta [[Seth]]ek, idorra, basamortua, alegia.
+Hierakonpolis, [[Horus]] jainkoaren gurtzaren gunea izan zen, lehen dinastietako erregeen jainko zaindaria, erregea bera, Horusen lurreko manifestazioa zelarik. Horusek, [[Nilo]]ren ibarraren alde emankorra ordezkatu zuen, eta [[Set (mitologia)|Sethek]], idorra, basamortua, alegia.
 === Hierakonpolis eta egiptoar zibilizazioaren aurrekariak ===
-Lehen gune ''proto-estatalak'', Niloren ibarrean, honako toki hauetan agertzen dira: Hierakonpolis, [[Naqada]] eta [[Abidos (Egipto)|Abidosen]] ([[Naqada II]]c-d [[K. a. 3400]]-[[K. a. 3200]]).
+Lehen gune ''proto-estatalak'', Niloren ibarrean, honako toki hauetan agertzen dira: Hierakonpolis, [[Naqada]] eta [[Abidos (Egipto)|Abidosen]] ([[Naqada II]]c-d [[K. a. XXXIV. mendea|K. a. 3400]]-[[K. a. XXXII. mendea|K. a. 3200]]).
 Hierakonpolis inguruan aurkitu dira ''tenplu primitibo''en aurrekariak, [[Nilo]] ibaiaren ibarreko biztanleen txabola apalak imitatzen zituztenak.
@@ 24. lerroa: / 24. lerroa: @@
 ''Gordailu Nagusia''n, Quibellek eta Greenek ([[1898]]) honako hauek aurkitu zituzten.
-* [[Horus Eskorpioi II.a]]ren mazoa, erregeak, dirudienez, [[Behe Egipto]]ren aurka lortutako garaipena irudikatzen duena.
+* [[Horus Eskorpioi II.a]]ren mazoa, erregeak, dirudienez, [[Egipto Beherea|Behe Egiptoren]] aurka lortutako garaipena irudikatzen duena.
 * Narmerren Paleta, Gardinerren arabera, nazio bikoitzaren batasuna irudikatzen duena eta Deltako bere etsaien aurkako garaipena ospatzen duena.
-* Jasejemuyren bi eseritako estatua, [[Behe Egipto]]ren aurka lortu zuen garaipena erregistratzen duten inskripzioekin.
+* Jasejemuyren bi eseritako estatua, [[Egipto Beherea|Behe Egiptoren]] aurka lortu zuen garaipena erregistratzen duten inskripzioekin.
-Hierakonpoliseko eraikinen hondakinen artean, garai eta aro guztietako objektuak aurkitu dira, [[Kairoko Egiptoar Museoa]]n dagoen [[Horus]] irudikatzen duen [[VI. dinastia]]ko [[urre]] eta [[obsidiana]]zko [[belatz]] buru bat bezala.
+Hierakonpoliseko eraikinen hondakinen artean, garai eta aro guztietako objektuak aurkitu dira, [[Kairoko Egiptoar Museoa]]n dagoen [[Horus]] irudikatzen duen [[Egiptoko VI. dinastia|VI. dinastiako]] [[urre]] eta [[obsidiana]]zko [[belatz]] buru bat bezala.
 == Kanpo loturak ==