Santiago Onaindia: berrikuspenen arteko aldeak
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
| 12. lerroa: | 12. lerroa: | ||
}} |
}} |
||
Aita '''Santi Onaindia Baseta'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> ([[Amoroto]], [[Bizkaia]], [[1909]]ko [[martxoaren 24]]a - [[Gasteiz]], [[Araba]], [[1996]]ko [[otsailaren 11]]) [[euskal idazle]]a, [[karmeldar]] fraidea, apaiza eta itzultzailea izan zen. Euskaltzain ohorezko (1979) eta 1991z geroztik [[ |
Aita '''Santi Onaindia Baseta'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> ([[Amoroto]], [[Bizkaia]], [[1909]]ko [[martxoaren 24]]a - [[Gasteiz]], [[Araba]], [[1996]]ko [[otsailaren 11]]) [[euskal idazle]]a, [[karmeldar]] fraidea, apaiza eta itzultzailea izan zen. Euskaltzain ohorezko (1979) eta 1991z geroztik [[Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartea|EIZIEko]] ohorezko bazkidea izan zen. |
||
{{aipu|Haren nortasunaren funtsa ezaugarri bi hauetan datza: alde batetik, karmeldar elizgizon-fraide izatean, eta bestetik, euskal letretako gizona izatean. Bietan ere lan ugari egindako gizona dugu.<ref>Luis BARAIAZARRA eta Julen URKIZA: ''Santiago Onaindia'', Bidegileak bilduma, Eusko Jaurlaritza, 1998.</ref>}} |
{{aipu|Haren nortasunaren funtsa ezaugarri bi hauetan datza: alde batetik, karmeldar elizgizon-fraide izatean, eta bestetik, euskal letretako gizona izatean. Bietan ere lan ugari egindako gizona dugu.<ref>Luis BARAIAZARRA eta Julen URKIZA: ''Santiago Onaindia'', Bidegileak bilduma, Eusko Jaurlaritza, 1998.</ref>}} |
||
| 20. lerroa: | 20. lerroa: | ||
Larrean egin zituen lehen eliz ikasketak. Gero, Markinan, Gasteizen eta Begoñan ikasketa haiek osatu ondoren, 1934an apaiztu zen. Gerra hasi zenean, gudarien kapilaua izan zen Euskal Herriko kanpainan barrena. Kartzelan egon zen hiru urtez. Gerra aurretik, ''Euskal Esnalea, Karmen'go Argia, [[Pyrenaica]], Ekin, Yakintza, Eguna'' eta ''Euzkadi'' aldizkarietan idatzi zuen. |
Larrean egin zituen lehen eliz ikasketak. Gero, Markinan, Gasteizen eta Begoñan ikasketa haiek osatu ondoren, 1934an apaiztu zen. Gerra hasi zenean, gudarien kapilaua izan zen Euskal Herriko kanpainan barrena. Kartzelan egon zen hiru urtez. Gerra aurretik, ''Euskal Esnalea, Karmen'go Argia, [[Pyrenaica]], Ekin, Yakintza, Eguna'' eta ''Euzkadi'' aldizkarietan idatzi zuen. |
||
1951n, ''Karmen'go Amaren Egutegia'' sortu zuen, gerora ''Karmel'' aldizkaria bihurtu zena. 1959an, berriz, ''[[Olerti]]'' aldizkaria sortu zuen. Onaindiaren hasierako liburuetako bat ''Milla euskal olerki eder'' (1954) izeneko antologia zabala izan zen. 1965ean ''Jolasketa'' argitaratu zuen. Haur jolasen bilduma bat da, zenbait idazleren testuekin osatua. Euskal idazleen gutun [[antologia]] bat ere eman zuen argitara, 1974an, ''Eskutitzak'' izenburupean. Saioak ere argitaratu zituen: ''Gure bertsolariak'' (1964), ''Enbeita oleskaria'' (1965), ''Gure urretxindorra: Enbeita'tar Kepa'' (1971), ''Euskaldunak eta osasuna ''(1984), ''Arana Goiri'tar Sabin olerkaria'' (1982), eta ''Euskal Literatura'' (1972-1990, Euskal literaturaren historia 6 liburukitan). Bestalde, olerkiak ere idatzi zituen: 1970ean, 1929-1950 urte bitarteko olerki guztiak biltzen dituen ''Goiznabar'' liburua argitaratu zuen, eta geroztik olerki guztien bilduma osoa kaleratu zuen. |
1951n, ''Karmen'go Amaren Egutegia'' sortu zuen, gerora ''Karmel'' aldizkaria bihurtu zena. 1959an, berriz, ''[[Olerkigintza|Olerti]]'' aldizkaria sortu zuen. Onaindiaren hasierako liburuetako bat ''Milla euskal olerki eder'' (1954) izeneko antologia zabala izan zen. 1965ean ''Jolasketa'' argitaratu zuen. Haur jolasen bilduma bat da, zenbait idazleren testuekin osatua. Euskal idazleen gutun [[antologia]] bat ere eman zuen argitara, 1974an, ''Eskutitzak'' izenburupean. Saioak ere argitaratu zituen: ''Gure bertsolariak'' (1964), ''Enbeita oleskaria'' (1965), ''Gure urretxindorra: Enbeita'tar Kepa'' (1971), ''Euskaldunak eta osasuna ''(1984), ''Arana Goiri'tar Sabin olerkaria'' (1982), eta ''Euskal Literatura'' (1972-1990, Euskal literaturaren historia 6 liburukitan). Bestalde, olerkiak ere idatzi zituen: 1970ean, 1929-1950 urte bitarteko olerki guztiak biltzen dituen ''Goiznabar'' liburua argitaratu zuen, eta geroztik olerki guztien bilduma osoa kaleratu zuen. |
||
Zenbait idazleren lanak bildu, prestatu eta kaleratu zituen, hala nola [[Arrese Beitia]]renak, [[Txomin Agirre]]renak, [[ |
Zenbait idazleren lanak bildu, prestatu eta kaleratu zituen, hala nola [[Arrese Beitia]]renak, [[Txomin Agirre]]renak, [[Evaristo Bustintza|Kirikiñorenak]] eta [[Lauaxeta]]renak. [[Rabindranath Tagore|Tagore]], [[Virgilio]], Santa Teresa, [[Dante Alighieri|Dante]], [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]], [[Homero]] eta Baroja itzuli ditu euskarara. |
||
1991. urteaz geroztik EIZIE Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartearen ohorezko kidea izan zen, eta Bertsozaleen Elkarteak ere omenaldia eskaini zion 1993an. [[Euskarazaintza]] elkarteko kidea ere izan zen. |
1991. urteaz geroztik EIZIE Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartearen ohorezko kidea izan zen, eta Bertsozaleen Elkarteak ere omenaldia eskaini zion 1993an. [[Euskarazaintza]] elkarteko kidea ere izan zen. |
||
20:05, 4 apirila 2015ko berrikusketa
| Datu pertsonalak | ||
|---|---|---|
| Izen osoa | Santiago Onaindia Baseta | |
| Ezizena | Igotz, Otarri | |
| Jaio | 1909ko martxoaren 24a | |
| Amoroto (Bizkaia) | ||
| Hil | 1996ko otsailaren 11 | |
| Gasteiz (Araba) | ||
Aita Santi Onaindia Baseta[1] (Amoroto, Bizkaia, 1909ko martxoaren 24a - Gasteiz, Araba, 1996ko otsailaren 11) euskal idazlea, karmeldar fraidea, apaiza eta itzultzailea izan zen. Euskaltzain ohorezko (1979) eta 1991z geroztik EIZIEko ohorezko bazkidea izan zen.
| « | Haren nortasunaren funtsa ezaugarri bi hauetan datza: alde batetik, karmeldar elizgizon-fraide izatean, eta bestetik, euskal letretako gizona izatean. Bietan ere lan ugari egindako gizona dugu.[2] | » |
Bizitza eta ibilbide literarioa
Larrean egin zituen lehen eliz ikasketak. Gero, Markinan, Gasteizen eta Begoñan ikasketa haiek osatu ondoren, 1934an apaiztu zen. Gerra hasi zenean, gudarien kapilaua izan zen Euskal Herriko kanpainan barrena. Kartzelan egon zen hiru urtez. Gerra aurretik, Euskal Esnalea, Karmen'go Argia, Pyrenaica, Ekin, Yakintza, Eguna eta Euzkadi aldizkarietan idatzi zuen.
1951n, Karmen'go Amaren Egutegia sortu zuen, gerora Karmel aldizkaria bihurtu zena. 1959an, berriz, Olerti aldizkaria sortu zuen. Onaindiaren hasierako liburuetako bat Milla euskal olerki eder (1954) izeneko antologia zabala izan zen. 1965ean Jolasketa argitaratu zuen. Haur jolasen bilduma bat da, zenbait idazleren testuekin osatua. Euskal idazleen gutun antologia bat ere eman zuen argitara, 1974an, Eskutitzak izenburupean. Saioak ere argitaratu zituen: Gure bertsolariak (1964), Enbeita oleskaria (1965), Gure urretxindorra: Enbeita'tar Kepa (1971), Euskaldunak eta osasuna (1984), Arana Goiri'tar Sabin olerkaria (1982), eta Euskal Literatura (1972-1990, Euskal literaturaren historia 6 liburukitan). Bestalde, olerkiak ere idatzi zituen: 1970ean, 1929-1950 urte bitarteko olerki guztiak biltzen dituen Goiznabar liburua argitaratu zuen, eta geroztik olerki guztien bilduma osoa kaleratu zuen.
Zenbait idazleren lanak bildu, prestatu eta kaleratu zituen, hala nola Arrese Beitiarenak, Txomin Agirrerenak, Kirikiñorenak eta Lauaxetarenak. Tagore, Virgilio, Santa Teresa, Dante, Goethe, Homero eta Baroja itzuli ditu euskarara.
1991. urteaz geroztik EIZIE Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartearen ohorezko kidea izan zen, eta Bertsozaleen Elkarteak ere omenaldia eskaini zion 1993an. Euskarazaintza elkarteko kidea ere izan zen.
Lanak
Saiakera
- Arana Goiri (1982, egilea editore)
- Eskutitzak euskal literaturari buruz (1974, egilea editore)
Poesia
- Egieder. Urre-bitsa. I. Gogo-birunda. 77: Gogai-zuriketa. III: Zeru ta baratz. IV: Argi ta margo (1962, Gráficas Bilbao)
- Egieder. Uskeriak. I: Begian dardar. II: Barrua miñez. III: Jainkokezkaz. IV: Inguru-minguru (1961, Gráficas Bilbao)
- Gaurko olerkarien euskal lan aukeratuak (1981, GEU)
- Milla euskal-olerki eder. I-II (1954, Karmeldarrak)
- Olerki guztien bilduma (1989, Karmel)
- Nere baserria (1985, egilea editore)
Antzerkia
- 25 antzerki labur (1985, egilea editore)
Bertsoa
- Enbeita olerkaria (1878-1942) (1966, Itxaropena)
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.
- ↑ Luis BARAIAZARRA eta Julen URKIZA: Santiago Onaindia, Bidegileak bilduma, Eusko Jaurlaritza, 1998.
Kanpo loturak
- Santi Onaindia, Literaturaren Zubitegian
- Santi Onaindiaren idazlan guztiak, online
- Idoia ESTORNÉS ZUBIZARRETA: «Santiago Onaindia Baseta», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
  |
Artikulu hau euskal idazle bati buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |