Gartzia Semenoitz Iruñekoa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[Fitxategi:García Jiménez of Pamplona.gif|200px|thumb]] |
[[Fitxategi:García Jiménez of Pamplona.gif|200px|thumb]] |
||
'''Gartzea Semenez'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> ([[835]]-[[882]]) [[IX. |
'''Gartzea Semenez'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> ([[835]]-[[882]]) [[IX. mendea|IX. mendeko]] [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko]] erregeorde edo erregekidea izan zen. |
||
== Biografia == |
== Biografia == |
||
[[Nafarroa]]ko [[Pirinioak|Pirinioetan]] jaio zen, non bere familiak lurraldeak zituen. |
[[Nafarroa]]ko [[Pirinioak|Pirinioetan]] jaio zen, non bere familiak lurraldeak zituen. |
||
[[Semeno leinua|Semeno leinu]] [[Euskal Herria|euskaldunak]], antza denez, [[Aritza leinua]]k kontrolatzen zuen beste [[Iruñeko Erresuma]]ren zatia zuen kontrolpean. Itxuraz Gartzea bere aitaren oinordekoa izan zen [[Gartzea Eneko]]ren erreinaldian. Horrexegatik, ''[[Rodako kodex]]''ean Iruñeko "beste zatiren" buruzagitzat hartzen dute. |
[[Semeno leinua|Semeno leinu]] [[Euskal Herria|euskaldunak]], antza denez, [[Aritza leinua]]k kontrolatzen zuen beste [[Iruñeko Erresuma]]ren zatia zuen kontrolpean. Itxuraz Gartzea bere aitaren oinordekoa izan zen [[Gartzea Eneko]]ren erreinaldian. Horrexegatik, ''[[Rodako kodexa|Rodako kodex]]''ean Iruñeko "beste zatiren" buruzagitzat hartzen dute. |
||
Gartzea Eneko [[870]]ean hil eta gero, haren seme eta oinordeko [[Fortun |
Gartzea Eneko [[870]]ean hil eta gero, haren seme eta oinordeko [[Fortun Gartzez|Fortun Gartzia]] [[Kordoba]]n preso zegoela, Gartzea Semeno eztabaidagabeko [[erregeorde]] bihurtu zen [[882]]an [[Aibarko gudua]]n hil zen arte. Hala ere, badaude agiriak Gartzea Eneko artean bizirik zegoela semea [[880]]an itzuli zenean azaltzen dutenak, eta litekeena da [[882]]ko guduan hil zen erregea Gartzea Semenez izatea. Izan ere, ez daude Gartzea Semenezek inoiz [[Iruñeko Erresuma]] osoko gobernuan parte hartzen zuten agiriak. |
||
== Ezkontzak eta seme-alabak == |
== Ezkontzak eta seme-alabak == |
||
| 13. lerroa: | 13. lerroa: | ||
* [[Eneko Gartzea Iruñekoa|Eneko]], [[Rodako kodexa]]ren arabera, agian aitaren oinordekoa. |
* [[Eneko Gartzea Iruñekoa|Eneko]], [[Rodako kodexa]]ren arabera, agian aitaren oinordekoa. |
||
* [[Antsa Gartzea Iruñekoa|Antsa]], lehendabizikoz [[Fortun I.a Gartzia |
* [[Antsa Gartzea Iruñekoa|Antsa]], lehendabizikoz [[Fortun Gartzez|Fortun I.a Gartzia Nafarroakoaren]] semea zen Eneko Fortun eta bigarrenez [[Aragoiko konderria|Aragoiko kondea]] zen [[Galindo II.a Aznarez]] ezkondu zituena. |
||
Bigarrenez [[Raimundo I.a Ribagorza eta Pallarskoa]]ren alaba [[Dadildis Pallarskoa|Dadildis]] ezkondu eta seme bi izan zituzten: |
Bigarrenez [[Raimundo I.a Ribagorza eta Pallarskoa]]ren alaba [[Dadildis Pallarskoa|Dadildis]] ezkondu eta seme bi izan zituzten: |
||
* [[Antso I.a Gartzez|Antso]], [[Semeno leinua]]ren lehendabiziko erregea. |
* [[Antso I.a Gartzez|Antso]], [[Semeno leinua]]ren lehendabiziko erregea. |
||
* [[Semeno Gartzez|Semeno]], [[ |
* [[Semeno Gartzez|Semeno]], [[Iruñea|Iruñeko]] infante eta erregeordea. |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
23:30, 19 apirila 2015ko berrikusketa
Gartzea Semenez[1] (835-882) IX. mendeko Iruñeko erregeorde edo erregekidea izan zen.
Biografia
Nafarroako Pirinioetan jaio zen, non bere familiak lurraldeak zituen.
Semeno leinu euskaldunak, antza denez, Aritza leinuak kontrolatzen zuen beste Iruñeko Erresumaren zatia zuen kontrolpean. Itxuraz Gartzea bere aitaren oinordekoa izan zen Gartzea Enekoren erreinaldian. Horrexegatik, Rodako kodexean Iruñeko "beste zatiren" buruzagitzat hartzen dute.
Gartzea Eneko 870ean hil eta gero, haren seme eta oinordeko Fortun Gartzia Kordoban preso zegoela, Gartzea Semeno eztabaidagabeko erregeorde bihurtu zen 882an Aibarko guduan hil zen arte. Hala ere, badaude agiriak Gartzea Eneko artean bizirik zegoela semea 880an itzuli zenean azaltzen dutenak, eta litekeena da 882ko guduan hil zen erregea Gartzea Semenez izatea. Izan ere, ez daude Gartzea Semenezek inoiz Iruñeko Erresuma osoko gobernuan parte hartzen zuten agiriak.
Ezkontzak eta seme-alabak
Gartzea Semenezek lehendabizikoz Oneka, "Zangozako matxinoa", ezkondu eta bi seme-alaba izan zituzten:
- Eneko, Rodako kodexaren arabera, agian aitaren oinordekoa.
- Antsa, lehendabizikoz Fortun I.a Gartzia Nafarroakoaren semea zen Eneko Fortun eta bigarrenez Aragoiko kondea zen Galindo II.a Aznarez ezkondu zituena.
Bigarrenez Raimundo I.a Ribagorza eta Pallarskoaren alaba Dadildis ezkondu eta seme bi izan zituzten:
- Antso, Semeno leinuaren lehendabiziko erregea.
- Semeno, Iruñeko infante eta erregeordea.
Bibliografia
- Lakarra de Miguel, José María. "Textos navarros del Códice de Roda". Estudios de Edad Media de la Corona de Aragon. 1:194-283 (1945).
- Pérez de Urbel, Justo. "Lo viejo y lo nuevo sobre el origin del Reino de Pamplona". Al-Andalus. 19:1-42 (1954).
- Sánchez Albornoz, Claudio. "Problemas de la historia Navarra del siglo IX". Vianako Printze Erakundea, 20:5-62 (1959).