Glizina: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Wisteria lotu du, Wikidataren arabera.
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
6. lerroa: 6. lerroa:
| irudiaren tamaina = 240px
| irudiaren tamaina = 240px
| irudiaren testua = ''Wisteria sinensis'' loretan
| irudiaren testua = ''Wisteria sinensis'' loretan
| erreinua = [[Plantae]]
| erreinua = [[Landare|Plantae]]
| banaketa = [[Landare loreduna|Magnoliophyta]]
| banaketa = [[Landare loreduna|Magnoliophyta]]
| ordena = [[Fabales]]
| ordena = [[Fabales]]
| familia = [[Fabaceae]]
| familia = [[Lekadun|Fabaceae]]
| generoa = '''''Wisteria'''''
| generoa = '''''Wisteria'''''
| genero aditua = [[Thomas Nuttall]]
| genero aditua = [[Thomas Nuttall]]
}}
}}
'''Glizina'''<ref>Euskaltzaindia: [[Hiztegi Batua]].</ref> [[Fabaceae]] familiako '''''Wisteria''''' generoa osatzen duten landareak dira. Landare zurkarak dira, [[igokari]]ak, eta [[lore]] usaintsu ugari dituztelako apaingarri gisa erabiltzen dira. [[Tximeleta]] itxurako loreak dituzte, mordo zintzilikatuetan bilduta eta [[lorezil]] elkartuekin. Obulutegia [[leka]] bihurtzen da, eta hazi txiki gogorrak ditu barruan. Hosto konposatuak dituzte, berde kolorekoak. Ekialde urrunekoak eta Hego Ameriketakoak dira jatorriz.
'''Glizina'''<ref>Euskaltzaindia: [[Hiztegi Batua]].</ref> [[Lekadun|Fabaceae]] familiako '''''Wisteria''''' generoa osatzen duten landareak dira. Landare zurkarak dira, [[igokari]]ak, eta [[lore]] usaintsu ugari dituztelako apaingarri gisa erabiltzen dira. [[Tximeleta]] itxurako loreak dituzte, mordo zintzilikatuetan bilduta eta [[estamine|lorezil]] elkartuekin. Obulutegia [[leka]] bihurtzen da, eta hazi txiki gogorrak ditu barruan. Hosto konposatuak dituzte, berde kolorekoak. Ekialde urrunekoak eta Hego Ameriketakoak dira jatorriz.


== Izena ==
== Izena ==
30. lerroa: 30. lerroa:


<gallery>
<gallery>
Image:Wisteria glycine centenaire face.JPG|160 urteko glizina, zirkinferentzia 1m20, [[Côtes d'Armor]] departamenduan "zuhaitz aipagarri" sailkatua.
Image:Wisteria glycine centenaire face.JPG|160 urteko glizina, zirkinferentzia 1m20, [[Côtes-d'Armor|Côtes d'Armor]] departamenduan "zuhaitz aipagarri" sailkatua.
Image:Wisteria4.jpg|''Wisteria sinensis'' 'Alba'
Image:Wisteria4.jpg|''Wisteria sinensis'' 'Alba'
Image:Wisteria5.jpg|''Wisteria sinensis'' 'Alba', loreak
Image:Wisteria5.jpg|''Wisteria sinensis'' 'Alba', loreak
40. lerroa: 40. lerroa:
* ''Wisteria brachybotrys'' Siebold & Zucc.
* ''Wisteria brachybotrys'' Siebold & Zucc.
* ''Wisteria brevidentata''
* ''Wisteria brevidentata''
* ''[[Wisteria floribunda]]'' (Willd.) DC. Japoniako glizina, jatorriz [[Japonia]]koa, Erresuma Batuan 1820an sartua<ref name="Verhaeghe">Verhaeghe, P. 2004. CLEF DES PLANTES SARMENTEUSES RUSTIQUES EN BELGIQUE. TAXONOMANIA 11:1-26</ref>.
* ''[[Japoniako glizina|Wisteria floribunda]]'' (Willd.) DC. Japoniako glizina, jatorriz [[Japonia]]koa, Erresuma Batuan 1820an sartua<ref name="Verhaeghe">Verhaeghe, P. 2004. CLEF DES PLANTES SARMENTEUSES RUSTIQUES EN BELGIQUE. TAXONOMANIA 11:1-26</ref>.
* ''Wisteria × formosa'' Rehd. [''W. floribunda'' (WILLDENOW) DE CANDOLLE × ''W. sinensis'' (SIMS) SWEET, syn. ''W. floribunda'' ‘Domino’] Formosako glizina, 1905an lortutako hibridoa<ref name="Verhaeghe" />.
* ''Wisteria × formosa'' Rehd. [''W. floribunda'' (WILLDENOW) DE CANDOLLE × ''W. sinensis'' (SIMS) SWEET, syn. ''W. floribunda'' ‘Domino’] Formosako glizina, 1905an lortutako hibridoa<ref name="Verhaeghe" />.
* ''Wisteria frutescen'' (L.) Poir.
* ''Wisteria frutescen'' (L.) Poir.
** ''Wisteria frutescens'' var. ''macrostachya''
** ''Wisteria frutescens'' var. ''macrostachya''
* ''[[Wisteria sinensis]]'' (Sims) DC. Txinako glizina, jatorriz [[Txina]]koa. Frantzian XVIII. mende hasieran sartua<ref name="Verhaeghe" />.
* ''[[Txinako glizina|Wisteria sinensis]]'' (Sims) DC. Txinako glizina, jatorriz [[Txinako Herri Errepublika|Txinakoa]]. Frantzian XVIII. mende hasieran sartua<ref name="Verhaeghe" />.
* ''Wisteria venusta'' Belusezko glizina, jatorriz Txinakoa. Japonian 1900an sartua<ref name="Verhaeghe" />.
* ''Wisteria venusta'' Belusezko glizina, jatorriz Txinakoa. Japonian 1900an sartua<ref name="Verhaeghe" />.
* ''Wisteria villosa''
* ''Wisteria villosa''

23:06, 15 apirila 2015ko berrikusketa

Artikulu hau landareari buruzkoa da; aminoazidoa gaitzat duena beste hau da: «Glikokola»
Taxotaula bat irakurtzeko eraWikipedia:Taxotaula bat irakurtzeko era
Taxotaula bat irakurtzeko era
Glizinak
Wisteria sinensis loretan
Wisteria sinensis loretan


Sailkapen zientifikoa
Erreinua: Plantae
Ordena: Fabales
Familia: Fabaceae
Generoa: Wisteria
Thomas Nuttall

Glizina[1] Fabaceae familiako Wisteria generoa osatzen duten landareak dira. Landare zurkarak dira, igokariak, eta lore usaintsu ugari dituztelako apaingarri gisa erabiltzen dira. Tximeleta itxurako loreak dituzte, mordo zintzilikatuetan bilduta eta lorezil elkartuekin. Obulutegia leka bihurtzen da, eta hazi txiki gogorrak ditu barruan. Hosto konposatuak dituzte, berde kolorekoak. Ekialde urrunekoak eta Hego Ameriketakoak dira jatorriz.

Izena

Wisteria izena Caspar Wistar anatomistaren omenez eman zitzaion.

Glizina izena Glycine generotik datorkio, XVIII. mendean Carl Ludwig Willdenow botanistak generoa sortu eta bertan sailkatu baitzituen bi landare: Glycine floribunda eta Glycine sinensis. Baina, XIX. mendean, bi espezie horiek genero berri batean batu ziren, Wisteria izenekoan, eta Wisteria floribunda eta Wisteria sinensis izen zientifikoa hartu. Hala ere, Glycine izena (euskaraz Glizina) izaten jarraitu zuten eguneroko hizkuntzan.

Irudiak

  • Wisteria sinensis
    Wisteria sinensis
  • Wisteria floribunda 'Violacea Plena'
    Wisteria floribunda 'Violacea Plena'
  • Wisteria floribunda 'Violacea Plena', loreak
    Wisteria floribunda 'Violacea Plena', loreak
  • 20 metroko zuhaitzean
    20 metroko zuhaitzean
  • 160 urteko glizina, zirkinferentzia 1m20, Côtes d'Armor departamenduan "zuhaitz aipagarri" sailkatua.
    160 urteko glizina, zirkinferentzia 1m20, Côtes d'Armor departamenduan "zuhaitz aipagarri" sailkatua.
  • Wisteria sinensis 'Alba'
    Wisteria sinensis 'Alba'
  • Wisteria sinensis 'Alba', loreak
    Wisteria sinensis 'Alba', loreak

Espezieak

Genero honetako zenbait espezie:

  • Wisteria brachybotrys Siebold & Zucc.
  • Wisteria brevidentata
  • Wisteria floribunda (Willd.) DC. Japoniako glizina, jatorriz Japoniakoa, Erresuma Batuan 1820an sartua[2].
  • Wisteria × formosa Rehd. [W. floribunda (WILLDENOW) DE CANDOLLE × W. sinensis (SIMS) SWEET, syn. W. floribunda ‘Domino’] Formosako glizina, 1905an lortutako hibridoa[2].
  • Wisteria frutescen (L.) Poir.
    • Wisteria frutescens var. macrostachya
  • Wisteria sinensis (Sims) DC. Txinako glizina, jatorriz Txinakoa. Frantzian XVIII. mende hasieran sartua[2].
  • Wisteria venusta Belusezko glizina, jatorriz Txinakoa. Japonian 1900an sartua[2].
  • Wisteria villosa

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Glizina Aldatu lotura Wikidatan
  1. ↑ Euskaltzaindia: Hiztegi Batua.
  2. ↑ a b c d Verhaeghe, P. 2004. CLEF DES PLANTES SARMENTEUSES RUSTIQUES EN BELGIQUE. TAXONOMANIA 11:1-26
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Glizina&oldid=4863269"(e)tik eskuratuta