Bakio: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 43°25′40″N 2°48′41″W / 43.42778°N 2.81139°W / 43.42778; -2.81139
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Laukatu (eztabaida | ekarpenak)
10.749 edits
No edit summary
Assar (eztabaida | ekarpenak)
25.308 edits
75. lerroa: 75. lerroa:
|data_a = 2011ko maiatzaren 22a
|data_a = 2011ko maiatzaren 22a
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ-PNV)
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ-PNV)
|kolorea1 = #228b22
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 5
|zinegotziak1 = 5
|botoak1 = 604
|botoak1 = 604
82. lerroa: 82. lerroa:
|botoak1_a = 825
|botoak1_a = 825
|ehunekoa1_a = 52,28
|ehunekoa1_a = 52,28
|alderdia2 = [[Euskal Herria Bildu]] (EH BILDU)*
|alderdia2 = [[Euskal Herria Bildu]] (EH Bildu)*
|kolorea2 = #9bd225
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 4
|zinegotziak2 = 4
96. lerroa: 96. lerroa:
|ehunekoa3 = 23,60
|ehunekoa3 = 23,60
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #0088ff
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 21
|botoak4 = 21
104. lerroa: 104. lerroa:
|ehunekoa4_a = 1,65
|ehunekoa4_a = 1,65
|alderdia5 = [[Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|alderdia5 = [[Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea5 = #ff0000
|kolorea5 = #F8C080
|zinegotziak5 = 0
|zinegotziak5 = 0
|botoak5 = 10
|botoak5 = 10

08:56, 13 uztaila 2015ko berrikusketa

Bakio
 Bizkaia, Euskal Herria
Bakio udalerria Jata menditik.
Bakioko bandera

Bakioko armarria

Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaBizkaia
EskualdeaMungialdea-Uribe Kosta
Izen ofiziala Bakio
AlkateaAmets Jauregizar Baraiazarra (EH Bildu)
Posta kodea48130
INE kodea48012
Herritarrabakiotar
Kokapena
Koordenatuak43°25′40″N 2°48′41″W / 43.42778°N 2.81139°W / 43.42778; -2.81139
Map
Azalera16,78 km²
Garaiera4 metro
Distantzia29 km Bilbora
Demografia
Biztanleria2.811 (2023)
−1 (2022)
alt_left 1.331 (%47,3) (%48,3) 1.357 alt_right
Dentsitatea120,62 bizt/km²
Hazkundea
(2003-2013)[1]		% 43,45
Zahartze tasa[1]% 15,12
Ugalkortasun tasa[1]‰ 43,83
Ekonomia
Jarduera tasa[1]% 82,97 (2011)
Genero desoreka[1]% 2,76 (2011)
Langabezia erregistratua[1]% 8,55 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1]% 59,73 (2010)
Kaleko erabilera [2]%  (2016)
Etxeko erabilera [3]% 44.96 (2016)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.bakio.org

Bakio Bizkaiko udalerria da. 2012ko urtarrilaren 1eko datuen arabera 2.604 biztanle dauzka. Estepona ibaiak mendebaldetik zeharkatzen du herria.

Inguru naturala eta klima

Iparraldean Bizkaiko golkoarekin egiten du muga, mendebaldean Lemoiz eta Maruri-Jatabe herriekin, ekialdean Bermeoko udalerriarekin, eta hegoaldean Mungiarekin. Bi ibai nagusik zeharkatzen dute Estepona mendebaldean eta Ondarre ibaia ekialdean.

Herriaren erdigunea Basigo izeneko gunean dago, herriaren gainerako azaleran baserri bananduan egon ziren. 1950etik aurrera, turismoa garatu zen heinean, etxebizitza ugari eraiki ziren hondartzako gunean, gehienak Bilbotik etorritako bizilagunen udarako etxebizitzak.

Herriaren ikuspegia portutik.

Auzoak

Bakio honako auzoek osatzen dute: Artzalde, Bentalde, Elexalde, Gibelorratzagako San Pelaio, Goitisoloalde, Urkizaurralde eta Zubiaurralde.

Historia

Historian zehar herriaren jarduera ekonomiko nagusia nekazaritza izan da beti. Arrantzak garrantzi txikia izan du beti. 1927. urtean Bakiok Bermeorengandik Zubiaur eta San Pelaio auzoak bereganatu zituen.

1734. urtea geroztik Bakio —Uribeko merindadeko elizatea— udalerri da, urte hartan Bermeotik bereizi baitzen. Urteak dira Bakiok ez duela arrantza‑ontzirik, baina kilometro bat luzeko hondartza du, erupzio‑harrien artean, ohiko haizeen babesean. Hondartza horrek kanpotar ugari erakartzen du, asteburuak eta oporrak Bakioko bigarren etxebizitzan gozatzera.

XIX. mendeak ondo aurrera egin arte, Bakioko portu txikia defendatzeko sei kanoiz osatutako bateria zuten, Birkilanda esaten ziotena. Baina, beste garai batzuk ziren.

1950eko hamarkadatik aurrera herrian aldaketak hasi ziren, etxebizitza blokeak eraiki ziren baserrien ordez, eta hondartzako gunea apartamentu eta etxe berriez bete zen.

Askotan etxebizitza berrien eraikitzeak ez zekartzan zerbitzu eta azpiegituren eraikuntza, eta horrek arazoak sortu zituen. 1990eko hamarkadatik aurrera gauzak asko hobetu dira herrian. Espaloiak eraiki dira, ur zikinak garbitzeko araztegia (Bizkaian eraiki zen lehenetarikoa), eta azken aldian Babes Ofizialeko Etxebizitzak.

Hondartza eta etxebizitza bloke berriak.

Herria

Gaur egun, hondartza ederra itzalpean uzten duen eraikin‑ilara nahasia ageri da. Nortasunik gabeko eraikinak dira, bolumen handiegia dutenak, lurraren espekulazioaren aurretik egindako etxe txikiak ez bezalakoak.

Santa Maria parrokia‑eliza mal­karrean egina dago, eta elizpe korritua du inguruan. Hondartzako turismo-gunetik urrun samar dagoenez, 1950eko hamarkadan hondartza aldean udatiarren ekimenez kapera-eliza bat eraiki zuten (gehientsuenak bilbotarrak).

Ez da hainbeste denbora Bakiok bilera gastronomiko nagusietara zainzuriak, lanpernak, Txillbankun harrapatutako bisiguak eta Bakioko txakolina ospetsua esportatzen zituela. Orain ere txakolina egiten dute, gizakien pozgarri, Pio Barojak hala iritzi ez arren. Izan ere, Pio Barojak Euskal Herriko gauza tristeen trilogian (Las cosas tristes de Euskalerria) txakolina sartzen du, txistua eta bainuetxeekin batera.

Demografia

Bakio XX. mendearen bigarren erdialdeko industrializaziotik kanpo geratu zen. Horren ondorioz, 1950etik 1970eko hamarkadara biztanleak galdu zituen, baina XX. mendea amaitu arte populazioa mantentzea lortu zuen. XXI. mendean, berriz, Mungiarekin eta Bilboaldearekin lotzen zituen komunikazio bideak hobetzearen ondorioz, hiriko jende askok herria bizilekutzat hartu zuen, eta abiadura azkarrean hasi zen biztanleria, kopuru osoa bikoiztu arte.


Bakioko biztanleria
1927an Zubiaur eta San Pelaio auzoak Bakiori batu zitzaizkion.
Datu-iturria: INE

Politika

2015eko maiatzaren 24ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz Amets Jauregizar Baraiazarra (EH Bildu) da Bakioko alkatea, Aitor Apraiz Imatzen (EAJ) ondotik. Jauregizarrek alkatetza lortu zuen bere taldearen eta Bakio Bai taldearen baiezko botoei esker, gehiengo osoaz.

2015eko udal hauteskundeak

Bakioko udalbatza

Alderdia

2015eko maiatzaren 24a

2011ko maiatzaren 22a
Zinegotziak Boto kopurua Zinegotziak Boto kopurua
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ-PNV)
5 / 11
604 (% 39,71)
6 / 11
825 (% 52,28)
Euskal Herria Bildu (EH Bildu)*
4 / 11
527 (% 34,65)
5 / 11
696 (% 44,11)
Bakio Bai (BAKIOBAI)
2 / 11
359 (% 23,60)
Alderdi Popularra (PP)
0 / 11
21 (% 1,38)
0 / 11
26 (% 1,65)
Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE))
0 / 11
10 (% 0,66)
0 / 11
31 (% 1,96)
* 2011n Bildu koalizioa aurkeztu zen.
Datuen iturria: 2015eko Udal hauteskundeak. Behin-behineko emaitzak euskadi.eus webgunean

Ondasun nabarmenak

Jaiak

Ekonomia

Herria Bizkaiko Txakolinaren ekoizle nagusietakoa da, bai eta probintzian tradiziorik handiena duena.

Ikus, gainera

Erreferentziak

  1. ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  3. ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Bakio Aldatu lotura Wikidatan
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bakio&oldid=4959343"(e)tik eskuratuta