Ahari: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

16:38, 4 apirila 2015ko berrikusketa

Aharia (aitzineuskaraz *han-^[1] + latinetiko ARIES ⇒ *(h)anari^[2] ⇒ ahari) ardien espezieko (Ovis aries) arra da. Emeengandik duten ezberdintasun nagusia adarrak edukitzea da, normalki kiribilkatuz agertzen direnak. Ardiaren erabilera ekonomikoa bada, ahariena hauen ernalkuntza izan ohi da. Hala ere artile eta larrurako ere erabiltzen dira eta euren adarrekin dekorazioa egiten da.

Euskal Herri kirolen artean badira ahari-jokoak, animaliak babesteko hainbat udalerritan galarazitak badaude ere^[3].

Aharia euskal mitologian

Sakontzeko, irakurri: «Aari»

Arabako Okinako leize ospetsuan bizi zen ireluetako batek, ahariaren itxura hartzen zuen. Aari zeritzon.

Orohar Leizetan bizi ziren irelu-ahariak, Mariren laguntzaileak ziren. Jainkosak aharien gorputza burukotzat erabiltzen du lo egiteko. Baita beraien adarrak ere harikailtzat iruteko.

Marik oso gustoko oparitzat hartzen du ahari bat berari eskaintzea.

Erreferentziak

↑ Joseba Lakarra (2002). 65 etimologías del protovasco.
↑ Koldo Mitxelena (1976). Fonética histórica vasca. Donostia: Gipuzkoako Aldundia.
↑ Rafael Agirreri egindako elkarrizketa herri-kirolei buruz

[1] Joseba Lakarra (2002). 65 etimologías del protovasco.

[2] Koldo Mitxelena (1976). Fonética histórica vasca. Donostia: Gipuzkoako Aldundia.

[3] Rafael Agirreri egindako elkarrizketa herri-kirolei buruz

[1]

[2]

[3]

@@ 2. lerroa: / 2. lerroa: @@
 [[Fitxategi:Aharia latxa 0001.jpg|thumb|250px|[[Ardi latx muturgorri|Ahari latxa]]]]
-'''Aharia''' ([[aitzineuskara]]z ''*han-''<ref>[[Joseba Lakarra]] ([[2002]]). ''65 etimologías del protovasco''. </ref> + [[latin]]etiko ''ARIES'' ⇒ ''*(h)anari''<ref>[[Koldo Mitxelena]] ([[1976]]). ''Fonética histórica vasca''. [[Donostia]]: Gipuzkoako Aldundia.</ref> ⇒ ahari) [[ardi]]en espezieko (''Ovis aries'') arra da. Emeengandik duten ezberdintasun nagusia [[adar]]rak edukitzea da, normalki kiribilkatuz agertzen direnak.
+'''Aharia''' ([[aitzineuskara]]z ''*han-''<ref>[[Joseba Lakarra]] ([[2002]]). ''65 etimologías del protovasco''. </ref> + [[latin]]etiko ''ARIES'' ⇒ ''*(h)anari''<ref>[[Koldo Mitxelena]] ([[1976]]). ''Fonética histórica vasca''. [[Donostia]]: Gipuzkoako Aldundia.</ref> ⇒ ahari) [[ardi]]en espezieko (''Ovis aries'') arra da. Emeengandik duten ezberdintasun nagusia [[adar (argipena)|adarrak]] edukitzea da, normalki kiribilkatuz agertzen direnak.
-[[Ardi]]aren erabilera ekonomikoa bada, [[ahari]]ena hauen [[ernalkuntza]] izan ohi da. Hala ere [[artile]] eta [[larru]]rako ere erabiltzen dira eta euren [[adar]]rekin dekorazioa egiten da.
+[[Ardi]]aren erabilera ekonomikoa bada, [[ahari]]ena hauen [[ernalketa|ernalkuntza]] izan ohi da. Hala ere [[artile]] eta [[larru]]rako ere erabiltzen dira eta euren [[adar (argipena)|adarrekin]] dekorazioa egiten da.
 Euskal [[Herri kirol]]en artean badira [[ahari-joko]]ak, animaliak babesteko hainbat udalerritan galarazitak badaude ere<ref>[http://www.euskonews.com/0045zbk/elkar4501eu.html Rafael Agirreri egindako elkarrizketa herri-kirolei buruz]</ref>.
@@ 9. lerroa: / 9. lerroa: @@
 == Aharia euskal mitologian ==
 {{sakontzeko|Aari}}
-[[Araba]]ko [[Okina]]ko leize ospetsuan bizi zen ireluetako batek, ahariaren itxura hartzen zuen. [[Aari]] zeritzon.
+[[Araba]]ko [[Okina]]ko leize ospetsuan bizi zen ireluetako batek, ahariaren itxura hartzen zuen. [[Ahari (mitologia)|Aari]] zeritzon.
 Orohar Leizetan bizi ziren irelu-ahariak, [[Mari]]ren laguntzaileak ziren. Jainkosak aharien gorputza burukotzat erabiltzen du lo egiteko. Baita beraien adarrak ere harikailtzat iruteko.