Titan (satelitea): berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Gramatika- eta estilo-hobekuntza batzuk sartu ditut
Xehetasun txiki bat
9. lerroa: 9. lerroa:
Titanek [[metano]]zko [[itsaso]] batzuk ditu, eta [[metano]]zko [[atmosfera]] bat. [[Metano]]zko euria ere egiten du bertan, eta ez da inoiz gelditzen. [[Metano]]zko [[hodei]]ek erabat estaltzen dute, [[Artizarra|Artizarrra]] bezala. Horregatik kanpotik [[hori]]a dela dirudi.
Titanek [[metano]]zko [[itsaso]] batzuk ditu, eta [[metano]]zko [[atmosfera]] bat. [[Metano]]zko euria ere egiten du bertan, eta ez da inoiz gelditzen. [[Metano]]zko [[hodei]]ek erabat estaltzen dute, [[Artizarra|Artizarrra]] bezala. Horregatik kanpotik [[hori]]a dela dirudi.


Titan ilargiaren osagai nagusiak [[arroka]] eta [[izotz]] tankerako materialak dira. 2004 urtean [[Cassini-Huygens]] zundak Titan aztertu zuenean honen gainazalaren inguruko informazio ugari bildu zen lehenengo aldiz, ez baitzen ordura arte datu askorik jaso, ilargiaren atmosferaren loditasuna dela eta. Zunda honek besteak beste [[polo (argipena)|poloen]] inguruan [[hidrokarburo]] likidoen [[aintzira]]k aurkitu zituen. Esan bezala, aintzira horiek eta antzeko beste zenbait dira lurraz beste eguzki sisteman aurkitu diren likido aztarna bakarrak. Titanen gainazalean mendi eta krio-[[sumendi]] ugari aurkitu den arren, gainazala nahiko lau eta leuna da oro har , eta krater gutxi dago. Kraterren eskasia dela eta, gainazala geologikoki gaztea dela esan liteke.
Titan ilargiaren osagai nagusiak [[arroka]] eta [[izotz]] tankerako materialak dira. 2004 urtean [[Cassini-Huygens]] zundak Titan aztertu zuenean honen gainazalaren inguruko informazio ugari bildu zen lehenengo aldiz, ez baitzen ordura arte datu askorik jaso, ilargiaren atmosferaren loditasuna dela eta. Zunda horrek, besteak beste, [[polo (argipena)|poloen]] inguruan [[hidrokarburo]] likidoen [[aintzira]]k aurkitu zituen. Esan bezala, aintzira horiek eta antzeko beste zenbait dira lurraz beste eguzki sisteman aurkitu diren likido aztarna bakarrak. Titanen gainazalean mendi eta krio-[[sumendi]] ugari aurkitu den arren, gainazala nahiko lau eta leuna da oro har , eta krater gutxi dago. Kraterren eskasia dela eta, gainazala geologikoki gaztea dela esan liteke.


[[Nitrogeno]]a dugu Titanen atmosferaren osagai nagusia; bertan metano eta etano hodeiak ikus daitezke. Hainbat fenomeno klimatiko gertatzen dira Titaneko atmosferan, [[haize]]-lasterrak eta [[euri]]teak (besteak beste). Fenomeno horiek, gainazalean, lurrekoen antzekoak diren egitura morfologikoak sortu dituzte; hots, [[duna]]k, [[hondartza]]k... Horrez gainera, lurrean bezala, Titaneko eguraldia urtaroen araberakoa da. Gainazaleko eta lurrazpiko likido eta nitrogenoz beteriko atmosfera duenez, Titan antzinako lur planeta sorberriarekin alderatu ohi da, baina Titanek askoz ere [[tenperatura]] hotzagoa du. Horregatik, Titan [[mikrobio|mikrobiar]]-bizia estralurtarraren gordailua izan litekela esan izan da askotan, edo agian bizia sortu aurreko baldintzak dituen ingurunea duela, materia organikoa baitu. Zientzialariek Titaneko gainazalaren azpiko ozeanoa bizia manten dezakeen ingurunea dela proposatu dute.
[[Nitrogeno]]a dugu Titanen atmosferaren osagai nagusia; bertan metano eta etano hodeiak ikus daitezke. Hainbat fenomeno klimatiko gertatzen dira Titaneko atmosferan, [[haize]]-lasterrak eta [[euri]]teak (besteak beste). Fenomeno horiek, gainazalean, lurrekoen antzekoak diren egitura morfologikoak sortu dituzte; hots, [[duna]]k, [[hondartza]]k... Horrez gainera, lurrean bezala, Titaneko eguraldia urtaroen araberakoa da. Gainazaleko eta lurrazpiko likido eta nitrogenoz beteriko atmosfera duenez, Titan antzinako lur planeta sorberriarekin alderatu ohi da, baina Titanek askoz ere [[tenperatura]] hotzagoa du. Horregatik, Titan [[mikrobio|mikrobiar]]-bizia estralurtarraren gordailua izan litekela esan izan da askotan, edo agian bizia sortu aurreko baldintzak dituen ingurunea duela, materia organikoa baitu. Zientzialariek Titaneko gainazalaren azpiko ozeanoa bizia manten dezakeen ingurunea dela proposatu dute.

11:00, 19 ekaina 2015ko berrikusketa

Titan

Titan edo Saturno VI Saturnoren ilargirik handiena da. Esfera forma du eta eguzki-sisteman atmosfera duen ilargi bakarra da. Titanen gainazalean materia likido egonkorra dago, dakigunez lurraz gain gainazalean likidoa duen eguzki sistemako objektu bakarra dugu.

Distantziaren arabera Saturnoren 26 ilargietatik 20. urbilena dugu, seigarren urrunena. Dituen tamaina eta ezaugarri geologikoak direla eta, planeta egitura duen satelitea dela esan ohi da. Titanen diametroa ilargiarenarena baino %50 handiagoa da, eta Titanen pisua lurraren satelitearena baino %80 handiagoa da. Eguzki sistemako bigarren satelite handiena da, Jupiterren Ganimede satelitearen ondoren. Izatez Merkurio baino handiagoa da nahiz eta ez den Merkurio bezain pisutsua.

Historikoki Titan izan zen gizakiak aurkitu zuen Saturnoren lehen satelitea: Christiaan Huygens astronomo holandarrak ikuskatu zuen lehen aldiz 1655. urtean.

Titanen geologia

Titanek metanozko itsaso batzuk ditu, eta metanozko atmosfera bat. Metanozko euria ere egiten du bertan, eta ez da inoiz gelditzen. Metanozko hodeiek erabat estaltzen dute, Artizarrra bezala. Horregatik kanpotik horia dela dirudi.

Titan ilargiaren osagai nagusiak arroka eta izotz tankerako materialak dira. 2004 urtean Cassini-Huygens zundak Titan aztertu zuenean honen gainazalaren inguruko informazio ugari bildu zen lehenengo aldiz, ez baitzen ordura arte datu askorik jaso, ilargiaren atmosferaren loditasuna dela eta. Zunda horrek, besteak beste, poloen inguruan hidrokarburo likidoen aintzirak aurkitu zituen. Esan bezala, aintzira horiek eta antzeko beste zenbait dira lurraz beste eguzki sisteman aurkitu diren likido aztarna bakarrak. Titanen gainazalean mendi eta krio-sumendi ugari aurkitu den arren, gainazala nahiko lau eta leuna da oro har , eta krater gutxi dago. Kraterren eskasia dela eta, gainazala geologikoki gaztea dela esan liteke.

Nitrogenoa dugu Titanen atmosferaren osagai nagusia; bertan metano eta etano hodeiak ikus daitezke. Hainbat fenomeno klimatiko gertatzen dira Titaneko atmosferan, haize-lasterrak eta euriteak (besteak beste). Fenomeno horiek, gainazalean, lurrekoen antzekoak diren egitura morfologikoak sortu dituzte; hots, dunak, hondartzak... Horrez gainera, lurrean bezala, Titaneko eguraldia urtaroen araberakoa da. Gainazaleko eta lurrazpiko likido eta nitrogenoz beteriko atmosfera duenez, Titan antzinako lur planeta sorberriarekin alderatu ohi da, baina Titanek askoz ere tenperatura hotzagoa du. Horregatik, Titan mikrobiar-bizia estralurtarraren gordailua izan litekela esan izan da askotan, edo agian bizia sortu aurreko baldintzak dituen ingurunea duela, materia organikoa baitu. Zientzialariek Titaneko gainazalaren azpiko ozeanoa bizia manten dezakeen ingurunea dela proposatu dute.

Zundak

Cassini zundak bisitatu zuen 2002an.


Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Titan (satelitea) Aldatu lotura Wikidatan