Oregon

Oregon
State of Oregon
Ereserkia: Oregon, My Oregon (en)
Goiburua: Alis volat propriis
Oregongo bandera
Map of USA OR.svg
Geografia
Hiriburua	Salem 44°55′51″N 123°1′44″W
Hiririk handiena	Portland
Azalera	255.026 Ura %2,43
Punturik altuena	Mount Hood
Punturik sakonena	Ozeano Barea
Mugakideak	Kalifornia, Nevada, Idaho eta Washington
Administrazioa
Gobernadorea	Kate Brown
Governor of Oregon (en)	Tina Kotek
Legebiltzarra	Oregon Legislative Assembly (en)
Epai autoritatea	Oregon Supreme Court (en)
Demografia
Biztanleria	4.237.256 (2020) 208.279 (2015)
Dentsitatea	16,61 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi baliorik ez
Erabilitako hizkuntzak	ikusi Hutterite German (en) , Siuslaw (en) , Tillamook (en) , Klamath (en) , Hanis (en) , Central Kalapuya (en) , Upper Chinook (en) , Molala (en) , Nez Perce (en) , Lower Chinook (en) , Northern Paiute (en) , Chinook Jargon (en) , Koasati (en) , Umatilla (en) , Tututni (en) , Galice (en) , Chetco (en) , Coquille (en) , Walla Walla (en) , Tenino (en) eta Pacific Northwest English (en)
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 18
Derrigorrezko eskolaratzea	7-18
Ekonomia
BPG nominala	250.458.500.000 $ (2020) 253.623.200.000 $ (2019) (2019)
Historia
Sorrera data: 1859ko otsailaren 14a
Bestelako informazioa
Ordu eremua	ikusi Ozeano Bareko ordu-eremua
oregon.gov

Oregon Ameriketako Estatu Batuetako ipar-mendebaldeko estatu bat da. Hiriburua Salem da, baina hiri nagusia Portland da.

Lurralde menditsua da; kostaldean Coast Range dago; Cascade Range mendiek iparretik hegora zeharkatzen dute estatu osoa; ekialdean ere mendi asko daude: Blue Mountains, Strawberry Mountains. Hegoaldea idorra da; han dago Great Sandy basamortua. Columbia ibaia da nagusia, Washingtonen eta Oregonen arteko mugan; Snake eta Willamette ibaiak haren adarrak dira. Mendebaldean, klima epela da; barnealdean, klima kontinentala.

Ekonomia

Meatze asko daude: urrea, kobrea, zilarra, burdina, nikela. Haietaz gainera, aipatzekok dira argindarra Columbia ibaiaren eta haren adarren inguruan; abere-hazkuntza; nekazaritza (garia, oloa, barazkiak, fruituak); arrantza (izokina); elikagaien industria, zurgintza, elektrometalurgia.

Historia

Europarrek kolonizatu aurretik, amerindiar herriak bizi ziren Oregonen: wailatpuak, kalapuyak, yakonak, klamathak, atapaskoak eta beste. XVI. mendetik espainiarrak eta ingelesak kostaldean ibili ziren, eta barrualdea Robert Grayk esploratu zuen 1792an. [1819]]an, Espainiak Oregonekiko zituen lurralde-eskubideak Estatu Batuei utzi zizkien.

1818an, Estatu Batuek eta Britainia Handiak izenpetutako hitzarmenak bi estatu horiei ematen zien Oregonen jabetza. Estatu Batuen eta Britainia Handiaren arteko liskarren ondoren, gaurko Washington eta Idaho estatuei dagozkien lurraldeak kendu zitzaizkion Oregon lurraldeari eta, Louis McLane AEBren ordezkari aritutako negoziazioetan, 1848an sortu zen gaur egungo mugak zituen Oregon, 1859an AEBko estatu bihurtzekoa. 1861ean urrea aurkitu izanak areagotu zuen kolonizazioa; indiarrak matxinatu ziren, baina 1889an menderatu zituzten.

Kanpo-loturak

• Estatuko webgune ofiziala

Artikulu hau Ameriketako Estatu Batuetako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Oregon