Zaraitzu: berrikuspenen arteko aldeak
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
13. lerroa: | 13. lerroa: | ||
|herriaren biztanleak=625 |
|herriaren biztanleak=625 |
||
|}} |
|}} |
||
'''Zaraitzu''' [[Nafarroa]]ko ipar-ekialdean dagoen ibarra da, [[Zangozako |
'''Zaraitzu''' [[Nafarroa]]ko ipar-ekialdean dagoen ibarra da, [[Zangozako merindadea]]n. Mendebaldeko [[Pirinioak|Pirinioetako]] eskualdea da. |
||
Gaur egun 1.663 biztanle baino ez ditu ibarrak, 310 km2-ko azaleran bizi direnak (5,5 bizt/km2 inguru). Hiriburua [[Ezkaroze]] da, [[Otsagabia]] eskualdeko herririk populatuena eta handiena da eta [[Itzaltzu]], berriz, biztanle gutxien duen udalerria da. |
Gaur egun 1.663 biztanle baino ez ditu ibarrak, 310 km2-ko azaleran bizi direnak (5,5 bizt/km2 inguru). Hiriburua [[Ezkaroze]] da, [[Otsagabia]] eskualdeko herririk populatuena eta handiena da eta [[Itzaltzu]], berriz, biztanle gutxien duen udalerria da. |
||
21. lerroa: | 21. lerroa: | ||
== Mugakideak == |
== Mugakideak == |
||
Mugakide hauek ditu: Iparraldean [[Basabürüa]] ([[Zuberoa]]); hegoaldean [[Nabaskoze]] udalerria; mendebaldean [[Aezkoa]]; eta ekialdean [[Erronkariko ibarra]]. |
Mugakide hauek ditu: Iparraldean [[Basabürüa]] ([[Zuberoa]]); hegoaldean [[Nabaskoze]] udalerria; mendebaldean [[Aezkoa]]; eta ekialdean [[Erronkaribar|Erronkariko ibarra]]. |
||
== Udalerriak == |
== Udalerriak == |
||
29. lerroa: | 29. lerroa: | ||
# [[Jaurrieta]] (215). |
# [[Jaurrieta]] (215). |
||
# [[Galoze]] (106). |
# [[Galoze]] (106). |
||
# [[Espartza-Zaraitzu]] (91). |
# [[Espartza (Zaraitzu)|Espartza-Zaraitzu]] (91). |
||
# [[Sartze]] (69). |
# [[Sartze]] (69). |
||
# [[Gorza]] (53). |
# [[Gorza]] (53). |
||
142. lerroa: | 142. lerroa: | ||
== Inguru naturala == |
== Inguru naturala == |
||
=== Ibaiak === |
=== Ibaiak === |
||
[[Zaraitzu ibaia]] iparraldetik hegoaldera zeharkatzen du ibarra, bertako ardatza da eta izena ematen dio eskualdeari. |
[[Zaraitzu (ibaia)|Zaraitzu ibaia]] iparraldetik hegoaldera zeharkatzen du ibarra, bertako ardatza da eta izena ematen dio eskualdeari. |
||
=== Mendiak === |
=== Mendiak === |
||
[[Abodiko mendilerroa]]k banatzen du ibarra [[Aezkoa]]rekin mendebaldean eta [[Iratiko |
[[Abodiko mendilerroa]]k banatzen du ibarra [[Aezkoa]]rekin mendebaldean eta [[Irati|Iratiko oihanarekin]] iparraldean. |
||
[[Orhi]] mendiak (2.017 m), mendebaldeko [[ |
[[Orhi]] mendiak (2.017 m), mendebaldeko [[Pirinioak|Pirinioetako]] lehen gailurra 2.000 metro baino altuagoa dena, bereizten ditu eskualdea eta [[Larraine]] aldea ([[Zuberoa]]). |
||
== Zaraitzuera == |
== Zaraitzuera == |
||
Bertako [[euskalki]]a, [[zaraitzuera]] edo ''"Zaraitzuko uskara"'', bertakoek oraindik erabiltzen zuten [[XX. mendea]]ren bukaeran. Bonaparte printzeak euskalki hau Ekialdeko Behe Nafarrerarekin batera sailkatu zuen. [[Koldo Zuazo]]ren sailkapenean, ordea, [[Erronkariera]] eta Zaraitzuera [[Ekialdeko nafar euskalkia|Ekialdeko Nafarrera]] deitzen duen euskalkiaren bi hizkerak dira. |
Bertako [[euskalki]]a, [[zaraitzuera]] edo ''"Zaraitzuko uskara"'', bertakoek oraindik erabiltzen zuten [[XX. mendea]]ren bukaeran. Bonaparte printzeak euskalki hau Ekialdeko Behe Nafarrerarekin batera sailkatu zuen. [[Koldo Zuazo]]ren sailkapenean, ordea, [[Erronkariera]] eta Zaraitzuera [[Ekialdeko nafar euskalkia|Ekialdeko Nafarrera]] deitzen duen euskalkiaren bi hizkerak dira. |
||
Gaur egun, [[Euskararen Foru Legea]]k bitan banatu du ibarra hizkuntza-lurraldeei dagokienez: Alde batetik, alde mistoan ia udalerri guztiak ditugu, [[Otsagabia]], [[Ezkaroze]], [[Jaurrieta]], [[Espartza-Zaraitzu]], [[Sartze]], [[Gorza]], [[Orontze]] eta [[Itzaltzu]] alegia, eta bertzetik, alde ez euskaldunean ibarreko hegoaldean [[Galoze]] dugu bakarrik. |
Gaur egun, [[Euskararen Foru Legea]]k bitan banatu du ibarra hizkuntza-lurraldeei dagokienez: Alde batetik, alde mistoan ia udalerri guztiak ditugu, [[Otsagabia]], [[Ezkaroze]], [[Jaurrieta]], [[Espartza (Zaraitzu)|Espartza-Zaraitzu]], [[Sartze]], [[Gorza]], [[Orontze]] eta [[Itzaltzu]] alegia, eta bertzetik, alde ez euskaldunean ibarreko hegoaldean [[Galoze]] dugu bakarrik. |
||
== Festak == |
== Festak == |
||
* [[Irailaren 8]]an, [[ |
* [[Irailaren 8]]an, [[Otsagabia]]ko jaiak. |
||
* [[Irailaren 17]]an, [[Muskilda]]ko Andre Maria. |
* [[Irailaren 17]]an, [[Muskilda]]ko Andre Maria. |
||
== Zaraitzuar ezagunak == |
== Zaraitzuar ezagunak == |
||
* [[Gabriel Urralburu]] ([[1950]]-), [[Nafarroa]]ko Lehendakari ohia ([[1984]]-[[1991]]). |
* [[Gabriel Urralburu]] ([[1950]]-), [[Nafarroa]]ko Lehendakari ohia ([[1984]]-[[1991]]). |
||
* [[Miguel De Andres]] ([[1957]]-), [[Athletic]] |
* [[Miguel De Andres]] ([[1957]]-), [[Bilboko Athletic Kluba|Athleticeko]] futbolaria izandakoa. |
||
* [[Cesar Krutxaga]] ([[1974]]-), [[Osasuna |
* [[Cesar Krutxaga]] ([[1974]]-), [[Osasuna futbol kluba|Osasunako]] kapitaina. |
||
== Ikus, gainera == |
== Ikus, gainera == |
||
* [[Nafarroako eskualdeak]] |
* [[Nafarroa Garaiko eskualdeak|Nafarroako eskualdeak]] |
||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
16:42, 4 apirila 2015ko berrikusketa
Zaraitzu | ||
---|---|---|
Euskal Herria | ||
| ||
Administrazioa | ||
Herrialdea | Nafarroa | |
Udalerriak | 16 | |
Herri handiena | Otsagabia | |
Izen ofiziala | ||
Geografia | ||
Koordenatuak | 42°53′33″N 1°05′10″W / 42.89261884°N 1.08619158°W | |
Azalera | 310 km² | |
Demografia | ||
Biztanleria | 1.337 (2021: −11) | |
Dentsitatea | 4,31 biztanle/km² |
Zaraitzu Nafarroako ipar-ekialdean dagoen ibarra da, Zangozako merindadean. Mendebaldeko Pirinioetako eskualdea da.
Gaur egun 1.663 biztanle baino ez ditu ibarrak, 310 km2-ko azaleran bizi direnak (5,5 bizt/km2 inguru). Hiriburua Ezkaroze da, Otsagabia eskualdeko herririk populatuena eta handiena da eta Itzaltzu, berriz, biztanle gutxien duen udalerria da.
Mugakideak
Mugakide hauek ditu: Iparraldean Basabürüa (Zuberoa); hegoaldean Nabaskoze udalerria; mendebaldean Aezkoa; eta ekialdean Erronkariko ibarra.
Udalerriak
- Otsagabia (625 biztanle).
- Ezkaroze (340).
- Jaurrieta (215).
- Galoze (106).
- Espartza-Zaraitzu (91).
- Sartze (69).
- Gorza (53).
- Orontze (51).
- Itzaltzu (49).
Herriak
Biztanleriaren bilakaera
Udalerria | 1975 | 1981 | 1986 | 1991 | 1996 | 2001 | 2005 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Espartza | 199 | 160 | 159 | 136 | 122 | 103 | 100 |
Ezkaroze | 466 | 431 | 400 | 365 | 364 | 358 | 363 |
Galoze | 149 | 135 | 142 | 133 | 124 | 121 | 118 |
Gorza | 122 | 113 | 106 | 90 | 79 | 72 | 65 |
Itzaltzu | 84 | 54 | 52 | 49 | 49 | 45 | 46 |
Jaurrieta | 415 | 391 | 359 | 321 | 268 | 238 | 225 |
Otsagabia | 826 | 777 | 721 | 676 | 701 | 666 | 651 |
Orontze | 66 | 70 | 70 | 57 | 53 | 56 | 55 |
Sartze | 121 | 112 | 106 | 111 | 84 | 79 | 81 |
guztira | 2448 | 2243 | 2115 | 1938 | 1844 | 1738 | 1704 |
Inguru naturala
Ibaiak
Zaraitzu ibaia iparraldetik hegoaldera zeharkatzen du ibarra, bertako ardatza da eta izena ematen dio eskualdeari.
Mendiak
Abodiko mendilerroak banatzen du ibarra Aezkoarekin mendebaldean eta Iratiko oihanarekin iparraldean.
Orhi mendiak (2.017 m), mendebaldeko Pirinioetako lehen gailurra 2.000 metro baino altuagoa dena, bereizten ditu eskualdea eta Larraine aldea (Zuberoa).
Zaraitzuera
Bertako euskalkia, zaraitzuera edo "Zaraitzuko uskara", bertakoek oraindik erabiltzen zuten XX. mendearen bukaeran. Bonaparte printzeak euskalki hau Ekialdeko Behe Nafarrerarekin batera sailkatu zuen. Koldo Zuazoren sailkapenean, ordea, Erronkariera eta Zaraitzuera Ekialdeko Nafarrera deitzen duen euskalkiaren bi hizkerak dira.
Gaur egun, Euskararen Foru Legeak bitan banatu du ibarra hizkuntza-lurraldeei dagokienez: Alde batetik, alde mistoan ia udalerri guztiak ditugu, Otsagabia, Ezkaroze, Jaurrieta, Espartza-Zaraitzu, Sartze, Gorza, Orontze eta Itzaltzu alegia, eta bertzetik, alde ez euskaldunean ibarreko hegoaldean Galoze dugu bakarrik.
Festak
- Irailaren 8an, Otsagabiako jaiak.
- Irailaren 17an, Muskildako Andre Maria.
Zaraitzuar ezagunak
- Gabriel Urralburu (1950-), Nafarroako Lehendakari ohia (1984-1991).
- Miguel De Andres (1957-), Athleticeko futbolaria izandakoa.
- Cesar Krutxaga (1974-), Osasunako kapitaina.
Ikus, gainera
Erreferentziak
- ↑ Source : Nafarroako Estatistika Institutua
Kanpo loturak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Zaraitzu |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Nafarroa |
- (Gaztelaniaz)Zaraitzuko Ibaxaren Batzordearen webgunea
- (Gaztelaniaz) Zaraitzu eta Erronkariko landetxeen webgunea