Tritio: berrikuspenen arteko aldeak
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Tritium lotu du, Wikidataren arabera. |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
'''Tritioa''', <sup>3</sup>H [[isotopo]] zeinuaz ere ezaguna, naturan aurki dezakegun [[hidrogeno isotopo]] eskasena dugu [[protio]] eta [[deuterio]]a baino askoz eskasagoa delarik hidrogeno guztiaren %10<sup>-15</sup>-a edo agian gutxiago tritio klasekoa dugu. |
'''Tritioa''', <sup>3</sup>H [[isotopo]] zeinuaz ere ezaguna, naturan aurki dezakegun [[hidrogeno isotopoak|hidrogeno isotopo]] eskasena dugu [[protio]] eta [[deuterio]]a baino askoz eskasagoa delarik hidrogeno guztiaren %10<sup>-15</sup>-a edo agian gutxiago tritio klasekoa dugu. |
||
''Tritio'' hitza isotopoak izendatzeko existitzen diren hitz gutxietako bat da, orohar isotopoek ez baitute izenik jasotzen zeinuaz besterik. Tritioak hiru [[nukleoi]] biltzen ditu [[nukleo |
''Tritio'' hitza isotopoak izendatzeko existitzen diren hitz gutxietako bat da, orohar isotopoek ez baitute izenik jasotzen zeinuaz besterik. Tritioak hiru [[nukleoi]] biltzen ditu [[atomo nukleo|nukleo atomikoan]], bi [[neutroi]] eta [[protoi]] bat urrenez urren. Ekilibrio elektrikoan [[elektroi]] bakarra izaten du. Isotopo hau hidrogenoaren beste bi isotopo naturalak ([[protio]]a eta [[deuterio]]a) ez bezala radioaktiboa da denbora joan ahala Helio-3 edo <sup>3</sup>He isotopoa osatzeko desintegratzen delarik [[beta jario]] bidez ([[beta partikula|β partikulak]]). ''[[Tritio]]ak'' 12,32 urteko batez besteko biziraupena du. |
||
''Tritio'' naturala [[errainu kosmiko]] eta [[atmosfera]]ko [[gas]]en arteko interakzioan sortzen da kantidade txikietan oso. [[ |
''Tritio'' naturala [[errainu kosmiko]] eta [[atmosfera]]ko [[gas]]en arteko interakzioan sortzen da kantidade txikietan oso. [[Lurra|Lurrean]] dagoen tritioaren beste iturri bat [[bonba nuklear|arma nuklearren]] entseguak dira. [[Fusio nuklear]]rean erabiltzen da, [[isotopo]]en [[geokimika]]n denbora neurtzeko eta argia bere kabuz ematen duten gailuentan. Aspaldi ''tritioa'' markazio kimiko eta biologikoarako erabiltzen zen marka [[radioaktibo]] gixa, gaur egun ordea ez da hainbeste erabiltzen. |
||
== Ezaugarri nagusiak == |
== Ezaugarri nagusiak == |
22:02, 21 apirila 2015ko berrikusketa
Tritioa, 3H isotopo zeinuaz ere ezaguna, naturan aurki dezakegun hidrogeno isotopo eskasena dugu protio eta deuterioa baino askoz eskasagoa delarik hidrogeno guztiaren %10-15-a edo agian gutxiago tritio klasekoa dugu.
Tritio hitza isotopoak izendatzeko existitzen diren hitz gutxietako bat da, orohar isotopoek ez baitute izenik jasotzen zeinuaz besterik. Tritioak hiru nukleoi biltzen ditu nukleo atomikoan, bi neutroi eta protoi bat urrenez urren. Ekilibrio elektrikoan elektroi bakarra izaten du. Isotopo hau hidrogenoaren beste bi isotopo naturalak (protioa eta deuterioa) ez bezala radioaktiboa da denbora joan ahala Helio-3 edo 3He isotopoa osatzeko desintegratzen delarik beta jario bidez (β partikulak). Tritioak 12,32 urteko batez besteko biziraupena du.
Tritio naturala errainu kosmiko eta atmosferako gasen arteko interakzioan sortzen da kantidade txikietan oso. Lurrean dagoen tritioaren beste iturri bat arma nuklearren entseguak dira. Fusio nuklearrean erabiltzen da, isotopoen geokimikan denbora neurtzeko eta argia bere kabuz ematen duten gailuentan. Aspaldi tritioa markazio kimiko eta biologikoarako erabiltzen zen marka radioaktibo gixa, gaur egun ordea ez da hainbeste erabiltzen.
Ezaugarri nagusiak
zeinua |
Z(p) | N(n) | masa isotopikoa (u) | bataz besteko biziraupena |
spin nuklearra |
bataz besteko kopurua(mol%) |
kopuru rangoa (mol%) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
3H | 1 | 2 | 3.0160492777(25) | 12.32(2) a | 1/2+ | <10-15 | ????? |
Beste isotopoak
Esan bezala tritioa ez da hidrogeno isotopo bakarra naturan beste bi aurki ditzakegu 1H eta 2H protio eta deuterio-a urrenez urren. Aurrekoez gain 4H, 5H, 6H eta 7H isotopo ezegonkorrak sintetizatu ahal izan dira hauek naturan aurki ezin daitezkelarik.
Ikus, gainera
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tritio |