Alpetar eski

Eskiatzaile bat malda bat jaisten

Alpetar eski eskiaren modalitate bat da. Alpe deituriko mendikatean egiten hasi zen, hortik baitorkio izen hori.Eski alpetarrean, teleaulki baten laguntzaz maldaren gohialdera igotzea, zuk ondoren malda jeistean datza. Lehiaketak, mota desberdinekoak izan daitezke, baina nagusia denbora laburrean makil batzuetatik zehar pasatzea da.

Eski alpetarreko munduko lehiaketa 1931tik egiten hasi zen eta esqui alpetarreko munduko kopa 1966tik aurrera. Joko olinpikoetan 1936.urtean parte hartu zuen gaur egun arte.

Historia

Eski modernoak, Telemark teknikako sortzailea eransten dio Sondre Nordheim-i, jarduera honetatik kiroletako modalitate berria eginez. Emigrazioaren fenomenoari esker herri ipartar eta alpetarren jarduera soilik izateari utzi zion.

Armadak ere kirol honen eboluzioan garrantzia du, menditar batailonak sortzen baitziren, aldaketak euskailuan, falkan (cuña), finkapenetan (fijación) eginez. Gainera kantu metalikoak 1930. urtean ezartzen dira.

1950etik aurrera segurtasuneko puntakoa bezalako hobekuntza tekniko berriek edo eski motzagoek agertzen jarraitzen dute. Materialeko hobekuntzak eta eski-estazio agerpenak haztea, kirol honetako zaleetako kopurua munduan areagotzea eragiten dute.

XXI. mendean jada material berriak, teknika berriak eta eskietako diseinu berriak, carving esate baterako, agertzen jarraitzen dute. Eski-estazioak hobetzen ere jarraitzen dute, zerbitzuak segurtasun gehiago eskaintzen dute eta elur hobeagoa denbora luzeagoan, haziberrientzak teleaukiak, desenbragagarrietarako erremonte berezi berriak eta pisten egokitzapenerako makineria hobeagoa.

Historia espainian

Espainara alpetal eskia 1908.urtean iritsi zen Rasos de Peguera lurraldera, Bartzelonatik hurbil. Urte batzuk beranduago, afizionatu taldeak kirol hau praktikatzen hasten dira La Molinan, Candanchún, Valgrande-Pajaresen, Sierra Nevadan, Navacerradan, eta beste hainbat lekutan, ondoren eski-estazioa sortuko zirenak.

Espainiako Gerra Zibilean zehar bi bandoek eskiatzaileetako unitate militarrak sortu zituzten, non soldaduak eskien erabilena ikasten zuten. Gerraren ondoren, 1939an, zaleen arteko eskiaren praktika berriz hasi zen baina materiala ia inexistentea zen.

Bi urte geroago, 1941ean, Eskiko Espainiako Federazioa sortzen da (lehenago jada Neguko edo FCEH-etako Kiroletako Kataluniako Federazioa sortu zen), kirol honen zaletasunean hazkunde bat sortuz. 1943an Espainia osoko lehen erremonte mekanikoa La Molina-ren estazioan inauguratzen da.

Diplomatu talde batek eta Jakako Mendiko Eskola Militarretik datorren zaleek 1958.urtean Candanchú-eko eski eskola sortzen dute Aragoiko haran guztia kirol honetarako zaletasuna bihurtuz.

Eski alpetarreko espezialitateak

Jaitsiera

Probarik luzeena da, ibilbidean disziplina osoko gehiengo abieadura lortzen da. Lasterkaria ausardia eta erresistentzia frogatzen du espezialitate honetan eta lasterkari bakoitzak jaitsiera bakarra egiten du lehen plaza denbora gutxien alderantzikatzen duenari emanez.

Super-G

Lasterkaria kasu honetan koordinazioa behar du. Ibilbidea ez dajaitsiera bezain luzea, lasterkari bakoitza jeitsiera bakarra egiten du eta denbora gutxien egiten duena irabazten du

Slalom erraldoia

Slalonaren antzekoa da baina ate kopurua eta ateen arteko distantzia murrizten da, beraz lasterkaria abiadura handian birak egin behar du. Lasterkaria bi jeitsiera egiten ditu leku berean eta egun berean eta beraz, bien denboraren batuera txikiena duena irabazlea da.

Slalom

Espezialitate guztien artean motzena da. Jeitsieran makil batzuk daude eta lasterkariak makil horiek inguratu behar dituzte ahalik eta azkarren. Slalom erraldoia bezala parte-hartzaile bakoitza bi ekitaldi egingo ditu, pista berean eta egun berean. Irabazlea bien denboren batura txikiena duena izango da.

Kobinatu

Abiadurazko froga bat eta slalom-eko bi ekitaldiz osatuta dago. Denbora gutxiena egiten duena irabazlea da. Ibilbideak normalean motzagoak dira froga klasikoak baino.

Paralelo

Gutxien praktikatzen den espezialitatea hau da, eta kopa edo liga baten amaieran ipintzen ohi da. Froga bi markaketa pararelo slalom baino motzagoa den pista batean datza. Lasterkariak bikoteka egiten dute lehiaketa eta denbora gutxiena duena irabazten du. Horrela txandaz edo errondaz pasatzen joango dira irabazle bat egon arte.

Kinder Kombi

Haurreentzako ekitaldi bat da berez, baina eremui internazionalean aplikatu da berriki. Norabide-aldaketa estandarrez eta ateez osatuta dago.