Bihar (India): berrikuspenen arteko aldeak

Aldatu loturak
Koordenatuak: 25°N 85°E / 25°N 85°E / 25; 85
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{[Cc]ommons[ck]at\|(.*)\}\} +{{commonskat}})
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
27. lerroa: 27. lerroa:


== Geografia ==
== Geografia ==
Bihar ekialdean [[Mendebaldeko Bengala]], mendebaldean [[Uttar Pradesh]] , iparraldean [[Nepal]] eta hegoaldean [[Jharkhand]] ditu mugakideak. Biharko ordokia [[Ganges]] ibaiak bitan zatituta dago, estatua mendebaldetik ekialdera zeharkatzen duena. Biharrek 6.764,14 [[km²]] [[baso]]-azalera du, hau da bere azalera osoaren %7,1a<ref name="india.gov.in">[http://india.gov.in/knowindia/st_bihar.php Indiako gobernuaren webgunea]</ref>.
Bihar ekialdean [[Mendebaldeko Bengala]], mendebaldean [[Uttar Pradesh]] , iparraldean [[Nepal]] eta hegoaldean [[Jharkhand]] ditu mugakideak. Biharko ordokia [[Ganges]] ibaiak bitan zatituta dago, estatua mendebaldetik ekialdera zeharkatzen duena. Biharrek 6.764,14 [[kilometro koadro|km²]] [[baso]]-azalera du, hau da bere azalera osoaren %7,1a<ref name="india.gov.in">[http://india.gov.in/knowindia/st_bihar.php Indiako gobernuaren webgunea]</ref>.


[[Ganges]]ek ez ezik, [[Gandaki|Gandak]] eta [[Koshi ibaia|Koshi]] bere iparraldeko ibaiadarrek ere zeharkatua da, [[Himalaia]] [[nepal]]darrean dagoen [[Katmandu]] haranean jaioak.
[[Ganges]]ek ez ezik, [[Gandaki (argipena)|Gandak]] eta [[Kosi|Koshi]] bere iparraldeko ibaiadarrek ere zeharkatua da, [[Himalaia]] [[nepal]]darrean dagoen [[Katmandu]] haranean jaioak.


== Historia ==
== Historia ==
Bihar "[[Magadha]]" izena zuen antzinean. Magadha bi ohituraren iturria izan zen: [[jainismo]]a eta [[budismo]]a. [[India]]r inperiorik handiena, [[Maurya Inperioa]], Magadhan ere sortua izan zen [[k. a. 325]]ean, hiriburua [[Patliputra]] (egungo [[Patna]]) izanik. Batzuen ustez, [[maurya]]r enperadorea zen [[Ashoka]], Patliputran jaioa, inoizko [[India]]ko enperadorerik boteretsuena izan zen.
Bihar "[[Magadha]]" izena zuen antzinean. Magadha bi ohituraren iturria izan zen: [[jainismo]]a eta [[budismo]]a. [[India]]r inperiorik handiena, [[Maurya Inperioa]], Magadhan ere sortua izan zen [[k. a. 325]]ean, hiriburua [[Patliputra]] (egungo [[Patna]]) izanik. Batzuen ustez, [[maurya Inperioa|mauryar]] enperadorea zen [[Asoka|Ashoka]], Patliputran jaioa, inoizko [[India]]ko enperadorerik boteretsuena izan zen.


== Barrutiak ==
== Barrutiak ==
100. lerroa: 100. lerroa:
! colspan="3" | Biharko hizkuntzak<ref> [http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement3.htm 2001eko erroldaren datuak]</ref>
! colspan="3" | Biharko hizkuntzak<ref> [http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement3.htm 2001eko erroldaren datuak]</ref>
|-
|-
! [[Hizkuntz]]a || Familia-hizkuntza || Hiztunak (%)
! [[Hizkuntza]] || Familia-hizkuntza || Hiztunak (%)
|-
|-
| [[Hindi]] || [[Indo-ariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %73,12a
| [[Hindi]] || [[Indoariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %73,12a
|-
|-
| [[Bhojpuri]] || [[Indo-ariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %15a
| [[Bhojpuri]] || [[Indoariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %15a
|-
|-
| [[Magahi]] || [[Indo-ariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %14a
| [[Magahi]] || [[Indoariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %14a
|-
|-
| [[Maithili]] || [[Indo-ariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %14,27a
| [[Maithili]] || [[Indoariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %14,27a
|-
|-
| [[Bajjika]] || [[Indo-ariar hizkuntzak|Indo-ariar]] ||
| [[Bajjika]] || [[Indoariar hizkuntzak|Indo-ariar]] ||
|-
|-
| [[Urdu]] || [[Indo-ariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %11,41a
| [[Urdu]] || [[Indoariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %11,41a
|-
|-
| [[Bengalera]] || [[Indo-ariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %0,53a
| [[Bengalera]] || [[Indoariar hizkuntzak|Indo-ariar]] || %0,53a
|-
|-
| [[Santali]] || [[Austro-asiar hizkuntzak|Austro-asiar]] || %0,47a
| [[Santali]] || [[Austro-asiar hizkuntzak|Austro-asiar]] || %0,47a

21:15, 4 apirila 2015ko berrikusketa

Bihar
 India
Administrazioa
Izen ofizialaबिहार
بہار
Herrialdea India
ISO 3166-2IN-BR
HiriburuaPatna
Chief Minister of Bihar (en) ItzuliNitish Kumar (en) Itzuli
Zatiketa
Geografia
Koordenatuak25°N 85°E / 25°N 85°E / 25; 85
Azalera99,200 km²
MugakideakJharkhand, Mendebaldeko Bengala, Uttar Pradesh, Ekialdeko eskualdea eta Erdialdeko eskualdea
Demografia
Biztanleria103.804.637 (2011)
0 (2011)
alt_left 49.821.295 (%48) (%52,3) 54.278.157 alt_right
landa eremua
Landa eremua
 11.758.016 (%11.3)92.341.436 (%89) 
hiriak
Hiriak
alfabetatuak
alfabetatuak
 52.504.553 (%50.6)51.594.899 (%49.7) 
analfabetoak
analfabetoak
Dentsitatea880 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremuaUTC+05:30
MatrikulaBR
www.gov.bih.nic.in

Bihar (hindiz बिहार, urduz: بہار bɪhaːr) India ekialdeko estatua da.

Geografia

Bihar ekialdean Mendebaldeko Bengala, mendebaldean Uttar Pradesh , iparraldean Nepal eta hegoaldean Jharkhand ditu mugakideak. Biharko ordokia Ganges ibaiak bitan zatituta dago, estatua mendebaldetik ekialdera zeharkatzen duena. Biharrek 6.764,14 km² baso-azalera du, hau da bere azalera osoaren %7,1a[1].

Gangesek ez ezik, Gandak eta Koshi bere iparraldeko ibaiadarrek ere zeharkatua da, Himalaia nepaldarrean dagoen Katmandu haranean jaioak.

Historia

Bihar "Magadha" izena zuen antzinean. Magadha bi ohituraren iturria izan zen: jainismoa eta budismoa. Indiar inperiorik handiena, Maurya Inperioa, Magadhan ere sortua izan zen k. a. 325ean, hiriburua Patliputra (egungo Patna) izanik. Batzuen ustez, mauryar enperadorea zen Ashoka, Patliputran jaioa, inoizko Indiako enperadorerik boteretsuena izan zen.

Barrutiak

Estatuko mapa

Bihar 9 dibisiotan eta 38 barrutitan banatuta dago administratiboki.

Dibisioak honako hauek ziren:

  • Patna
  • Tirhut
  • Saran
  • Darbhanga
  • Kosi
  • Purnia
  • Bhagalpur
  • Munger
  • Magadh

Barrutiak, berriz, hauek:

Dibisioa Hriburua Barrutia
Bhagalpur Bhagalpur Banka, Bhagalpur
Darbhanga Darbhanga Begusarai, Darbhanga, Madhubani, Samastipur
Kosi Saharsa Madhepura, Saharsa, Supaul
Magadh Gaya Arwal, Aurangabad, Gaya, Jehanabad, Nawada
Munger Munger Jamui, Khagaria, Munger, Lakhisarai, Sheikhpura
Patna Patna Bhojpur, Buxar, Kaimur, Patna, Rohtas, Nalanda
Purnia Purnea Araria, Katihar, Kishanganj, Purnia
Saran Chapra Gopalganj, Saran, Siwan
Tirhut Muzaffarpur Ekialdeko Champaran, Mendebaldeko Champaran, Muzaffarpur, Sheohar, Sitamarhi, Vaishali

Demografia

Hona hemen irakurtzen eta idazten dakitenen datuak:

Alfabetatuak 1951~2001[2]
Urtea Guztira Gizonak Emakumeak
1951 13,49 22,68 4,22
1961 21,95 35,85 8,11
1971 23,17 35,86 9,86
1981 32,32 47,11 16,61
1991 37,49 51,37 21,99
2001 47,53 60,32 33,57

Hindi eta Urdu hizkuntza ofizialak badira ere, gehienek Bihari hizkuntzetako bat menperatzen dute: Bhojpuri, Magadhi, Maithili edo Angika. Hona hemen estatuko hiztunen datuak:

Biharko hizkuntzak[3]
Hizkuntza Familia-hizkuntza Hiztunak (%)
Hindi Indo-ariar %73,12a
Bhojpuri Indo-ariar %15a
Magahi Indo-ariar %14a
Maithili Indo-ariar %14,27a
Bajjika Indo-ariar
Urdu Indo-ariar %11,41a
Bengalera Indo-ariar %0,53a
Santali Austro-asiar %0,47a

Galeria

Erreferentziak

  1. ↑ Indiako gobernuaren webgunea
  2. ↑ Alfabetazioa
  3. ↑ 2001eko erroldaren datuak

Kanpo loturak

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bihar_(India)&oldid=4814081"(e)tik eskuratuta