Mendi Unibertsalak: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

16:38, 16 apirila 2015ko berrikusketa

Mendi Unibertsalak^[1] (gaztelaniaz: Montes Universales) Sistema Iberikoaren hego-mendebaldeko muturrean dagoen mendilerro baten izena da, Aragoiko Teruelgo probintziako Sierra de Albarracín eskualdearen zati handi bat eta Goi Tajoko hego-ekialdeko zatia hartzen dituelarik, Guadalajara eta Cuenca artean. Bertako mendiek, 600 eta 1935 metro arteko altuera dute.

Mendi multzoa, ipar-mendebaldetik hego-ekialderanzko norantzan daude, iberiar barne arkuaren barnean. Ipar-ekialdean, paleozoikoko Caimodorro eta Villar del Coboko Loma Alta mendiguneekin muga egiten du, hego-mendebaldean, Cuencako mendilerroarekin, eta, ekialdean, Guadalaviarren haranarekin.

Bere kokapenak, Mendi Unibertsalen barnean jaiotzen den Goi Tajo eta ekialdeko Turiaren (Terueletik igarotzean Guadalaviar deitua) edo Jukar ibaien arro hidrografikoak banatzen ditu.

Mendilerroa, mesozoikoko estratuek eratzen due hegoaldean, Albarracingo erdigune paleozoikoa inguratzen duena. Bertan, jurasikoko kareharrizko goi-ordokiak ikus daitezke, Loma Alta eta Griegosen karstifikazio handiarekin, dolina eta lenarrezko zelaiak barra-barra daudelarik. Paleozoikoko erdiguen honen hegoaldean, kretazeoko sinklinal tabular sail bat lerrokatzen da, kareharrizko erlaitz karstifikatuetan nabarmentzen direnak (Muela de San Juan, Frias, Saldon, Valdecuenca eta Javalon), eta kuma formako haran leunetan jaisten dira eraketa periglaziarrezkoa. Erdigune karstikoan, sakabanatutako hondoratze dolinak daude, euren jaiotza mendi hauetan duten ibaien ibilguak dituztelarik.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Mendi Unibertsalak

↑ 159. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-10-21).

[1] 159. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-10-21).

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-'''Mendi Unibertsalak'''<ref>{{Web erref|izenburua=159. araua|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0159.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2010-10-21}}</ref> ([[gaztelania]]z: ''Montes Universales'') [[Sistema Iberikoa]]ren hego-mendebaldeko muturrean dagoen [[mendilerro]] baten izena da, [[Aragoi]]ko [[Teruelgo probintzia]]ko [[Sierra de Albarracín]] eskualdearen zati handi bat eta [[Goi Tajoko Parke Naturala|Goi Tajoko]] hego-ekialdeko zatia hartzen dituelarik, [[Guadalajara]] eta [[Cuenca]] artean. Bertako mendiek, 600 eta 1935 metro arteko altuera dute.
+'''Mendi Unibertsalak'''<ref>{{Web erref|izenburua=159. araua|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0159.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2010-10-21}}</ref> ([[gaztelania]]z: ''Montes Universales'') [[Iberiar sistema|Sistema Iberikoaren]] hego-mendebaldeko muturrean dagoen [[mendilerro]] baten izena da, [[Aragoi]]ko [[Teruelgo probintzia]]ko [[Sierra de Albarracín]] eskualdearen zati handi bat eta [[Goi Tajoko Parke Naturala|Goi Tajoko]] hego-ekialdeko zatia hartzen dituelarik, [[Guadalajara]] eta [[Cuenca]] artean. Bertako mendiek, 600 eta 1935 metro arteko altuera dute.
 Mendi multzoa, ipar-mendebaldetik hego-ekialderanzko norantzan daude, iberiar barne arkuaren barnean. Ipar-ekialdean, [[paleozoiko]]ko [[Caimodorro]] eta [[Villar del Cobo]]ko [[Loma Alta]] mendiguneekin muga egiten du, hego-mendebaldean, [[Cuencako mendilerroa]]rekin, eta, ekialdean, [[Turia|Guadalaviarren]] haranarekin.
-Bere kokapenak, Mendi Unibertsalen barnean jaiotzen den Goi [[Tajo]] eta ekialdeko [[Turia]]ren (Terueletik igarotzean Guadalaviar deitua) edo [[Jukar]] ibaien [[arro hidrografiko]]ak banatzen ditu.
+Bere kokapenak, Mendi Unibertsalen barnean jaiotzen den Goi [[Tajo]] eta ekialdeko [[Turia]]ren (Terueletik igarotzean Guadalaviar deitua) edo [[Jukar]] ibaien [[arro hidrologiko|arro hidrografikoak]] banatzen ditu.
-Mendilerroa, [[mesozoiko]]ko estratuek eratzen due hegoaldean, [[Albarracin]]go erdigune [[paleozoiko]]a inguratzen duena. Bertan, [[jurasiko]]ko [[kareharri]]zko [[goi-ordoki]]ak ikus daitezke, Loma Alta eta Griegosen karstifikazio handiarekin, [[dolina]] eta [[lenar]]rezko zelaiak barra-barra daudelarik. Paleozoikoko erdiguen honen hegoaldean, [[kretazeo]]ko [[sinklinal]] tabular sail bat lerrokatzen da, kareharrizko erlaitz karstifikatuetan nabarmentzen direnak (Muela de San Juan, Frias, Saldon, Valdecuenca eta Javalon), eta kuma formako haran leunetan jaisten dira eraketa [[periglaziar]]rezkoa. Erdigune karstikoan, sakabanatutako hondoratze dolinak daude, euren jaiotza mendi hauetan duten ibaien ibilguak dituztelarik.
+Mendilerroa, [[mesozoiko]]ko estratuek eratzen due hegoaldean, [[Albarracín|Albarracingo]] erdigune [[paleozoiko]]a inguratzen duena. Bertan, [[jurasiko]]ko [[kareharri]]zko [[goi-ordoki]]ak ikus daitezke, Loma Alta eta Griegosen karstifikazio handiarekin, [[dolina]] eta [[lenar]]rezko zelaiak barra-barra daudelarik. Paleozoikoko erdiguen honen hegoaldean, [[kretazeoa|kretazeoko]] [[sinklinal]] tabular sail bat lerrokatzen da, kareharrizko erlaitz karstifikatuetan nabarmentzen direnak (Muela de San Juan, Frias, Saldon, Valdecuenca eta Javalon), eta kuma formako haran leunetan jaisten dira eraketa [[periglaziar]]rezkoa. Erdigune karstikoan, sakabanatutako hondoratze dolinak daude, euren jaiotza mendi hauetan duten ibaien ibilguak dituztelarik.
 == Erreferentziak ==